گران شدن قیمت کالاهای اساسی مصرفی مردم مانند مواد غذایی، چون روغن و گوشت و برنج و لبنیات جزو آن دسته اتفاقاتی است که معمولا با تدبیر دولتها و کنترل و نظارت راهبردی کمتر از مدار سرگردانی خارج شده و روی دور باطل گرانی و گرانی میافتد. اما رصد هفتگی بازار کالاهای اساسی طی ماه گذشته نشان میدهد برخی برندهای فرآوردههای لبنی و رب و کمپوت و کنسرو در حال افزایش قیمت محصولات خود حتی بدون ضابطه هستند. سرخط این گرانیها مشخص نیست، اما برخی مدیران این برندها از گرانی ارز و گرانی و قطعی برق و گاز به عنوان دلائل اصلی این گرانیها سخن به میان آوردهاند.
براساس رصد قیمتها، قیمت پنیر ۴۰۰ گرمی کم چرب یکی از برندها از ۶۹ هزار تومان به ۷۴ هزار تومان در هفته گذشته تغییر کرده، اما این افزایش در هفته جاری هم ادامه داشت و نرخ هر بسته به ۷۹ هزار تومان رسیده است.
افزایش قیمتها به بازار لبنیات محدود نشده و برخی حبوبات هم بعد از افزایش بسیاری که از اسفند سال گذشته آغاز و تا فروردین امسال ادامه داشت، دوباره دستخوش تغییر شدند. بستههای جدید توزیع شده و حتی برخی بستههای قیمت قبل، نرخ جدید دارند. مثلاً یک بسته ۹۰۰ گرمی لوبیا چیتی به مبلغ ۱۸۳.۹۰۰ تومان به ۲۱۹.۹۰۰ تومان افزایش یافته است.
بررسی قیمت رب و کنسروجات هم خالی از لطف نیست وقتی به گفته یکی از فروشندگان در مورد چند برند معروف در همین یک ماه شاهد دو تا سه بار افزایش قیمت بوده است.
بستههای جدید ماکارونی هم با نرخهای جدید عرضه شدهاند و بستههای ۵۰۰ گرمی از ۱۹ هزار تومان به ۲۴ هزار تومان و بستههای ۷۰۰ گرمی از ۲۷ هزار تومان به ۳۳ هزار تومان رسیده است.
از گوشتهای دولتی تا نرخهای نجومی
در بازار گوشت هم بستههای دولتی به میزان محدود در فروشگاههای زنجیرهای کشور توزیع میشود و گاهی اصلا اسامی فروشگاهها اعلام نمیشود وقتی هم پیدا کنی، دیر رسیدهای و قافله را باختهای! در حال حاضر هر بسته دو کیلو گرمی گوشت گوسفندی ۶۳۲ هزار تومان و گوشت گوساله ۵۷۰ هزار تومان قیمتگذاری شده است. اما حقیقتا نمیتوان این مدل گوشتها را در فروشگاهها پیدا کرد و باید باقیمتهای نجومی فروشگاههای گوشت یا دست در جیب مبارک کرده و برای دو کیلو گوشت گوسفندی و چند کیلو مرغ و مخلوط چرخی حداقل ۵ میلیون هزینه کنی یا قیدش را بزنی.
نرخ کله و پاچه هم هر بسته ۸۷۰ هزار تومان بوده در حالی که هر کیلو گرم گوشت ران گوسفندی ۸۲۰ هزار تومان خرید و فروش میشود.
در این رصد، افزایش قیمتی در خصوص روغن مشاهده نشد، اما برنج هم به عنوان یکی از کالاهای اساسی مردم با گرانی مواجه بوده حتی بازار برنج ایرانی هم با وجود فراوانی تحتتأثیر قرار گرفته است.
گرانیهای مستمر و با شیب ملایم یک طرف ماجرای قیمتهای کالاهای اساسی مردم در بازار است و سر دیگر ماجرا شاید به همزمانی یلدا و اقلام مورد استفاده مردم در این شب و روزها برمیگردد. وقتی نرخ پرتقال که تا چند روز قبل بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان در بازارهای سراسر شهر بود به یکباره حتی در بازارهای شهرداری و تحت کنترل به دو برابر میرسد و نرخ انار و کیوی از حد میگذراند! قیمت آجیل و شیرینی هم کم نمیآورد کافی است نگاهی به نرخهای مندرج در اسنپ بیاندازید غیر از نرخهای ارسالی که حالا حداقل دو برابر شده قیمت شیرینی خشکی که تا هفته قبل ۱۸۰ هزار تومان بود به دو برابر رسیده و قیمت هر کیلو کیک به شکل سرسامآوری رشد کرده است.
چرا گرانی؟
به گفته یک کارشناس نمیتوان همه نرخها را متاثر از گرانی اقلام اولیه و دستمزد و حمل و بهای تمام شده برق و گاز دانست چرا که گاهی سرخط گرانیها به عدم کنترل و نظارتها میرسد؛ نظارتهایی که اگر سختگیرانه انجام شود هیچ تولیدکنندهای حالا چه شیرینی و کیک و چه تولیدات کارخانهای و رب و کنسرو و ماست و لبنیات و ماکارونی اجازه گرانیهای خارج از عرف و ضابطه را به خود نمیدهند.
هر چند آمارها میگوید که در گروه سبزیجات و حبوبات بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گوجه فرنگی با ۷۹.۱ درصد و کدو سبز با ۲۵.۸ درصد و پیاز با ۱۱.۷ درصد بوده و در گروه کنسرو و نوشیدنیها بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به رب گوجه فرنگی با ۵.۳ درصد و سس گوجه فرنگی با ۳.۴ درصد بوده است، اما رصد میدانی اقلام مصرفی مردم در بازار چیز دیگری نشان میدهد و وقتی از فروشنده علت را جویا میشوی عنوان میکند از این هفته تا هفته آینده که شرکت توزیعکننده بار جدید میآورد نرخها تغییر میکند.
قیمتهای یلدایی
قیمتهای یلدایی هم در این هفته آخر مزید بر علت شده تا نرخهای اقلام مصرفی و اساسی مردم با رشد چند برابری مواجه شود و خیلیها توان خرید و محیاشدن برای شب یلدا را نداشته باشند.
با این حال آنچه مسلم اینکه نرخ اقلام مصرفی و کالاهای اساسی مورد نیاز مردم از گوشت و حبوبات و برنج تا رب و کنسرو و لبنیات و پنیر در حال افزایش آرام و نرم و نرمکی است که اگر نظارت کافی و درستی انجام نشود شب عید شاهد نرخهای نجومی هستیم که هیچ چیزی در جیبهای مردم باقی نخواهد گذاشت. مردم متحیر از برخی نرخهای بازار و مسئولان هم انگار هنوز در خواب هستند که بازار برای خود میبرد و میدوزد و جیبهای جامعه را خالی میکند.