- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اطلاعات ـ 1394/07/21 ـ شماره 26277 ـ صفحه 12)
چرا روسيه به مواضع تروريست‌ها در سوريه حمله کرد؟
پژوهشگر لبنانی، آغاز عملیات نظامی روسیه در سوریه و درخواست کمک عراق از این کشور برای مبارزه با تروریسم را نشانه ای از ناکامی نظامی آمریکا و پیشروی نیروهای دیگر حاضر در منطقه دانست.«انیس نقاش» رئیس مرکز پژوهشی امان در گفتگو با تسنیم به موضوع آغاز عملیات نظامی روسیه در خاک سوریه پرداخت و در این خصوص گفت: آغاز عملیات نظامی روسیه در سوریه دارای ابعاد مختلفی است.وی به اولین بُعد از ورود نظامی روسیه به جنگ در سوریه اشاره کرد و گفت: اولین بعد و مهم‌ترین آنها این مورد است که گروه‌های تروریستی مختلفی در خاک سوریه فعالیت دارند که اصالتاً روس یا از اتباع اتحادیه فدراسیون روسیه هستند، این تروریست ها در صورت بازگشت به کشورهایشان وحدت و امنیت داخلی فدراسیون روسیه را به خطر خواهند انداخت بنابراین روسیه تصمیم دارد تا در اقدامی پیشدستانه با آنان مبارزه کند.
این یک هدف اصلی برای ولادیمیر پوتین است او اعلام کرده بود که باید پیشدستی کرده و این تروریست‌ها را پیش از بازگشت نابود کرد.وی افزود: مساله دوم موقعیت جغرافیایی سوریه و اهمیت آن برای روسیه و چین است. سوریه در قلب خاورمیانه و در یک جایگاه بسیار مهم قرار گرفته این دو کشور نمی‌توانند اجازه دهند آمریکا و همپیمانانش بر آن سیطره یابند، زیرا در این صورت توازن بین‌المللی در خاور میانه و در زمینه نفت و گاز و انتقال انرژی با اختلال روبرو خواهد شد.
این تحلیلگر مسائل منطقه گفت: مساله سوم رد کردن روش برکناری دولت‌ها با تحریک گروه‌های مسلح و برخی گروه‌های سیاسی و مردمی علیه یک دولت مشروع است، این نوع اقدامات در برخی کشورها چون اوکراین و سوریه و کشورهای دیگر رخ داد. این بدان معنی است که وحدت و تمامیت ارضی کشورهایی چون چین و روسیه نیز با این شیوه‌ها ممکن است به خطر بیفتد. بنابراین باید این تلاش‌ها را در سوریه به شکست کشاند.
انیس نقاش ادامه داد: در سخنان مقامات بسیاری شنیدیم که خطاب به آمریکا و همپیمانانش گفته شد، به دلایل ژئوپلیتیک اجازه ندارید دولت‌ها را تغییر دهید یا مردم را علیه دولت شورانده و از این روزنه برای تغییر دولت‌ها وارد شوید. ملت‌ها خود باید سرنوشتشان را تعیین کنند و نه نیروهای خارجی.وی با اشاره به ناکار آمدی حملات ائتلاف به رهبری آمریکا گفت: در هفته‌های آینده میزان تأثیر حملات روسیه به مواضع تروریست‌ها و مبارزه با تروریسم و همچنین میزان ناکامی آمریکا در مبارزه با تروریسم به اثبات خواهد رسید. حملات آمریکا طی یک سال گذشته نه تنها تروریسم را متوقف نکرد بلکه گروه‌های تروریستی رشد بیشتری داشته‌اند.نقاش تاکید کرد: این یک شکست نظامی برای آمریکا بوده و نشان دهنده ضعف فعالیت‌های این کشور است، بر همین اساس برخی کشورها تصمیمات جدیدی اتخاذ خواهند کرد برای نمونه شنیدیم که حیدر العبادی از عدم تأثیر گذاری فعالیت‌های آمریکا ابراز نارضایتی کرده و خواستار دخالت روسیه در عراق شده است. انیس نقاش در پایان این گفتگو تصریح کرد، این نشان دهنده ناکامی نظامی آمریکا و پیشروی نیروهای دیگر حاضر در منطقه است.
از طرفی،پروفسور«نادر انتصار» معتقد است روسیه بر خلاف آمریکا تغییر در راس هرم قدرت سوریه را با هدف حفظ آخرین پایگاه دریایی استراتژیک خود در این کشور نخواهد پذیرفت.به گزارش خبرگزاری مهر، حملات هوایی روسیه علیه گروه های تروریستی حاضر در سوریه از اخیرا آغاز شده است. پیوستن ناوهای چینی به نیروهای نظامی روسیه موجب سردرگمی آمریکا و متحدان وی در منطقه شده است.
حملات هوایی روسیه بیانگر تحرکات تازه در منطقه است. روسیه که اکثر پایگاه‌های خود در اروپا و خاورمیانه را از دست داده است در تلاش است تا در سوریه پایگاه استراتژیک دریایی خود را حفظ کند. روسیه اساسا با برکناری بشار اسد در سوریه مخالف است زیرا کنار رفتن اسد به منافع این کشور آسیب جدی وارد خواهد کرد و موجب خواهد شد تا سوریه آخرین پایگاه استراتژیک دریایی خود در خاورمیانه را از دست دهد.
روس‌ها در گذشته نه چندان دور با از دست دادن پایگاه خود در لیبی توسط کشورهای غربی، به این نتیجه رسیدند که باید حضور موثری در منطقه داشته باشند و لذا با برگزاری مانورهای مشترک دریایی با چین عزم خود را برای معادلات دریایی و نظامی در کشورهایی مثل سوریه جزم کرده اند .در همین راستا گفتگویی با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی آمریکا صورت گرفته که مشروح آن در زیر آمده است:
* روسیه حملات خود علیه داعش را آغاز کرده است. به نظر می رسد که این کار با چراغ سبز آمریکا انجام شده است. چرا روسیه تصمیم به حمله نظامی علیه داعش گرفت؟
** روسیه در تلاش است تا بخشی از نفوذ گذشته خود در منطقه را بازسازی کند. همچنین داعش می تواند تهدیدی دراز مدت برای آسیای مرکزی که روسیه از آن به عنوان «خارج نزدیک» یاد می کند، باشد. نزدیکی جغرافیایی این تهدید به روسیه از عوامل شکل گیری سیاست جدید و محکم روسیه در سوریه است .
* پنتاگون درخواست رسمی روسیه برای تعیین محدوده هوایی عملیات خود بر فراز سوریه را رد کرده است. با توجه به این اختلافات بین روسیه و آمریکا آیا امکان همکاری دو کشور علیه گروه تروریستی داعش وجود دارد؟
** مسکو و واشنگتن دارای برخی اهداف مشترک در خصوص داعش هستند اما رویکردهای آنها در خصوص این مساله در تقابل با یکدیگر قرار دارد. آمریکا هنوز در این توهم به سر می برد که می تواند از طریق نیروهای مخالف میانه روی سوری بشار اسد را به چالش بکشد و سرنگون کند در حالیکه روسیه تمامی مخالفان اسد را یکسان و تندروی سلفی می داند. به همین دلیل سطح همکاری روسیه و آمریکا در سوریه دارای محدودیت‌هایی است.
* روسیه، ایران، سوریه و عراق دفتر مشترک تبادلات اطلاعاتی و امنیتی در بغداد گشوده اند. ضرورت چنین کاری چیست؟ آیا این کشورها این مرکز را با هدف ایجاد نوعی توازن قوا در برابر ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا ایجاد کرده اند؟
** هر چند نوعی همکاری بین این کشورها در خصوص مبارزه با داعش وجود داشته است اما تا به حال مکانیسمی وجود نداشته است تا اجازه دهد این کشورها سیاستی هماهنگ و پایدار در خصوص مقابله با داعش داشته باشند. ایجاد این دفتر مشترک این امکان را به جبهه ضد داعش می دهد تا به طور موثرتری با همدیگر همکاری کنند و در عین حال موجب متوازن شدن نفوذ ائتلاف تحت رهبری آمریکا شوند، ائتلافی که هنوز هدفش ساقط کردن بشار اسد و دولت سوریه است.
* با توجه به حضور نظامی روسیه در سوریه و ورود ناوهای چینی برای پیوستن به نیروهای روسیه در سوریه، شما آینده بحران سوریه را چگونه پیش بینی می کنید؟
** اگر روسیه عملیات های نظامی خود را محدود به حملات هدفمند کند و این کار با هماهنگی نیروهای زمینی سوریه صورت گیرد، سیاست جدید روسیه ممکن است به جنگ با داعش کمک کند. البته باید این نکته را به خاطر داشته باشیم که صرف بمباران هوایی نمی تواند موجب پیروزی در جنگ علیه داعش شود.
بدون مشارکت اسد جنگ سوریه پایان نمی‌یابد
از طرفی،رئیس انستیتو سیاست بین‌الملل اتریش با تأکید بر اینکه ایران باید بخشی از راه‌حل منطقه‌ای برای حل بحران سوریه باشد، گفت: بدون مشارکت اسد جنگ سوریه پایان نیافته و هجوم پناهندگان متوقف نمی‌شود.به گزارش خبرگزاری تسنیم، بیش از چهار سال است که کشور سوریه در سایه دخالت‌های غرب درگیر جنگ داخلی و بحران است. اكنون چند ماهی است که غربی‌ها در سایه هجوم پناهندگان به کشورهایشان تازه فهمیده‌اند که بحران سوریه تنها یک بحران منطقه‌ای نيست بلکه آتش آن دامان آنها را هم گرفته است.
اخیراً بسیاری از سیاستمداران غربی از جمله صدراعظم آلمان به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است برای حل بحران روسیه و رهایی از چالش پناهندگان، بشار اسد را به رسمیت شناخت و با وی وارد مذاکره شد.اخیراً روسیه و آمریکا نیز به‌منظور حل این بحران روند نزدیکی بیشتر را در پیش گرفته‌اند. خبرگزاری تسنیم در همین ارتباط گفتگویی را با پروفسور "هاینس گرتنر" رئیس مؤسسه سیاست بین‌الملل اتریش(oiip) انجام داده است.
گرتنر که در بسیاری از دانشگاه‌های غربی تدریس کرده و از مشاوران وزارت دفاع اتریش نیز هست درباره تغییر رویکرد غرب و به ويژه صدراعظم آلمان در قبال بشار اسد و تأکید بر لزوم گفتگو با وی به‌منظور حل بحران سوریه گفت: بدون مشارکت بشار اسد جنگ سوریه پایان نمی‌یابد و هجوم پناهندگان متوقف نمی‌شود. باید همراه با اسد در کوتاه‌مدت خشونت متوقف شده و در طولانی‌مدت یک راه حل موقت برای سوریه یافت شود.
این کارشناس برجسته اتریشی در ادامه این گفتگو در پاسخ به این پرسش که آیا آمریکا و روسیه در سوریه به‌صورت مشترک و هماهنگ عمل خواهند کرد، گفت: هر دو آنها یک دشمن مشترک دارند. همکاری بین این دو ضروری است، اما روسیه می‌گوید که می‌خواهد از اسد حمایت کند و آمریکا می‌خواهد با داعش بدون بشار اسد مبارزه کند.وی افزود: اوباما خود را مقید کرده است که اسد باید برود. در ضمن آمریکایی‌ها نمی‌توانند آشکارا با رژیمی همکاری کنند که به‌زعم آنها مسئول کشتار حدود هزاران نفر است.
ایران باید بخشی از راه‌حل منطقه‌ای باشد
پروفسور "گرتنر" در ادامه این گفتگو درباره نقش ایران در حل بحران سوریه نیز گفت: ایران باید بخشی از راه حل منطقه‌ای باشد و این کشور همراه با اردن، ترکیه و همچنین عربستان سعودی باید در حل این بحران مشارکت داده شوند. نمونه برای این منظور می‌تواند یک کنفرانس منطقه‌ای با الگوبرداری از کنگره وین 200 سال پیش باشد.
بدون روسیه راه‌حلی برای بحران سوریه وجود ندارد
این کارشناس برجسته اتریشی درباره مواضع کرملین در قبال سوریه و انتقادهایی که غرب به این کشور وارد می‌کند و اینکه آیا این انتقادها بجا است نیز گفت: دلیل آن این است که روسیه نفوذ بیشتری در منطقه به دست می‌آورد. از طرف دیگر پوتین نشان داد که بدون روسیه هیچ راه‌حلی برای این بحران نمی‌تواند وجود داشته باشد.
وی در پایان گفتگو در پاسخ به این پرسش به‌اعتقاد شما جنگ سوریه چند سال دیگر به طول خواهد انجامید و غرب باید چه اقداماتی انجام دهد؟ گفت: همه قدرت‌های منطقه‌ای و همچنین آمریکا، روسیه و چین باید روی یک استراتژی مشترک برای مبارزه با داعش به توافق برسند. در این روند و مسیر می‌توان یک راهکار انتقالی برای سوریه یافت. گفتگوهای هسته‌ای با ایران می‌تواند الگویی در این راستا باشد.
دلایل حضور نظامی روسیه در سوریه
مشاور سابق وزارت خارجه آمریکا با پیچیده دانستن اوضاع موجود در سوریه اظهار داشت: روسیه به دلیل مواجه بودن با تحرکات افراطیون در داخل، تحرک چندانی نمی تواند در سوریه انجام دهد.
اقدامات اخیر روسیه در سوریه و مذاکرات روس ها با مقامات آمریکایی در این رابطه چند روزی است که تبدیل به تیتر نخست رسانه های جهان شده است، اما آیا کشورهایی که در چهار سال گذشته از هیچ کوششی برای سرنگون کردن حکومت سوریه دریغ نکرده اند حقیقتا موضع خود را در قبال سوریه تغیر داده اند؟ در همین رابطه با پروفسور «دانیل سرور» از کارشناسان ارشد موسسه خاورمیانه در واشنگتن به گفتگو نشستیم.
پروفسور سرور از معروف ترین کارشناسان حاضر در مبحث مدیریت جنگ، و از کارشناسان ارشد موسسه روابط دو سوی آتلانتیک و از اساتید دانشگاه جان هاپکینز است که سابقه فعالیت گسترده در مورد جنگ های عراق، افغانستان و بالکان را دارد و از سال ۱۹۹۴تا ۱۹۹۶به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امر میانجیگری میان مسلمانان و کروات های یوگسلاوی فعالیت کرده است. متن این مصاحبه به شرح زیر است:
* تحولات اخیر سوریه گویای آن است که دورانی جدید در این کشور آغاز شده تا شاهد بازگشت صلح به آن باشیم. در همین رابطه،ایران و روسیه رهبری تلاش‌های جدید برای بازگرداندن آرامش و بیرون راندن تروریست‌ها از سوریه را به دست گرفته اند. تحلیل شما در این رابطه چیست؟
** به اعتقاد من اوضاع سوریه پیچیده تر از آن است که با بیرون راندن تروریست ها از این کشور مشکلاتش حل شود. سوال کلیدی در این رابطه این است که در مرحله بعد چه اتفاقی می افتد. اغلب کارشناسان غربی فکر می‌کنند که بشار اسد نمی تواند قدرت خود را بر مناطقی که در سال های گذشته صحنه شورش بوده اند بگستراند. اگر این دیدگاه درست باشد انتقال سیاسی و مقابله با تروریست‌ها در یک مسیر پیش خواهند رفت و نمی‌توان انتظار چندانی از آن داشت. در همین رابطه «حسن روحانی» رئیس جمهوري ایران نیز در سفر به آمریکا اعلام کرده که «فقط بعد از شکست تروریسست ها می توان درباره اصلاحات سیاسی در سوریه صحبت کرد» و به نظر من اگر پیش از آغاز هر طرح جدیدی برای سوریه در مورد آینده آن اندیشه نشود این طرح، طرحی غیر واقعی خواهد بود.
* ولادیمیر پوتین،رئیس جمهور روسیه، در سفر به آمریکا و در گفتگو با رسانه ها هشدار داده که هر گونه تلاشی برای ساقط کردن حکومت سوریه می تواند منجر به شکل گیری کشوری سقوط کرده همچون لیبی یا عراق شود. آیا این دیدگاه درست است؟
** می تواند چنین وضعی رخ بدهد، اما الزاما این چنین نیست. یک دوران گذار سیاسی مذاکره شده می تواند منجر به شکل گیری یک حاکمیت مشروع برای پرهیز و جلوگیری از سقوط کشور شود. اگر راه حل سیاسی محقق نشود آنگاه سوریه تبدیل به یک کشور چند تکه می شود که شمال آن یعنی مناطق هم مرز با ترکیه در اختیار کردها، جنوب آن در اختیار گروه‌های شورشی میانه رو، مرکز و شرق آن در کنترل گروه های افراطی و پایتخت و غرب آن در کنترل دولت مستقر در دمشق باشد.
* در هفته های اخیر خبرهای متعددی درباره تحرکات نظامی روسیه و چین در سوریه منتشر شده است. تقویت نیروهای نظامی این دو کشور در سوریه چه وضعی را برای این کشور رقم خواهد زد؟
** اعزام نظامیان چینی به سوریه هنوز به طور کامل تائید نشده اما در مورد روسیه می توان گفت که نظامیان این کشور در سوریه مستقر شده اند. من تردید دارم که چند هزار نیروی روس بتوانند موثرتر از همین شمار نیروی آمریکایی یا اروپایی باشند، اگر روسیه دست به حملات هوایی بزند این احتمال وجود دارد که روسیه از سوی عوامل انتحاری، بمبگذاری های متعدد و دیگر عملیات های تروریستی مورد حمله قرار بگیرد. حدس من این است که مسکو با افزایش حضور در بحران سوریه خود را در یک سراشیبی لغزنده قرار داده و حتی برخی کارشناسان معتقدند که این یک اقدام اشتباه از سوی پوتین بوده است.
* برخی کارشناسان معتقدند که آمریکا با رویکرد جدید روسیه در سوریه موافق است. اگر این چنین است چه عواملی موجب شده اند تا غرب با رویکرد روسیه در سوریه موافقت کند؟
** آمریکا بدون هیچ سئوال و جوابی با این موضوع موافق است که داعش باید شکست بخورد.
اما بعید است که آمریکا بطور کلی در این رابطه با روسیه متحد شده باشد زیرا در این صورت ممکن است حمایت سنی های سوری که اکثریت جمعیت این کشور را شامل می شوند از دست بدهد. آمریکا تا کنون به نیروهای ارتش سوریه حمله نکرده اما با این وجود به اعتقاد واشنگتن بدون کنار رفتن اسد از قدرت هیچ راه حلی را برای سوریه نمی توان متصور شد. به رغم وجود این مسائل آمریکا و روسیه باید عملیات های خود را در سوریه با یکدیگر هماهنگ کنند تا از درگیری‌های غیرعمد جلوگیری شود.
* در هفته جاری ارتش عراق از توافق با ایران، روسیه و سوریه برای مبارزه با داعش و انتقال اطلاعات خبر داد. تحلیل شما درباره این‌گونه همکاری‌ها چیست؟
** اعتقاد من این است که عراق از هر جایی که بخواهد می تواند کمک بگیرد اما با این وجود تردید دارم که روسیه کمک زیادی به این کشور کند البته این عراق است که باید تصمیم بگیرد با چه کشوری همکاری کند. روسیه در متحد شدن با شیعیان علیه نیروهای سنی با احتیاط برخورد می کند و پوتین صراحتا نگران وضع چچن و دیگر مناطق روسیه که افراطیون در آنها حضور دارند است و وی (پوتین) باید این انتظار را داشته باشد که در صورت اتحاد با شیعیان نه تنها با حملات افراطیون در لاذقیه مواجه می شود بلکه در داخل روسیه نیز ممکن است با چنین حملاتی مواجه شود.
این ایده که می توان همه این افراطی ها را در خارج از کشور کشت و از حمله آنها به کشور جلوگیری کرده‌اید اشتباهی است که در زمان حمله به عراق توسط جرج بوش به کار گرفته شد. در آن زمان این ایده اشتباه بود و اکنون نیز این ایده اشتباه است. در حالت کلی فکر نمی کنم که افزایش حضور نظامی روسیه تاثیر چندانی در وضعیت جنگی سوریه و عراق داشته باشد. روسیه به این دلیل نیروهای خود را روانه سوریه کرده تا از ضعیف شدن اسد در برابر گروه های شورشی جلوگیری کرده و از نفوذ این گروه ها به مناطق غربی سوریه جلوگیری کند.
غرب سوریه محل تجمع جمعیت علویان و همچنین محل استقرار پایگاه دریایی روسیه در طرطوس است. اعزام کم شمار نیرو به این منطقه از پیشروی گروه های شورشی در آن جلوگیری می کند اما بعید است که موجب تغییر موازنه نیروهای نظامی در سوریه شود.
