«عمل الهی» و «علم شیطانی» دو مفهوم بنیادین در آموزههای دینی هستند که در قرآن کریم به وضوح مطرح شدهاند. عمل الهی به معنای اقداماتی است که بر اساس اراده و هدایت خداوند انجام میشود و همواره به سوی خیر، عدالت و رحمت هدایت میکند. در مقابل، علم شیطانی به دانشی اشاره دارد که شیطان به انسانها منتقل میکند و غالباً به فریب، گمراهی و انحراف از مسیر صحیح منجر میشود.
قرآن کریم در آیات متعددی به این دو مفهوم اشاره کرده و انسان را به انتخاب بین خیر و شر دعوت میکند. خداوند در سوره آل عمران، آیه ۷۹ میفرماید: «وَ مَا أُوتِیتُم مِّن شَیْءٍ فَمَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیا وَ مَا عِندَ اللّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقَىٰ» که نشاندهنده برتری علم الهی بر علم دنیوی است. در مقابل، شیطان در سوره بقره، آیه ۱۶۸ انسانها را به سمت وسوسه و انحراف سوق میدهد: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُلُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطَانِ».
عمل الهی بر پایه عشق و محبت به انسانها بنا شده و هدف آن ارتقای روح انسان و نزدیک کردن او به خداوند است؛ در حالی که علم شیطانی با فریب و وسوسه، انسان را از مسیر حق منحرف میکند. انسان باید با بصیرت و آگاهی، قدرت تشخیص بین این دو را داشته باشد و از آموزههای الهی بهرهمند شود.
در نهایت، انتخاب بین عمل الهی و علم شیطانی به عهده خود انسان است. او باید با تفکر و تعقل، راه درست را انتخاب کرده و از دامهای شیطان دوری کند. قرآن کریم همواره انسانها را به جستوجوی حقیقت و پیروی از هدایت الهی دعوت میکند تا در زندگی دنیا و آخرت به سعادت و کمال برسند.
اینجاست که باید بگوییم علم نافع و غیر نافع به دو دسته اصلی تقسیمبندی میشوند که هر یک ویژگیها و نتایج خاص خود را دارند:
علم نافع، علمی است که به رشد و توسعه فردی و اجتماعی کمک میکند و موجب بهبود کیفیت زندگی انسانها میشود. این علم در عمل قابل استفاده بوده و در حل مشکلات واقعی جامعه مؤثر است. همچنین، معمولاً با ارزشهای اخلاقی و انسانی همراه است و به تقویت فضایل انسانی کمک میکند.
علم غیر نافع، اما علمی است که کاربرد عملی در زندگی روزمره ندارد یا به نوعی به ضرر انسانها و جامعه تمام میشود. این علم ممکن است تنها جنبه نظری داشته باشد و در عمل کارایی نداشته باشد. ممکن است با ارزشهای اخلاقی در تضاد باشد و به آسیبهای اجتماعی منجر شود. نتایج آن معمولاً موقتی و بیثمر هستند و تأثیرات منفی بر روی جامعه دارند. برخی علوم ممکن است به تولید سلاح یا فناوریهای مخرب منجر شوند که به امنیت و سلامت بشر آسیب میزنند.
در نهایت، اهمیت علم نافع در ایجاد تغییرات مثبت در زندگی فردی و اجتماعی انسانهاست، در حالی که علم غیرنافع ممکن است به چالشها و مشکلات جدیدی منجر شود.
حال سؤال این است؛ کسانی که با علمشان بمب میسازند و مردم را میکشند یا با استفاده از فناوریهای جدید افرادی را ترور میکنند؛ مانند آنچه در لبنان و غزه اتفاق افتاد، در کدام دسته از علم الهی و شیطانی قرار میگیرند؟ مطمئناً برخی علوم روز ما جزء القائات شیطانی است که نتیجه آن جنایت و کشتار است.