چند نکته مهم درباره نتایج مذاکرات لوزان/ دکتر یدالله جوانی

پایگاه بصیرت/مذاکرات لوزان را باید از مذاکرات سخت و پیچیده در تاریخ مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۵+۱ به‌شمار آورد. نتایج این مذاکرات که با عناوین مختلفی، مانند بیانیه مطبوعاتی، بیانیه مشترک، یا تفاهم‌نامه از آن یاد می‌شود، بازتاب‌های مختلفی در رسانه‌های جهان و محافل سیاسی داشته است. در داخل کشور نیز واکنش‌ها نسبت به آنچه به‌عنوان نتایج مذاکرات اعلام شده، بسیار متفاوت است. در این میان، چند نکته مهم باید برای هر نوع تحلیلی نسبت به مسائل هسته‌ای و مذاکرات مورد توجه قرار گیرد که اهم آن عبارت است از:
۱ـ براساس آنچه در بیانیه مشترک، اظهارات مسئولان کشورمان و بیانیه کاخ سفید آمده، بیش از پنج هزار سانتریفیوژ در نطنز به غنی‌سازی ادامه خواهد داد. این عبارت به این معناست که شش قدرت جهانی اساس غنی‌سازی در خاک ایران را پذیرفته‌اند. اگر به یک دهه پیش برگردیم، هیچ‌یک از قدرت‌های جهانی و به‌ویژه آمریکایی‌ها و متحدان اروپایی آنها، تحت هیچ شرایطی حاضر به پذیرش چنین حقی برای ملت ایران نبودند. این دستاورد بزرگی برای ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی است که پس از یک دهه مقاومت و ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی‌های چند کشور بزرگ به‌دست آمده است. براساس همین بیانیه‌ها و اظهارنظرها، ماهیت آب سنگین اراک حفظ خواهد شد و در فردو نیز هزار سانتریفیوژ با استعداد لازم برای غنی‌سازی پابرجا می‌ماند. این هم دستاورد بزرگی است؛ زیرا غربی‌ها تحت هیچ شرایطی حاضر به پذیرش راکتور آب سنگین برای جمهوری اسلامی نبودند و بر تعطیلی کامل فردو تأکید داشتند. بنابراین، واقعیت قضیه این است که قدرت‌های زورگوی جهانی، بالاخره تسلیم اراده ملت ایران شده و در حد مذکور به پذیرش حقوق هسته‌ای ایران تن داده‌اند و از مواضع زور��ویانه و زیاده‌خواهانه پیشین خود عقب‌نشینی کرده‌اند. البته این پیروزی بزرگ نتیجه کار و تلاش دانشمندان و متخصصان هسته‌ای، هدایت‌های راهبردی مقام معظم رهبری و ایستادگی ملت ایران بر روی حقوق خود طی ۱۲ سال گذشته است.
۲ـ پس از اعلام نتیجه اولیه مذاکرات لوزان در قالب بیانیه مشترک که از سوی دکتر ظریف و نماینده اتحادیه اروپا قرائت شد، جهانیان شاهد ارائه قرائت‌های مختلف از نتایج این مذاکرات بودند. بیانیه وزارت امور خارجه ایران، اظهارات دکتر ظریف و دیگر اعضای تیم مذاکره‌کننده ایرانی، با بیانیه کاخ سفید و مصاحبه‌های اوباما و جان کری، در مواردی نکات متفاوت و بعضاً متضادی دارد. بدیهی است، ملت ایران با اعتمادی که به دولت‌مردان خود دارد، بیانیه وزارت خارجه و سخنان دکتر روحانی و اظهارات آقایان ظریف و عراقچی را مبنای قضاوت و تحلیل‌های خود قرار می‌دهد و با بی‌اعتمادی به بیانیه‌ها و اظهارنظرهای طرف مقابل می‌نگرد. داشتن چنین رویکردی، هم اقتضای شعار سال است، و هم تنها راه تأمین منافع ملی می‌باشد. دشمنان با عملیات روانی در تلاش برای برهم‌زدن وحدت ملی و انسجام ایرانیان هستند و ملت ایران در این شرایط حساس تاریخی، باید با هوشیاری توطئه‌های دشمنان را خنثی کند.
۳ـ باید از قضاوت‌های نهایی به‌صورت کاملاً خوش‌بینانه یا کاملاً بدبینانه در این امر پرهیز کرد و روزهای آغازین تیرماه را به انتظار نشست. ملت ایران به‌طور قطع، از آن توافقی استقبال می‌کند که بر مبنای اظهارات رئیس‌جمهور، بیانیه وزارت خارجه جمهوری اسلامی و سخنان آقای ظریف باشد. اظهاراتی که در آن، بر پذیرش حقوق هسته‌ای ملت ایران تصریح شده و لغو تمامی تحریم‌ها و لغو تمامی قطعنامه‌های شورای امنیت را به‌طور همزمان با اقدامات اعتمادساز ایران مورد تأکید قرار می‌دهد. این سخنان به این معناست که دست‌اندرکاران مذاکرات و دولت محترم، باید پای توافقی را در تیرماه امضا کنند که اکنون بر عناصر کلیدی آن تأکید دارند.