یکی از بدترین رذایل اخلاقی انسانها «تکبر» و «استکبار ورزیدن» است. همان کسانیکه به دنبال برتری هستند و میخواهند با انجام هر کاری و دست زدن به هر جنایتی خود را بالاتر ببرند، موقعیت خود را حفظ کنند و فکر میکنند برتری آنان همیشگی است! این افراد بارها در قرآن و روایات خطاب قرار گرفته و سرزنش شدهاند. بر اساس آنچه در آیه ۷۵ سوره «ص» آمده است، هنگامی که شیطان به آدم سجده نکرد، خداوند به او میفرماید: «قَالَ یَـاإِبلِیسُ مَا مَنَعَکَ أَن تَسجُدَ لِمَا خَلَقتُ بِیَدَیَّ أَستَکبَرتَ أَم کُنتَ مِنَ العَالِینَ»؛ [خداوند]فرمود: اى ابلیس! تو را چه چیزى از سجده کردن بر آنچه با دستان قدرت خود آفریدم، بازداشت؟ آیا تکبّر کردى یا از بلند مرتبهگانى؟
خداوند در این آیه هشدار میدهد، تکبر چنان هولناک است که میتواند شیطان را از یک مخلوق مقرب و از بندهای که هزاران سال خداوند را عبادت کرده است، به یک مطرود و رانده شده تبدیل کند. برای شناخت رذیله تکبر، قرآن کریم ویژگیهای مستکبران را برمیشمرد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم؛
*مستکبران مغرور و قدرتطلبند؛ یعنی در خود احساس غرور و قدرت میکنند و خود را از همه موجودات برتر میدانند. آنها خواهان اطاعت دیگران از خود هستند و هرگز خود را در سطح برابر با دیگران نمیبینند، چه برسد پایینتر!
*حرف حق را نمیشنوند؛ یعنی هنگامیکه به حق دعوت میشوند، در مقابل آن استکبار ورزیده و به سخنان حق گوش فرا نمیدهند.
*پیمانشکنند؛ افراد مستکبر به هیچ عهد و پیمانی پایبند نیستند و بهدلیل خود برتربینی، حاضر نمیشوند با دیگران همانگونه که برای خودشان انتظار دارند، رفتار کنند.
*دیگران را دروغگو میپندارند؛ مستکبران تنها خود را راستگو و درستکار میدانند و دیگران را دروغگو میشمارند و در کل، مستکبران افرادی هستند که با داشتن صفات زشت و خطرناک استکبار، از اطاعت و پرستش خداوند متعال امتناع میورزند و خود را بر دیگران برتر میدانند.
* همیشه در ترس هستند؛ مستکبران هر کاری انجام دهند و در هر موقعیت بالایی قرار بگیرند، باز هم راضی نمیشوند و از دسیسه و ضربه به دیگران دست برنمیدارند. مستکبران انسانهای با دل و جرئتی نیستند و یک ترس همیشگی همراه آنان است و این ترس آسایش را از آنان گرفته و تا جایی پیش برده است که هیچ لذتی از زندگی نمیبرند و هیچ آینده روشنی برای خود تصور نمیکنند. این ویژگیها دقیقاً همان چیزی است که در دشمنان امروزی ما وجود دارد و بهدلیل همین خصلت مستکبرانهشان است که زندگی را برای دیگر انسانها سخت کردهاند. جانیانی که هر کاری را با هدف بالاتر و برتر بودن انجام میدهند و در این راه جان هیچ انسانی برای آنان اهمیتی ندارد. با توجه به ویژگیهایی که برای مستکبران ذکر شده، میتوان گفت ترس آنها از چند جنبه قابل بررسی است:
۱ ـ ترس از دست دادن قدرت: مستکبران به شدت به قدرت و جایگاه خود وابسته هستند و از اینکه آن را از دست بدهند، میترسند.
۲- ترس از حقیقت:، چون حاضر نیستند حق را بپذیرند، از روبهرو شدن با واقعیتها هراس دارند.
۳- ترس از برابری: آنها از اینکه با دیگران برابر باشند، میترسند؛ زیرا هویت خود را در برتری بر دیگران تعریف کردهاند.
۴- ترس از افشا شدن: مستکبران از اینکه ماهیت واقعی و اعمالشان برملا شود، واهمه دارند.
۵- ترس از مردم: در نهایت، از قدرت مردم و اتحاد آنها میترسند، زیرا میدانند که این میتواند پایههای قدرتشان را متزلزل کند. این ترسها نشان میدهد، قدرت ظاهری مستکبران در واقع بر پایههای سستی بنا شده و همین امر آنها را ترسو و آسیبپذیر میکند.
حال سؤال این است که چرا مستکبران میخواهند با کنترل رسانهها و در اختیار گرفتن آنان مردم را در جهت افکار خود پیش ببرند؟ مستکبران به چند دلیل عمده به دنبال کنترل رسانهها هستند؛ از جمله آنکه میخواهند قدرت و سلطه خود را حفظ کنند؛ زیرا به شدت به قدرت خود وابسته هستند و از دست دادن آن میترسند. کنترل رسانهها به آنها امکان میدهد تا افکار و اطلاعات را به نفع خود شکل دهند و مردم را تحت سلطه خود نگه دارند. همچنین از روبهرو شدن با حقایق و واقعیتها هراس دارند، زیرا ممکن است این امر موجب افشای ماهیت واقعی اعمال و رفتار آنها شود. کنترل رسانهها به آنها امکان میدهد حقایق را تحریف کرده و واقعیتها را پنهان کنند. مستکبران میدانند که آگاهی و بیداری مردم میتواند پایههای قدرت آنها را متزلزل کند. کنترل رسانهها به آنها امکان میدهد تا افکار و اطلاعات را به نفع خود جهت دهند و مردم را در جهت افکار خود پیش ببرند. فضای مجازی که در اختیار این مستکبران قرار دارد، با انتشار تصاویر شهید سردار قاسم سلیمانی و شهید قهرمان سید حسن نصرالله مخالفت میکند؛ زیرا نمیخواهد کسی از خودش سؤال کند چرا مردم این افراد را دوست دارند و آنان را الگویی برای زندگی خود میبینند؟! مستکبران با دانستن، فهمیدن، علم پیدا کردن و سؤال پرسیدن به شدت مخالفت میکنند و از این موضوع وحشت دارند که مردم جهان در مقابلشان بایستند.