آب آشامیدنی و نفع و ضرر آن

پایگاه بصیرت / سیدعبدالله جعفرپور

پایگاه بصیرت،دکتر سیّدعبدالله جعفرپور / آشامیدن آب بلافاصله پیش یا پس از غذا و یا در میان غذا، موجب نقصان هضم است. وقت درست آشامیدن آب هنگامی است که غذا از فم معده  یا دهانه خروجی آن گذشته باشد. و علامتش آن است که فرد احساس سبکی در ناحیه فوقانی شکم می کند. علت این پرهیز آن است که آب سرد است و موجب اطفاء حرارت معده می شود و حرارت را که عامل هضم است کم می کند، بویژه اگر آشامیدن آب در میانه غذا باشد.البته در فرد گرم مزاج، آشامیدن آب چون حرارت معده را معتدل می کند ، برای او به منزله جوارش (عامل هضم کننده )است. بنا براین افرادی که به علت حرارت زیاد، اشتهای کم دارند، با نوشیدن آب سرد اشتهایشان بالا می رود. اگر این افراد به اندازه کافی آب ننوشند، سوختن غذا،خفقان، ضعف قلب ، حرارت کبد، سوختن اخلاط و لاغری بدن، بویژه در سرزمین های گرم و فصول گرم روی می دهد. اما باید به نکته مهم دیگری نیز توجه شود و آن، عطش صادق و کاذب است . منظور از عطش کاذب؛ نوعی از احساس تشنگی است که ناشی از اخلاط غیر طبیعی است. هرگاه خلط شور(بلغم شور) یا بلغم لزج یا سودای احتراقی یا خلط لزج سرد و مرطوب پس از خوردن غذای سرد و تر مانند گوشت ماهی تازه، در فم معده تجمع یابد، طبیعت آدمی جهت شستشو و دفع آن ، به طور مداوم طلب آب می کند ولی فرد هرچه آب می نوشد، به علت جمود و چسبندگی خلط، تشنگی اش زیاد می شود. راه حل این حالت، آشامیدن اندکی آب گرم است که موجب تسکین عطش می گردد، زیرا آب گرم موجب تحلیل و ترقیق خلط می گردد. خوردن عسل یا زنجبیل پرورده نیز موجب ذوب و تلطیف اخلاط است و استنشاق هوای سرد و نیز مضمضه آب خنک یا مکیدن از کوزه سرتنگ و گرداندن آب در دهان و گلو نیز می توانند در فرونشاندن عطش کاذب موثر باشد.
تا زمان احساس تشنگی واقعی و احتیاج به آب (عطش صادق) آب ننوشید. عطش صادق در زمان هضم غذا و رساندن آب به سایر اعضاء، جایگزین کردن رطوبت های از دست رفته، رفع یبوست و از بین بردن حرارت بیش از حد بدن و تعدیل آن ایجاد می شود. در غیر این صورت ، عطش کاذب است که آن را با آب سرد نمی توان فرو نشاند و برای رفع آن ، آب گرم همراه با عسل بسیار مفید است..
 اگر کسی با خوردن آب سرد پیش از غذا، اشتها پیدا می کند، حکایت از کبد و معده داغ دارد.
نوشیدن آب پیش از غذا برای این افراد مفید است که البته باید آب را کم کم و جرعه جرعه بنوشند و بهتر است که آب نیز جوشیده سرد شده باشد. هنگامی که لقمه در حفره دهان قرار گرفته و جویده می شود، اطلاعات مواد تشکیل دهنده غذا توسط پرزهای چشایی بافت زبان، شناسائی شده ( در واقع زبان مانند اسکنر عمل می کند) و به مغز مخابره می شود و مغز با تحلیل این اطلاعات ، دستور ساخت یا آزاد سازی مواد بیو لوژیکی لازم  برای هضم و جذب غذا را به اعضای مختلف بدن می  فرستد. آب خوردن در میان غذا باعث پاک شدن این اطلاعات از صفحه زبان شده و ارتباط زبان با مغز را قطع می کند. خوب جویدن غذا نیز به این فرایند مهم کمک می کند؛ چون زمان و شرایط مناسب برای شناسائی مواد غذائی توسط زبان و ارسال  اطلاعات آنها به مغز ایجاد می شود. دفعات جویدن غذا در دهان 17، 32 و یا 48 بار توصیه شده است.
(ادامه دارد.)
------------------------------------------------
[1] - عضو موسسه احیاء طب جامع ایرانیان و عضو جامعه اسلامی حامیان کشاورزی سالم ایران.