دل انسان بهطور طبیعی در معرض مشغولیتها و سرگرمیهای گوناگون قرار دارد. این مشغولیتها میتوانند ناشی از زندگی روزمره، کار، خانواده، سرگرمیها و حتی دغدغههای اجتماعی باشند. در دنیای امروز هم که پیشرفت تکنولوژی و افزایش دسترسی به اطلاعات رشد پیدا کرده، انسانها بیشتر از هر زمان دیگری درگیر فعالیتهای متنوع و متعدد هستند که ممکن است آنها را از یاد خدا غافل کند. این غفلت میتواند بهتدریج سبب دوری انسان از حقیقت و معنویت و حتی انسانیت شود و انسان را بهسمت زندگی مادی، سطحی و خدایی ناکرده شیطانی سوق دهد. مشغولیتهای روزمره مانند کار و مسئولیتهای خانوادگی، اگرچه لازم و ضروری هستند. اما میتوانند به مرور زمان انسان را از توجه به خدا و عبادت او دور کنند. دین اسلام برای تربیت انسان و ایجاد یک راه و روش درست بندگی دستورالعملهای بسیاری دارد تا انسان را در یک برنامه منسجم بهسوی خدا ببرد. در زمینه یاد خدا و عدم غفلت از او، قرآن کریم هشدارهای بسیار زیادی داده است. یکی از آیات مهم در این خصوص آیه ۲۰ سوره حدید است که میفرماید: «بدانید که زندگى دنیا، در حقیقت، بازى و سرگرمى و آرایش و فخرفروشى شما به یکدیگر و فزونجویى در اموال و فرزندان است.» این آیه میگوید؛ دنیا تنها یک گذرگاه است و نباید فریب زرق و برق آن را بخوریم. همچنین آیه ۱۶ سوره حدید نیز بیان میکند که «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکرِ اللَّهِ»؛ ذکر خدا سوای آنکه به خشوع و فروتنی نیاز دارد به برنامهریزی و فهم لزوم آن هم نیازمند است.
بهطور نمونه یکی از دستورات خداوند، نماز است که هم در آن خشوع وجود دارد و هم باید با یک برنامه منظم و منسجم و در یک زمان خاص انجام بپذیرد. نماز بهعنوان یکی از ارکان اسلام، فرصتی برای ارتباط مستقیم با خداوند است و میتواند انسان را از مشغولیتهای دنیا دور کند و حتی نگاه درست به زندگی و کارهای روزمره آن بدهد. در آیه ۴۵ سوره بقره آمده است: «استعینوا بالصبر و الصلاة»؛ از صبر و نماز کمک بگیرید. این استعانت گرفتن هم برای درک زندگی و جریانهای متداول زندگی است. برخی از ما واقعا نیاز داریم از صبر و نماز و ارتباط با خدا کمک بگیریم تا خودمان را پیدا کنیم و بفهمیم که برای چه در این دنیا آمدهایم و تکالیف ما چیست؟ علاوه بر نماز، قرآن کریم بر اهمیت ذکر خداوند تأکید دارد. ذکر خداوند، چه بهصورت تلاوت قرآن باشد و چه بهصورت دعا و نیایش، میتواند دل را نرم کرده و انسان را به یاد خدا بیندازد. در زندگی روزمره، اختصاص زمانی برای ذکر خدا، حتی اگر کوتاه باشد، میتواند تأثیر عمیقی بر روحیه فرد داشته باشد. وقتی خداوند در قرآن میفرماید: «وَ لَا تَنسَ نَصِیبَک مِنَ الدُّنْیَا»؛ و سهم خود را از دنیا فراموش نکن. (قصص/۷۷) یعنی دنیا مزرعه آخرت است و در همین دنیا خودمان را و خدایمان را بشناسیم. حضرت على (ع) در مورد این آیه میفرمایند: «یعنى از سلامتى، قوّت، فراغت، جوانى و شادابى خود براى آخرت استفاده کن.» (نورالثقلین، ج ۷، ص ۹۴)