رویداد اربعین، "آنی" اجتماعی است که غور در آن با قواعد صرف"این جهانی"موجب آشکارسازی تمامی ابعاد آن نمی شود، زیرا اربعین "زمانی در بی زمان هاست" و قواعد آن فراسوی قواعد این زمانی است
اگر "رویداد"، "حادثه" و یا "آنِ اجتماعی" را لحظه ای بدانیم که قواعدش فراتر از "زمان" و "عینیت اجتماعی" است، زیارت اربعین رویدادی است فراتر از زمان ها، حادثه ای است فراسوی عینیت ها و آنی است در میان جهان ملموس و جهان جبروت که عرفان اسلامی آن را عالم ملکوت می داند. در این لحظه است که به تعبیر "لیلا عشقی" "دست شستن از همه چیز آسان می شود" زیرا : آنکس که تو را شناخت جان را چه کند / فرزند و عیال و خانمان را چه کند
به همین جهت "رویداد" را زمانی خارج از زمان ها دانسته اند و اربعین، ملکوت خارج از تعیّن و خارج از زمان است. بدیهی است که چنین رویدادی می تواند تاثیر و تاثرات فراوانی در عرصه های فردی و اجتماعی داشته باشد که در ادامه به برخی از مهم ترین آنها می پردازیم:
1- انسان در دوران معاصر میان "درون" و "بیرون" فاصله نهاده است؛ به گونه ای که یا در جست وجوی "خویش" به درون خزیده و فارغ از واقعیات امور سیاسی-اجتماعی، خود را به سیل حوادث سپرده است و یا بی توجه به خویش، مفتون ماسوی الله شده و فجایع بزرگی را آفریده است. اما مشی اربعین نماد پرداختن همزمان به درون و بیرون است زیرا زائر اربعین با دوری از تعلقات دنیوی و تحمل شداید بسیار، روح خود را سیقل داده و درون خود را می سازد و همچنین با تجمع عظیمی که علیرغم تهدیدات امنیتی ایجاد می کند، پیامی سیاسی به تمامی دشمنان اسلام و تشیع ابلاغ می کند که در صفوفی به هم فشرده، آماده جانفشانی در راه باورهای خود است. به همین جهت مشی اربعین پُلی است میان درونگی و بیرونگی انسان مدرن و به واقع نسخه شفابخش و التیام دهنده بیماری های انسان معاصر است. در همین جهت پایگاه خبری-تحلیلی المیناتور در گزارشی از مراسم پیاده روی اربعین بر این نکته تاکید می کند که "مناسبات دینی در عراق، از اهداف صرفا عبادی خود عبور کرده و درون مایه اجتماعی یافته است. مراسم اربعین نمونه‌ای است که مردم برای ایستادگی مقابل داعش از آن الهام می‌گیرند و در کنار آن برای شفای مریضان، حل مشکلات زندگی و گرفتن حاجات، به پیاده روی تا کربلا اقدام می‌کنند که نشان از ابعاد مختلف و کارایی مراسمات مذهبی در بین مردم عراق دارد."
2- مساله بعدی به تسهیل امکان انتقال پیام تشیع در سطح جهان از طریق مراسم اربعین بازمی گردد. از آنجا که تشیع در طول تاریخ در اقلیّت بوده و به همین جهت صاحبان قدرت و ثروت از نشر عقاید آن ممانعت به عمل آورده اند، نیاز به فضایی دارد تا توجه جهانیان را به پیام خود جلب نماید و اربعین به عنوان بزرگ ترین اجتماع بشری امکان چنین امری را مهیا ساخته است. عظمت اربعین هم از حیث کثرت و هم از حیث محتوا، نادیده گرفتن آن را ناممکن ساخته و علیرغم تلاش غول های رسانه ای جهان برای عبور بی سرو صدا از کنار آن، پژواک لازم را در سطح جهانی یافته است.
3- مشی اربعین با مختصات خاص خود همچون فراغت از الگوهای مألوف زندگی روزمره و تجربه شیوه ای جدید از زندگی معنوی، تمرینی برای سبک زندگی اسلامی است که از گوشه گوشه آن شمیم حسین (علیه السلام) استشمام می شود. آنگاه که زائر، تمامی تعلقات خود را به گوشه ای وا می نهد و مسیر عشق را می پیماید، شیوه ای جدید از زندگی را تجربه می کند که بر محور توحید است، زیرا همه آنچه غیر اوست را وانهاده و در راه قربانی راه حق (امام حسین علیه السلام) ساعت ها و روزها طی طریق می کند و این همان معنای زندگی توحیدی است.
4- حضور زائران حسینی از کشور های مختلف جهان و حتی مذاهب متفاوت در مراسم اربعین، تا حد زیادی از مجادلات بی پایه ای چون عرب - عجم، شیعه – سنی و... می کاهد. به معنای دیگر تنوع ملی، قومی و مذهبی در مراسم اربعین کمک می کند تا مفهوم امت به جای ملت نشسته و از هزینه های تفرقه در جهان اسلام کاسته شود.
5- در پایان به نکته آغازین این بحث باز می گردیم که رویداد اربعین، آنی اجتماعی است که غور در آن با قواعد صرف"این جهانی"موجب آشکارسازی تمامی ابعاد آن نمی شود، زیرا اربعین "زمانی در بی زمان هاست" و قواعد آن فراسوی قواعد این زمانی است./
