«کامران ندری» کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتوگو با «صبح صادق» در خصوص ویژگی‌های مدیریت اقتصاد در شرایط جنگی و آتش‌بس و توجه به نکاتی درباره رسیدگی معیشتی و حمایت اقتصادی از آحاد مختلف مردم به‌خصوص تولیدکنندگان گفت: «با توجه به اینکه همچنان در وضعیت جنگی به‌سر می‌بریم و براساس آنچه مسئولین اعلام کرده‌اند در آتش‌بس هستیم و معنای آتش‌بس این است که جنگ متوقف شده، اما به پایان نرسیده است؛ بنابراین باید ملاحظاتی در اقتصاد داشته باشیم که این ملاحظات بر اساس آتش‌بس و وضعیت جنگی باشد.»
وی در این‌باره خاطرنشان کرد: «در این موضوع شکی نیست که فعالیت‌های اقتصادی در موقعیت غیرعادی مانند جنگ نیازمند مدیریتی متفاوت و ویژه‌تر است، زیرا نمی‌توان انتظار داشت اقتصاد دوران جنگ شبیه به وضعیت عادی مدیریت شود.»
ندری در این‌باره بیشتر توضیح داد و گفت: «متأسفانه در شرایط جنگی نمی‌توان انتظار زیادی بابت سرمایه‌گذاری در اقتصاد داشت، ضمن اینکه به‌دلیل تحریم و سوء‌مدیریت‌هایی که سال‌ها و دهه‌هاست در اقتصاد ایران داریم، از قبل نیز میزان سرمایه‌گذاری درایران به‌شدت کاهش یافته است.»
عضو هیئت علمی پژوهشکده پولی و بانکی تصریح کرد: «در شرایط تحریم و جنگ مردم به‌دنبال دارایی‌هایی هستند که در وضعیت بحرانی به آنها کمک کند، یعنی اگر نیازمند پول باشند هرچه سریع‌تر بتوانند آن را تبدیل به پول کنند، یعنی دارایی‌هایی که نقد‌شوندگی بالایی داشته باشند.»
ندری خاطرنشان کرد: «در وضعیت کنونی نوسانات قیمت ارز و طلا افزایش می‌یابد. از این‌رو نیازمند مدیریت در بازار ارز و طلا برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی هستیم. در بخش دیگر، شرایط جنگی نگرانی‌های مردم نسبت به تأمین ارزاق و مایحتاج را افزایش می‌دهد؛ بنابراین تقاضا برای کالا‌های اساسی به‌خصوص کالا‌هایی که ماندگاری بیشتری دارند و قابلیت نگهداری و ذخیره کردن در انبار دارند، افزایش می‌یابد.»
وی تأکید کرد: «حتی اگر مسئولان از قبل هم کالا‌های اساسی را ذخیره کرده باشند، چون به‌طور طبیعی در این وضعیت تقاضا برای کالا‌ها افزایش می‌یابد؛ بنابراین به‌واسطه افزایش تقاضا طبیعی است که شاهد موجی از گران شدن کالا‌های اساسی باشیم. آنچه مسلم است در شرایط جنگی نمی‌توان صحبت از سیاست‌های اقتصادی و توسعه کرد، زیرا باید دو کار انجام شود؛ اول تلاش شود تا کشور و اقتصادش هر چه زودتر از حالت بلاتکلیفی بیرون بیاید، این مسئله بسیار مهم است، زیرا در شرایط بلاتکلیفی اقتصادی و جنگ هیچ سرمایه‌گذاری وارد میدان سرمایه‌گذاری نمی‌شود.»
ندری افزود: «ایران مانند دشمن خود از حمایت‌های بین‌المللی برخوردار نیست، برای نمونه رژیم صهیونیستی تحت حمایت آمریکا و کشور‌های غربی است؛ بنابراین از سوی آمریکا احیا می‌شود در حالی‌که ایران تحت حمایت اقتصادی هیچ کشوری نیست. بنابراین، این موضوع برای اقتصاد بسیار خطرناک و نگران‌کننده است که در بلاتکلیفی به‌سر ببرد.»
این کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی تأکید کرد: «متأسفانه قبل از درگیری نظامی با رژیم صهیونیستی، اقتصاد ایران از مشکلات عدیده‌ای رنج می‌برد. نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد که پیش از این نیز در اقتصاد ضعف‌های بسیار بزرگی بود که مردم را آزار می‌داد. اما پر‌واضح و روشن است با حمله رژیم صهیونیستی و حمایت آمریکا فشار‌ها و نیاز‌های مالی مردم بیشتر شده، بنابراین اقتصاد ایران و معیشت مردم در وضعیت مناسبی به‌سر نمی‌برد که نیازمند توجه و دقت بیشتر دولت بر حوزه اقتصاد است.»
وی معتقد است: «در وضعیتی که دورنمای روشنی از سرمایه‌گذاری در تولید و رونق تولید در سالی که به این عنوان نامگذاری شده، دیده نمی‌شود باید به‌سمت خروج از بلاتکلیفی و سیاست‌گذاری‌ها و اصلاحات عمیق و اساسی اقتصاد حرکت کرد. از این‌رو اولین گامی که مسئولان باید بردارند، این است که نگذارند دوره بلاتکلیفی طولانی شود؛ لذا درباره بسیاری از مسائل اعم از سیاسی تا اقتصادی باید تصمیمات مهمی بگیرند.»
این عضو هیئت علمی دانشگاه تأکید کرد: «در این موضوع شکی نیست که تصمیم‌گیری در شرایط کنونی بسیار سخت است. اما مسئولان برای همین مواقع خطیر مسئول شده‌اند، بنابراین وظیفه آنها این است که با تصمیمات درست کشور و اقتصاد را در سریع‌ترین زمان ممکن از بلاتکلیفی خلاص کنند تا بیش از این فشار بر اقتصاد از درون ما را متزلزل نکند.»
این استاد اقتصاد در ادامه خاطرنشان کرد: «اقدام ضروری و فوری اولیه برای خروج از بحران‌ها و بن‌بست‌هایی که در این وضعیت می‌تواند ما را گرفتار کند، این است که در وهله بعدی مسئولان باید حواس‌شان به ذخیره کالا‌های اساسی و پایه برای اقتصاد ایران باشد، یعنی به این موضوع به‌منزله یک مسئله بسیار مهم باید توجه ویژه‌ای داشته باشند.»
وی خاطرنشان کرد: «در تأمین انرژی مورد نیاز تولید، تأمین خوراکی‌های مردم و حمایت از اقشار ضعیف جامعه بسیار باید دقت شود. نیازمند ذخیره‌سازی کامل ارزاق مردم و تأمین مایحتاج روزانه مردم هستیم؛ بنابراین دراین موضوع باید با برنامه‌ریزی منسجم حرکت کرد تا مانع از تحقق اقداماتی شویم که ممکن است دشمن در این موضوع در دستور کار قرار داده باشد.»
کامران ندری توضیح داد: «امید می‌رود دستگاه‌های نظارتی فعال و هوشیار باشند تا جلوی هرگونه سوءاستفاده را بگیرند. مسئولان در این شرایط باید حواس‌شان به اقشار آسیب‌پذیر و ضعیف جامعه که درآمد پایینی دارند، باشد. زیرا مشکلاتی که برای کارفرمایان ایجاد شده ممکن است مانع از آن شود که آنها بتوانند دستمزد کارگران را به‌موقع بپردازند؛ بنابراین باید ستادی برای تأمین اجتماعی جامعه داشته باشیم تا حقوق و دستمزد کاگران به‌طور مرتب پرداخت شود و آنها تحت فشار مالی و معیشتی قرار نگیرند.»
این کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی تأکید کرد: «در شرایط جنگ نظامی و آتش‌بس، دستگاه‌های حمایتی وظیفه دارند شهروندان و مردم را در این مواقع که ممکن است کارفرمایان قادر به پرداخت حقوق و دستمزد نباشند، تحت پوشش خود قرار دهند. زیرا در بحران‌هایی مانند جنگ که ممکن است بسیاری از مردم به‌خصوص کارگران، کارگران فصلی، رانندگان، مشاغل اینترنتی و بسیاری کسب‌وکار‌ها درآمد خود را از دست بدهند، چون در معرض خطرات و ریسک‌های مالی قرار می‌گیرند، خطری دیگر برای امنیت کشور به‌شمار می‌روند. از این‌رو باید از کسب‌وکار‌ها و تأمین معاش مردم حمایت کرد. اما یادمان نرود بازگشت به وضعیت عادی و پایان دادن به جنگ برای سرمایه‌گذاری در اقتصاد، اولویت اصلی کشور است که در سیاست خارجی باید لحاظ شود.»