صبح صادق >>  راهبرد >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۲۱ آبان ۱۴۰۳ - ۲۳:۴۱  ، 
شناسه خبر : ۳۶۸۲۵۰
پایگاه بصیرت / سیدرضا عباس

استراتژی گزینه سامسون - Samson option- در عبری به صورت «بَرِرات شیمشون» تلفظ می‌شود و در فلسفه کتاب مقدس اسرائیلی‌ها ریشه دارد. این استراتژی به یک داستان توراتی اشاره دارد که در آن سامسون، قاضی یهودی به دست غیر یهودیان دستگیر و به ستون‌های معبد بسته می‌شود، اما او ستون‌های معبد را به هم می‌کوبد و سقف معبد را فرو می‌ریزد، در نتیجه خود و صد‌ها فلسطینی را به کام مرگ می‌کشاند و همزمان فریاد می‌زند: «بگذارید با فلسطینیان بمیرم.»

البته اسرائیل هرگز به شکل رسمی اعلام نکرده که سلاح‌های هسته‌ای دارد، بلکه به سیاست ابهام هسته‌ای متکی است. با این حال نظر به دسترسی آنها به سلاح‌های هسته‌ای، استراتژی گزینه سامسون، راهبرد روز مبادای اسرائیل برای نابودی منطقه با استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در صورت فروپاشی قریب‌الوقوع این رژیم است. برای درک تفکر استراتژیک اسرائیل و نگرش آن به امنیت، سه عامل مهم است: نخست، ایدئولوژی صهیونیستی که به تأسیس اسرائیل انجامید؛ دوم، روایت تاریخی هولوکاست و سوم، گروهی از رهبران که به بقای اسرائیل متعهد هستند. البته هر چند سیاست واقعی و عملیاتی صهیونیست‌ها در رابطه با سلاح هسته‌ای همچنان قابل ارزیابی نیست؛ اما منابعی مانند اسناد افشاشده سیا و همچنین آثار نویسندگانی که درباره برنامه هسته‌ای اسرائیل قلم زده‌اند، تا حدودی امکان ارزیابی توان و رویکرد اسرائیل را فراهم کرده است.

«مارتین ون کرویلد» در کتاب «فرهنگ جنگ» نوشته است، هرگونه صحبت درباره سلاح‌های هسته‌ای در اسرائیل می‌تواند به دستگیری، محاکمه و زندان منجر شود. بنابراین، نویسندگان اسرائیلی هنگام صحبت درباره سلاح‌های هسته‌ای از اصطلاحاتی، مانند سلاح‌های روز قیامت و گزینه سامسون استفاده می‌کنند.

گزینه سامسون در صورت شکست بازدارندگی متعارف به کار گرفته می‌شود. سیا در سال ۱۹۷۶ میلادی معتقد بود، اسرائیل ۱۰ تا ۲۰ سلاح هسته‌ای ذخیره کرده است و تا سال ۲۰۰۲ میلادی این تعداد به بیش از ۷۵ سلاح هسته‌ای افزایش یافته بود. در سال ۲۰۰۶ میلادی، «رابرت گیتس» وزیر دفاع آمریکا، در جلسه‌ای در سنا اعتراف کرد، اسرائیل سلاح‌های هسته‌ای دارد و دو سال بعد، «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور سابق آمریکا، گفت که تعداد کلاهک‌های هسته‌ای اسرائیل بیش از ۱۵۰ عدد است.

همانگونه که مشخص است، مفهوم گزینه سامسون تضمین بازدارندگی معتبر و تلافی گسترده است. مدتی قبل «نیویورک تایمز» مقاله‌ای با عنوان «آخرین راز جنگ شش روزه» منتشر کرد که بیان می‌کند ارتش اسرائیل برنامه‌ریزی کرده بود گروهی از چتربازان را به شبه‌جزیره سینا در مصر بفرست و یک بمب هسته‌ای را بر روی یکی از قله‌ها نصب و در صورت تلاش ارتش مصر برای عبور از سینا منفجر کند.

در جنگ یوم کیپور ۱۹۷۳ نیز «گلدا مئیر» نخست‌وزیر وقت اسرائیل، هشدار هسته‌ای را صادر کرد و دستور آماده‌سازی کلاهک‌های هسته‌ای برای پرتاب از موشک‌ها و هواپیما‌ها را داد. سفیر اسرائیل در آمریکا، «سیمچا دینیتز» با «هنری کیسینجر» دیدار کرد تا به رئیس‌جمهور «نیکسون» اطلاع دهد که اگر آمریکا تسلیحات لازم را به اسرائیل نرساند، نتایج بدی در پی خواهد داشت. در نتیجه نیکسون به دلیل این تهدید، با درخواست‌های اسرائیل موافقت کرد. این اولین استفاده موفق از گزینه سامسون معادل باج‌گیری هسته‌ای بود!