احزاب سیاسى ایران (بخش دويست و سي و سه)

1ـ سیاستهای عمومی

سیاست‌های داخلی و عمومی مؤتلفه در برخی حوزه‌ها را می‌توان این‌گونه بیان کرد:

الف. نظام اجرایی

در مورد نظام اجرایی کشور، مرامنامه جدید مؤتلفه موارد زیر را برشمرده است:

ـ تأمین اجتماعی فراگیر از بودجه عمومی؛

ـ نظام اجرایی و اداری سالم و عادلانه ابزار مؤثر دولت در برقراری عدالت اجتماعی است؛

ـ اجرای قانون توسط قوه مجریه نماد آرزوهای یک ملت می‌باشد. حذف بورکراسی و ایجاد روابط ساده و روشن اداری نیل به این اهداف را آسان­تر می‌نماید؛

ـ به همان نسبت که کارکنان دولت از مزایای شغلی باید برخوردار باشند، رعایت امانت در اجرای مصوبات قانونی توسط آنان مورد انتظار می‌باشد؛

ـ افزودن حجم مجموعه قوانین بدون نظارت مجلس از طریق دیوان محاسبات، عدالت اجتماعی را تضمین نمی‌کند؛

ـ عدم کنترل دولت(قوه مجریه) موجب فساد اداری خواهد شد.(۱)

ب. نظام حزبی

در متون و اسناد حزبی، نظام حزبی مورد نظر موتلفه دارای ویژگی‌هایی است، از جمله:

ـ فعالیت احزاب و گروه­های سیاسی در چارچوب قانون اساسی؛ بهترین شیوه برای رشد نخبگان و صالحان است؛

ـ مشارکت مردم در تعیین سرنوشت سیاسی خود، تجلی حکومت مستضعفین است؛

ـ زنان می‌توانند با رعایت موازین اسلامی در فعالیت­های سیاسی شرکت کنند.(۲)

مؤتلفه معتقد است به جای اینکه اشخاص، کشور را اداره کنند، لازم است که احزاب با ارائه برنامه‏ها و طرح­های‌شان کشور را اداره کنند(۳) در این باره، محمدنبی حبیبی گفت: «اگر چند حزب خوب، مقتدر و پایبند به نظام با سلیقه‌‌های مختلف در کشور وجود داشته باشند و وارد میدان رقابت شده و برنامه‌ها و افراد خود را به مردم معرفی کنند، در انتخابات مردم می‌توانند افراد خود را راحت‌تر انتخاب کرده و جواب انتقادات خود را از احزاب بگیرند.»(۴)

بادامچیان به تکثر احزاب و مطبوعات به شرط رعایت ضوابط قانونی معتقد است: «ما معتقدیم در کشور اختلاف دیدگاه و افکار و تکثر احزاب و جمعیت­ها و مطبوعات به شدّت لازم است، اما به شرطی که صحیح و براساس ضوابط قانونی حرکت نمایند.»(۵)

مرحوم حبیب‌‏الله عسگراولادی نیز معتقد بود که ریشه تحزب در متن قرآن است و قرآن تحزب را به دو قسمت حزب‌‏الله و حزب‌‏الشیطان تقسیم کرده و ویژگی‌‏های آن را مشخص کرده است. وی اعتقاد داشت: هر حزبی باید یک جهان­بینی داشته باشد، بر اساس جهان‌‏بینی‌‏اش باید اعتقاداتش را ترسیم کند، ایدئولوژی‌‏اش را ترسیم کند، وقتی ایدئولوژی ترسیم کرد، باید خط‌‏مشی و استراتژی‌‏اش را ترسیم کند و برای هر مرحله باید تاکتیک‌‏هایی را انتخاب کند. عسگراولادی در نهایت معتقد بود که احزاب در نظام ولایی سهمی در ولایت و رهبری ندارند، اما از عوامل تشاور رهبری هستند.(۶)

همچنین از نگاه محمدنبی حبیبی«احزاب باید سپر بلای نظام و ولایت فقیه باشند؛ احزاب باید تلاش کنند تا خطری متوجه نظام و ولایت‌فقیه نشود.»(۷)

آقای بادامچیان، احزاب را به سه دسته تقسیم می‏کند: ۱ـ حزب‏الله که برای خدا کار می‏کند. ۲ـ حزب شیطان که در آن محوریت با شیطان، مردم‏فریبی، چندچهرگی و نفاق است. ۳ـ حزب­های خودمحور که در آن خدا مطرح نیست، بلکه ارزش­های انسانی مطرح است و گاه به جای ارزش­های انسانی، خودخواهی­ها و خودپسندی­ها مطرح است.(۸) وی می‌افزاید: «احزاب قدرت‏طلب و یا خودمحور در کشور ما نمی‏توانند مفید واقع شوند، گرچه منعی برای فعالیت آنها وجود نداشته باشد. طبیعی است احزاب شیطانی مانند حزب توده، سازمان منافقین و تشکیلات فراماسونری یا تشکل­های وابسته به بیگانگان که در گذشته در کشور وجود داشتند، جز شیطنت و ضرر هیچ چیز دیگری عاید جامعه و کشور نمی‏کنند. ... احزاب مردمی اگر حزب ارزشمدار و خداخواه باشند هر تعداد باشند مفید هستند...»(۹)

از این‌رو، می‏توان گفت مؤتلفه به تکثر احزاب ارزشی و خدامحور معتقد است و با احزابی که آنها را شیطانی می‏نامد و نیز با احزاب غیر ارزشی و قدرتمدار مخالف است. دیدگاه فوق با دیدگاه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی تمایز اساسی دارد. از دیدگاه آنان، هر حزبی که التزام به قانون اساسی را پذیرا باشد حق فعالیت قانونی دارد و بر این اساس نهضت آزادی نیز حق فعالیت قانونی دارد، امّا از دیدگاه مؤتلفه، تنها التزام به قانون اساسی کافی نیست، بلکه باید خدامحور بوده، به ارزش­های اساسی نظام اعتقاد داشته باشد. به همین دلیل برای نمونه نهضت آزادی از دیدگاه مؤتلفه حق فعالیت قانونی ندارد، زیرا به برخی ارزش­های اساسی نظام و از آن جمله، ولایت فقیه اعتقاد ندارد. بر اساس مطلب بالا، می‌توان مدعی بود که مؤتلفه به سیستم چند حزبی اعتقاد دارد.

2ـ سیاست‌‌های انتخاباتی

مؤتلفه در تمامی انتخابات، حضور فعال داشته و معتقد است برای اینکه انتخابات خوبی داشته باشیم بهتر است شرایط زیر رعایت شود:

رعایت قواعد بازی در هنگام انتخابات(۱۰)، تبدیل صحنه رقابت به صحنه رفاقت و نقد منطقی برای حفظ منافع و وفاق ملی(۱۱)، رعایت صداقت، ادب و منطق گفت‌وگو در هنگام رقابت‏های انتخاباتی، هوشیاری در برابر جنگ روانی دشمن، تلاش برای عدم انزوای نیروهای کارآمد(۱۲) و حضور نمایندگانی از تمام جناح‏های خودی طبق تعریف مقام معظم رهبری(۱۳) در مجلس از جمله سیاست‏های انتخاباتی مورد نظر مؤتلفه است.

تأکید بر ارزش­های الهی(۱۴) و لحاظ دقیق معیارها و ملاک‏های امام و مقام رهبری و مراجع و بزرگان برای شناخت اصلح(۱۵)، معرفی اصلح به مردم، اگرچه ��صلح عضو جمعیت مؤتلفه نباشد(۱۶)، احترام به آرای مردم و همکاری با نمایندگان منتخب مردم از هر گرایش سیاسی که باشند(۱۷)، تشویق مردم به حضور گسترده در صحنه‏های انتخابات(۱۸) و انجام تبلیغات روشنگرانه با پول حلال و مشروع مردمی که اگر از طریق قطب‏های ثروت، برج­سازان و... تأمین شود بعداً نماینده، نماینده پول و ثروتمندان می‏شود.(۱۹)

مؤتلفه بر این باور است که در صورت پیروزی در انتخابات باید از غرور و تکبر شیطانی پرهیز کرد و در صورت عدم توفیق، از یأس و ناامیدی فاصله گرفت و در هر صورت، به طرح چهره‏ها، تشکل‏ها و اندیشه‏هایی پرداخت که به اقتدار نظام، تثبیت هویت ملی و عزم مردم جهت اداره امور خود کمک کنند.(۲0)

فضل­ الله فرخ، در تحلیلی که به عقیده نویسنده منطقی است، گفت به نفع نظام است که انتخابات به صورت حزبی برگزار شود: «...در شرایط فعلی که انتخابات حزبی نداریم، عملکرد افراد به نام نظام تلقی شده و نارضایتی مردم از آب و نان نیز تا حدودی به عنوان نارضایتی از نظام مطرح می‌شود ... این در حالی است که اگر ما انتخابات حزبی داشته باشیم موفقیت و ناکامی­های مسئولان به نام حزب متبوع آنان نوشته می‌شود... ما باید برای تثبیت نظام به سمت انتخابات حزبی برویم.»(۲۱)

مؤتلفه در انتخابات ریاست‌جمهوری، لحاظ دیدگاه‌‌های مقام معظم رهبری را یک عامل اساسی می‌داند. محمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی: «توجه مقام معظم رهبری به اقدامات دولت نهم را یک فاکتور مؤتلفه برای انتخاب نامزد مورد نظر حزب برای انتخابات آتی ریاست‌جمهوری برشمرد. ... مؤتلفه رأی آوردن اصولگرای مورد انتقاد خود را بر رأی‌آوری رقیب یا مخالف خود ترجیح می‌دهد.»(۲۲)

پی‌نوشت‌ها در دفتر نشریه موجود است.