واکنش ها به کودتای نظامی در ترکیه به شرح زیر است:
وزارت امور خارجه چین اعلام کرد پکن خواستار بازگشت فوری نظم و ثبات به ترکیه در پی تلاش برای کودتا در این کشور شد. وزارت امور خارجه چین تاکنون گزارشی درباره زخمی شدن شهروندان این کشور در ترکیه دریافت نکرده و ساز و کارهای مربوط به شرایط اضطراری را فعال کرده است.
رئیس شورای اروپا تاکید کرد اوضاع ترکیه با ثبات فاصله دارد.
سخنگوی دولت آلمان خواستار احترام به نظم دموکراتیک در ترکیه شد و گفت برلین از دولت منتخب ترکیه حمایت می کند.
دیمیتری مدودف نخست وزیر روسیه تاکید کرد حوادث اخیر در ترکیه نشان می دهد تناقض های عمیقی در جامعه و ارتش این کشور وجود دارد.
شبکه تلویزیونی سی ان ان در گزارشی اعلام کرد دولت ترکیه می گوید افسران رده پایین مسئول کودتا بوده اند. اما آیا با توجه به این که چنین عملیاتی مستلزم برنامه ریزی های بسیار محرمانه و تجربه و تخصص نسبتاً بالاست، ادعای دولت می تواند درست باشد؟
ژنرال مارک هرتلینگ، ژنرال بازنشسته آمریکایی پاسخ داد: «من نمی توانم چنین چیزی را قبول کنم. این بستگی به این دارد که تعریف شما از افسر رده پایین چه باشد. اگر منظور، افسران ارشد به غیر از فرماندهان کل باشد، امکانش وجود دارد. اما من اینطور فکر نمی کنم. دو نکته در ارتباط با این که فرماندهان ارشد از کودتا خبر داشته باشند، وجود دارد: اول این که برنامه ریزی ها و رایزنی های گسترده برای چنین کاری لازم است. نکته بسیار جالب دیگری که من در ارتباط با ارتش ترکیه متوجه شده ام، این است که این ارتش یک فرهنگ خاص و بی نظیر دارد که آتاتورک به آن داده است. ارتش ترکیه وظیفه دارد از دموکراسی در کشور محافظت کند در حالی که در کشورهای ما نهادهای غیرنظامی این کار را انجام می دهند. ارتش در ترکیه وظیفه خود می داند از کارکرد دموکراسی اطمینان حاصل کند. شاید همین احساس باعث شکل گیری کودتا شده باشد، این احساس که اردوغان با زندانی کردن روزنامه نگاران، ضایع کردن حقوق افراد و غیره از ارکان دموکراسی فاصله گرفته است.»
شینزو ابه در نشست سران آسیا - اروپا در اولان باتور پایتخت مغولستان از یوشیهیده سوگا سخنگوی کابینه ژاپن خواسته است تا درباره امنیت اتباع این کشور در ترکیه اطمینان خاطر یابد و با کشورهای مربوطه برای اطلاع از اوضاع ترکیه همکاری کند.
یوشیهیده سوگا نیز در توکیو به خبرنگاران گفت دولت هیچگونه اطلاعاتی درباره اینکه در ناآرامی های ترکیه به اتباع ژاپن آسیبی رسیده باشد دریافت نکرده است. دولت روز شنبه یک نیروی ویژه در دفتر نخست وزیری برای جمع آوری اطلاعات تشکیل داده است.
وزارت امور خارجه ژاپن اعلام کرد از اتباع این کشور در ترکیه خواسته شده است در خانه های خود بمانند.
سفارت ژاپن در ترکیه نیز در نامه های اینترنتی به اتباع و گردشگران ژاپنی در ترکیه از آنها خواسته است تا آرام شدن اوضاع در این کشور جوانب احتیاط را رعایت کنند.
سخنگوی ریاست جمهوری روسیه با اشاره به اینکه رئیس جمهور این کشور تحولات ترکیه را پیگیری می کند اعلام کرد مسکو از خبرهای رسیده از ترکیه نگران است. دمیتری پسکوف تاکید کرد ولادیمیر پوتین رئیس روسیه به صورت مداوم از طریق کانالهای دیپلماتیک و سازمانهای اطلاعاتی تحولات ترکیه را دنبال می کند.
سایت اتحادیه اروپا نوشت: فردریکا موگرینی نماینده عالی اتحادیه اروپا، به منظور بررسی اوضاع ترکیه و هماهنگ کردن پیام های سیاسی و حمایت از شهروندان این اتحادیه در ترکیه، با وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا و نمایندگان آنها - که در حال حاضر در اولان باتور مغولستان برای نشست آسیا- اروپا(آسم) به سرمی برند- نشست اضطراری تشکیل داد. آنها حمایت خود را از موسسات دموکراتیک ترکیه اعلام و استفاده از زور را علیه آنها، محکوم کردند. آنها توافق کردند که از هرگونه تشدید خشونت که شهروندان را درگیر کند، باید اجتناب کرد.
وزرای خارجه اتحادیه اروپا، بار دیگر در بروکسل و برای شرکت در شورای امور خارجی تشکیل جلسه خواهند داد و دوباره اوضاع ترکیه را بررسی می کنند. موگرینی با مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه گفت و گو کرد و در این ساعت ها با دیگر وزرای خارجه و نیز ژنرال ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو در تماس است.
وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیه‌ای که جمعه شب منتشر شد پرهیز از هر گونه خشونت و احترام به نظم دموکراتیک را در ترکیه جایی که تلاش برای کودتای نظامی در جریان است، خواستار شد.
در بیانیه وزارت امور خارجه فرانسه آمده است: «وزارت امور خارجه و توسعه بین الملل فرانسه با نگرانی شدید اوضاع در ترکیه را دنبال می کند. این وزارتخانه بار دیگر از فرانسوی‌هایی که در حال حاضر در ترکیه هستند می خواهد از این کشور خارج نشوند.»
مارکو روبیو در مصاحبه با این شبکه، خبر کودتا را غافلگیر کننده خواند و گفت: تنش در ترکیه این اواخر تشدید شده بود. رئیس جمهور، نخست وزیر را برکنار کرد و نزاع قدرت ادامه داشت. اما این کودتا یک تلاش بسیار سازمان یافته از سوی بخش بزرگی از ارتش به نظر نمی رسد. ظاهراً طرفداران جنبش فتح الله گولن عامل آن بوده اند. اکنون همه توجهات معطوف به این گروه شده است اما شاید بهتر باشد عوامل و ریشه های این حادثه دقیقتر بررسی شود. مخالفانِ با دیکتاتوری تر شدن حکومت اردوغان بیشتر تحت فشار قرار گرفته اند. این کودتا از خیابانها نشات نگرفته بلکه ناشی از ساختار قدرت در ترکیه بوده است و به صورت غیرحرفه ای اما مرگبار برنامه ریزی شده بود.
روبیو افزود: سوالی که الان مطرح می شود، این است که آیا اردوغان از این فرصت برای پیشروی بیشتر استفاده خواهد کرد یا نه؟ و آیا برای کسب قدرت بیشتر که کشورش را در مسیر استبداد بیشتر پیش می برد، تلاش خواهد کرد؟
برخی برای مثال موضوع مصر و اخوان المسلمین را مطرح می کنند اما اوضاع ترکیه کاملاً فرق دارد. ارتش ترکیه عضو ناتو است و شباهتی به ارتش مصر ندارد.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با توجه به تلاش برای کودتای نظامی در ترکیه به آرامش در این کشور دعوت کرد.
ولید فارس: کودتای نظامی کار خود دولت ترکیه بود
ولید فارس مشاور در کنگره آمریکا و کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با شبکه خبری فرانس 24 در تحلیل اوضاع ترکیه گفت: گروهی در ارتش این کار انجام دادند با این فکر که سریع قدرت را به دست می گیرند. کودتاچیان فکر می کردند درصورتی که کودتا کنند مردم به طور گسترده از آنها حمایت می کنند. آنها تصور اعتراض گسترده سه سال پیش مردم در استانبول را در ذهن داشتند اما عکس آن در خیابان های آنکارا و استانبول روی داد. یعنی مردم علیه آنها به پا خواستند. پرسشی که در این باره مطرح می شود اینکه آیا اردوغان موفق می شود این شورش را به طور کامل سرکوب کند یا خیر.
این کارشناس افزود: برای موفقیت کودتا حمایت مردمی لازم است. به عنوان مثال اگر کودتا نظامی در مصر جواب داد به خاطر آن بود که مردم مصر به طور گسترده از آن حمایت کردند .اما در ترکیه برعکس آن است.
این کارشناس در پاسخ به این پرسش چه چیزی باعث شده تا این گروه کوچک ارتش به فکر کودتا بیفتد گفت:دلایل زیادی می تواند وجود داشته باشد اما برخی منابع خبری در ترکیه می گویند که بسیار ممکن است این کودتا کار خود دولت برای شناسایی نیروهای مخالف در بطن ارتش و سرکوب آن ها بوده باشد.
