- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اطلاعات - 1394/09/15 - شماره 26320 - صفحه 12)
مقدمه السفير:
دكتر سيد محمد خاتمي رئيس‌جمهور اسبق ايران، سر زندگي و روحيه گفتگومداري خود را به عنوان روشنفكري كه پذيراي افكار ديگران است از دست نداده است ... بلكه ويژگي‌هاي روشنفكر ـ صاحب ديدگاه و موضع‌گيري ممتاز ـ در چهره اين «حكمران» در كشوري با مسير و خط مشي مشخص به نام «جمهوري اسلامي» به وضوح ديده مي‌شود.
آنچه در پي مي‌آيد چكيده‌اي از ديدگاه‌هاي رئيس جمهور اسبق ايران است كه در ديدار با او بين نماز ظهر و نماز عصر، شنيديم. اين گفتگو در جمع كساني كه همچنان به سراغش مي‌روند تا از او منطق انقلاب اسلامي را با شكل و شمايلي متفاوت ببينند، صورت گرفت.
- سيد محمد خاتمي رئيس جمهور اسبق ايران گفت: از نظر من وضع منطقه خوب نيست، و البته اشتباهاتي از سوي همه طرف‌ها رخ داده است. ولي فكر مي‌كنيم بذرهاي اختلافات در دوره رئيس جمهور سابق آمريكا جرج بوش در منطقه پاشيده شد و رشد كرد.
زماني كه موضوع گفتگوي تمدن‌ها را مطرح كردم (در سپتامبر سال 1997 در سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل متحد) اطمينان داشتم بسياري از قدرت‌هايي كه بر بشريت حكومت مي‌كنند شرارت مي‌پراكنند. ما با جنگ‌هاي منطقه‌اي و جنگ سرد مواجه بوديم. ما آنچه را در پايان قرن گذشته در منطقه و جهان روي داد ديديم. آن رويدادها به روشني و به طور جدي نشان داد ساختاري كه بر جهان حكمراني مي‌كند، نادرست است و بايد تغيير كند. مي‌خواستم اين ساختار را از طريق گفتگوي تمدن‌ها تغيير دهم. در آن زمان گفتم كه ناامني و بي‌ثباتي، جهان را تهديد مي‌كند. علت اصلي بي‌ثباتي نيز وجود جريان‌هايي است كه ديگر جريان‌ها را مردود مي‌داند.
رئيس جمهور اسبق ايران كه پويايي خود را در دفاع از آزادي از دست نداده است، افزود:
ـ بعد از طرح گفتگوي تمدن‌ها در سخنراني در سازمان ملل متحد مسأله ائتلاف براي صلح در جهان را بر اساس عدالت مطرح كردم، ولي جرج بوش رئيس جمهور سابق آمريكا گفت: كسي كه با ما نيست، عليه ما است! با اين منطق، محدوديت و محاصره‌اي سه دهه‌اي بر ما تحميل شد و همين مسأله درباره افغانستان نيز روي داد. اسامه بن‌لادن سركرده سابق القاعده نيز چنين منطقي داشت و گفت كسي كه با ما نيست، عليه ماست. ما شاهد فرو ريختن برج‌هاي تجارت جهاني و همه مصيبت‌ها در جهان بوديم ... من به عنوان انساني مسلمان حق ندارم كه بگويم جهان بايد از من پيروي كند وگرنه با آن خواهيم جنگيد، و اين مسأله درباره دشمن من نيز صدق مي‌كند.
گفتگوي تمدن‌ها تلاشي براي يافتن راه‌حلي براي اين مشكل بود. مشكلات پيچيده‌اي در منطقه ما وجود داشت جايي كه دولت‌هاي وابسته و ضعيف‌النفس وجود دارند و خارجي‌ها براي حمايت از رژيم‌هاي وابسته به خود مداخله مي‌كنند كه تشكيل رژيم غاصب و اشغالگر (اسرائيل) از آن جمله است... از سوي ديگر، گروه‌هاي مرتجع در حال رشد و شكوفايي بودند.
رئيس جمهور اسبق كه زياد مطالعه مي‌كند و سير انديشه‌ها را در جهان دنبال مي‌كند نتيجه گرفت:
ـ ما بايد در شيوه زندگي خود بازنگري كنيم و جهان نيز بايد ديدگاهش را تغيير دهد. به نظر من آفتي كه بشر را تهديد مي‌كند ناامني است، همچنين ما هم در معرض تهديد هستيم و راهي جز اين نداريم كه كشورهاي منطقه براي مقابله با جريان‌هاي تروريستي متحد شوند. ولي ما در مقابل يكديگر قرار مي‌گيريم و دشمن از اين وضع بهره‌برداري مي‌كند و اختلافات بين ما افزايش مي‌يابد.
اوضاع كنوني موجب آسيب ديدن منافع منطقه مي‌شود و برنده اصلي، رژيم صهيونيستي و بعضي قدرت‌هاي غربي هستند. متأسفانه قدرت‌هاي سلطه‌جو در جهان از امكانات و نيروي ما در منطقه براي جنگ استفاده مي‌كنند و ما با جنگيدن با يكديگر به هيزم آتش آنان تبديل شده‌ايم و براي حل اختلافات به شيوه‌اي منطقي تلاش نمي‌كنيم.
ـ زماني كه دو دشمن سرسخت مثل آمريكا و ايران مي‌توانند گفتگو كنند و اختلافاتشان را حل كنند، چرا ما كه ساكنان منطقه هستيم نمي‌توانيم اختلافاتمان را حل كنيم؟! رژيم صهيونيستي و جريان‌هاي تندرو كه ريشه در دهه‌هاي قبل دارند از اين موضوع بهره مي‌برند. من متأسفم كه بهار عربي به پاييز تبديل شد. همه، شكوفايي و دموكراسي و عدالت را مي‌خواستند ولي به سرعت نيروها برضد آنها بسيج شدند. تنها كشوري كه توانست از اوضاع كنوني بهره نسبي ببرد تونس بود.
از رئيس جمهور اسبق ايران پرسيديم آيا نگران ايران پس از توافق هسته‌اي نيستيد؟
و او به سرعت و قاطعانه پاسخ داد: نه، ان‌شاءالله مسائل به شكلي مناسب حل خواهد شد ولي بايد هوشيار باشيم. ممكن است طرف‌هاي ما در مذاكرات دست به بازي‌هايي بزنند ولي اجراي اين توافق، منافع همه را تضمين مي‌كند و اميدوارم همه از نتايج آن راضي باشند و بهره ببرند.
السفير: اين توافق چه تأثيري بر جامعه مدني (ايران) دارد به ويژه آن كه جرياني وجود دارد كه خواستار همسويي با غرب است؟
رئيس جمهور اسبق كه برخي او را «ليبرال» مي‌نامند و عليه او حملات تبليغاتي انجام داده‌اند پاسخ داد:
ـ بايد بپذيريم كه تحريم‌ها مشكلاتي ايجاد كرد و به هر حال، آنچه مهم است اينكه دولت سياستها و برنامه‌هاي درستي براي پس از تحريم و پس از لغو آنها داشته باشد... ولي من معتقدم پويايي و فعاليت‌ها به ميزان زيادي رونق خواهد گرفت ولي اين پويايي به برنامه‌هايي كه دولت ارائه خواهد كرد بستگي دارد.
ممكن است برخي مشكلات داخلي ايجاد شود ولي اين مشكلات جز از طريق گفتگو و احترام به اصول دموكراسي قابل حل نيست. ما مدتها با ناامني و بي‌ثباتي از طرف خارج مواجه بوديم و نمونه‌هاي آن را در جنگ با عراق و سپس جريان‌هاي تكفيري مشاهده كرديم. براساس قانون اساسي (ايران) نبايد آزادي را فداي امنيت كنيم و برعكس اين نيز درست است. اگر مداخله خارجي نباشد، ما مي‌توانيم در داخل براي حل همه مشكلات گفتگو كنيم.
رئيس جمهور اسبق كه همچنان روشنفكر و به دور از جمود فكري است در پايان گفت: فكر مي‌كنم اجراي توافقنامه هسته‌اي موجب شكوفايي ايران خواهد شد و ان‌شاءالله تأثير مثبتي بر انتخابات (فوريه آينده) با حضور گسترده مردم خواهد داشت. انتخاب شدن روحاني به عنوان رئيس جمهور نشان‌دهنده آگاهي ملت ما است و ان‌شاءالله انتخابات پارلماني خوبي برگزار خواهد شد.
ش.د9404851
