اتمام حجت اشرف غني

اخيراً شوراي امنيت ملي افغانستان به رياست رئيس جمهور محمد اشرف‌غني احمدزي، استراتژي پنج ساله عملياتي را با هدف مبارزه عليه گروه‌هاي مسلح مخالف دولت تصويب كرد. وي در نشست شوراي ملي افغانستان (ششم ارديبهشت 95) با تشريح راهبرد جديد دولت وحدت ملي، مواضع خود را در قبال صلح، تأمين امنيت و مبارزه با طالبان اعلام كرد. تصويب استراتژي دولت افغانستان عليه مخالفان مسلح، يك تغيير رويكرد اساسي است. در تحليل اظهارات اشرف‌غني در نشست با نمايندگان مجلس و سنا، بايد به چند نكته اشاره كرد:

اول اينكه اشرف‌غني بر مخالفت دولت با طالبان و جنگ با آنان تأكيد كرده است. اين موضع پس از آن اتخاذ شد كه مذاكرات چهارجانبه صلح بي‌نتيجه رها شد و مذاكرات صلح تنها فرصتي براي طالبان بوده تا ضمن تجديد قوا، به نوعي نيروهايش را سازماندهي كند. در واقع انفجارهاي مهيب كابل، نوعي پاسخ به رد پيشنهاد دولت افغانستان براي گفت‌وگوهاي صلح بود، با توجه به همين رويدادهاي سياسي و نظامي اخير بود كه اشرف‌غني گفته براي تأمين امنيت و مديريت آن، بايد تصميم‌گيري‌هاي جدي صورت گيرد.

به گفته اشرف‌غني، هفته گذشته اعضاي مجلس نمايندگان و سنا، پشتيباني سياسي خود را از دولت اعلام كردند و در حال حاضر صداي واحد ما و هدف همه ما، سركوب مخالفان بوده و به همين منظور نيروهاي امنيتي آماده سركوب مخالفان هستند، البته «عبدالرئوف ابراهيمي» رئيس پارلمان افغانستان اعلام كرده بود كه در صورتي از جنگ رئيس جمهور اين كشور عليه طالبان حمايت مي‌كند كه دولت به زودي وزير دفاع و رئيس امنيت ملي را جهت كسب رأي اعتماد معرفي كند. وي گفته بود: وزارت دفاع و رياست امنيت ملي افغانستان توسط سرپرست اداره مي‌شوند و ادامه قانون‌شكني دولت هيچ توجيهي ندارد. به خاطر همين بود كه اشرف‌غني ديروز گفت كه درآينده نزديك وزير دفاع و رئيس امنيت ملي افغانستان نيز معرفي خواهند شد.

دومين نكته‌اي كه در اظهارات اشرف‌غني مطرح شد، اشاره به روند صلح افغانستان بود. با وجود اعلام استراتژي جديد دولت در خصوص سركوب طالبان، باز هم اشرف‌غني تصريح مي‌كند كه «باب مذاكرات صلح با آن دسته از طالباني كه جنگ را متوقف كنند و قانون اساسي را بپذيرند، باز است اما اين فرصت هميشگي نيست.» اشرف‌غني معتقد است طالبان واقعي در مدارس درس مي‌خوانند و كساني كه دست به كشتار مردم مي‌زنند، نبايد خود را طالبان معرفي كنند.

به نظر مي‌رسد اعلام عمليات نظامي دولت افغانستان عليه طالبان و همسويي نمايندگان مجلس و سنا با آن، تقريباً جايي براي صلح با طالبان باقي نخواهد گذاشت اما با توجه به پيچيدگي شرايطِ افغانستان و اختلافات در درون دولت وحدت ملي در نحوه برخورد با طالبان، در آينده نزديك نمي‌توان به درستي بيان كرد كه چنين همسويي‌اي تداوم خواهد داشت چراكه همواره در بررسي تحولات افغانستان، به اين نكته بايد توجه كرد كه با بروز تهديد بزرگ‌تر، احزاب و جريان‌هاي سياسي در دولت و مجلس همسو مي‌شوند و پس از كمرنگ شدن بحران، توافقات هم فراموش مي‌شود، به همين جهت بايد منتظر گذشت زمان بود تا ببينيم چقدر دولت و مجلس در مبارزه با طالبان جدي هستند.

به نظر مي‌رسد با توجه به نزديك شدن به پايان توافقات دولت وحدت ملي در 5-4 ماه آينده و عدم برگزاري لويه جرگه (نشست بزرگان قومي و سياسي) براي اصلاح نظام انتخاباتي و تعيين نوع نظام سياسي و ... اشرف‌غني در هراس است تا پس از پايان موعد مقرر توافقنامه فوق، به نوعي با مشكل مشروعيت مواجه شود. با توجه به اين مسئله و ناكامي‌اش در مذاكرات صلح، اشرف‌غني سعي مي‌كند خود را به نمايندگان مجلس ملي نزديك كند و به نوعي خود را همسو با كساني معرفي كند كه همواره اعتقادشان بر اين بوده است كه راه برخورد با طالبان مبارزه است نه مذاكره.

سومين نكته مهم سخنان اشرف‌غني به سياست‌هاي پاكستان برمي‌گردد. اشرف‌غني در اظهاراتش گفت: «از پاكستان براي مذاكرات صلح با طالبان كمك نمي‌خواهيم و كساني كه به صلح نمي‌پيوندند به زودي به التماس خواهند افتاد. پاكستان در اين گفت‌وگوها تعهد كرده بود تا با آن دسته از كساني كه صلح نمي‌كنند، مبارزه كند و از منطق تروريست خوب و بد عبور كند. پاكستان بايد به عنوان يك دولت مسئول عمل كند.» اشرف‌غني اكنون به اين باور جريان مقابل رسيده كه پاكستان نه تنها در راغب كردن طالبان به مذاكرات صلح صادق و جدي نبوده است بلكه با حمايت از شبه‌نظاميان مسلح، در ناامني‌ها و ترورهاي اخير در مناطق مختلف افغانستان از جمله كابل، مرتبط بوده است. به همين جهت اشرف‌غني هشدار داده كه اگر انتظارات ما برآورده نشود، با حمايت بين‌المللي، اقدامات جدي را دنبال مي‌كنيم و از طريق نهادي بين‌المللي جنايتكاران را تعقيب خواهيم كرد. با توجه به اين اظهارات، غني به نوعي پاكستان را مقصر انفجارات اخير دانسته و گفته دشمنان كشور، از احساسات پاك مذهبي جوانان مانند گروه‌هاي تروريستي داعش، القاعده و برخي از طالبان استفاده مي‌كنند.

در يك نگاه كلي به نظر مي‌رسد حملات اخير طالبان به كابل به نوعي مذاكرات صلح با طالبان را براي مدتي نامشخص به تعويق انداخت اما با توجه به رويكردي كه دولت قبلي و فعلي افغانستان درباره مذاكره صلح با طالبان، همواره بدان تأكيد كرده‌اند، بعيد است كه در آينده نيز سخن از مذاكره صلح به ميان نيايد، البته اشرف‌غني در اظهاراتش در مجلس ملي اشاره كرد كه باب مذاكرات صلح با آن دسته از طالباني كه جنگ را متوقف كنند و قانون اساسي را بپذيرند، باز است، بنابراين اشرف‌غني براي بازسازي وجهه خود و كسب مشروعيت مجدد در ميان مردم و سران سياسي دولت، از فرصت پيش‌آمده براي تقبيح ترور و طالبان استفاده كرده و در عين حال به پاكستان هشدار مي‌دهد كه در صورت عمل نكردن به تعهداتش، به نهادهاي بين‌المللي شكايت مي‌كند. اين در حالي است كه در گذشته نيز چنين مواضعي اتخاذ شده، اما نتيجه و سودي براي افغانستان نداشته است.

http://javanonline.ir/fa/news/780436

ش.د9500060