راه طولاني لبنان براي رسيدن به ثبات سياسي (بخش اول)

(روزنامه اطلاعات – 1395/09/30 – شماره 26611 – صفحه 12)

* آيا انتخاب ميشل عون به عنوان رئيس جمهوري، پيروزي جريان حزب الله تلقي شده يا مي توان از آن به عنوان عقلگرايي در سياست داخلي لبنان ياد کرد؟

** انتخاب ميشل عون به عنوان رييس جمهوري، پيروزي مردم لبنان است. پس از يک دوره طولاني بيش از دو سال، با توجه به خلاء قدرت در اين کشور، انتخاب عون موجب پر شدن اين خلاء شد و بهره اصلي را مردم بردند. ضمن آن که او از ابتدا نامزد حزب الله بوده و جزء ائتلاف 8 مارس است. البته افراد ديگري مانند نبيه بري، رئيس جنبش امل و سليمان فرنجيه نيز جزء ائتلاف 8 مارس بودند. حال با انتخاب عون، ديگر شاهد خلاء قدرت نخواهيم بود و مسايل مطرح در حوزه نهاد دولت و نهاد حکومت برطرف شود. عملا دولت لبنان يک دولت روزمره بود. زيرا دولتي نبود که بتواند برنامه ريزي دراز مدت داشته باشد. يک دولت موقت بود. اما دولت جديد مي تواند ثبات نسبي در زمينه نهادهاي حکومتي ايجاد و به حل مشکلات داخلي و خارجي کمک کند.

* نبيه بري، رئيس مجلس و سليمان فرنجيه همپيمان حزب الله حاضر به حمايت از ميشل عون نشده بودند و اين امکان وجود دارد که شاهد اختلافات در تشکيل دولت باشيم. حال نصرالله چگونه مي تواند رضايت دو همراه خود را جلب کند؟

** نبيه بري بيش از آن که مخالفتش بر اساس اختلافات شخصي با ميشل عون باشد، بيشتر ناراحت اقدام حريري بود. اون اين مساله را به صراحت در صحبت‌هاي خود بيان کرد. البته او هفته گذشته راي خود را تغيير داده و از نامزدي و رياست جمهوري ميشل عون حمايت کرد. اما بايد دانست که نهادهاي سياسي در لبنان از پيچيدگي خاصي برخوردارند. گرچه مساله رياست جمهوري در لبنان حل شده اما مساله نخست وزيري و تشکيل کابينه و پيچيدگي‌هاي آن وجود دارد. با توجه به سهم خواهي احزاب و گروه‌ها، از جمله آقاي نبيه بري و فرنجيه، نبايد به سادگي تصور داشت که نخست وزير بتواند کابينه خود را تشکيل دهد. از همه مهتر آن که هر دولتي وقتي تشکيل مي شود، بايد بيانيه دولتي را تقديم کند.

اين بيانيه چارچوب کلي برنامه‌هاي دولت اعم از مسايل سياسي، اقتصادي، اجتماعي و مقاومت و ... است. بيانيه بسيار مهم که همواره نگارش آن باعث اختلاف نظر گروه‌هاي سياسي است و براي آن که نوشته شود، مدت زمان زيادي سپري مي شود. از طرفي سهم خواهي گروه‌ها در کابينه براي حضور وزرا کار را مشکل مي کند. با اين حال با توجه به تجربه لبناني‌ها به طور حتم بر اين مشکل هم فائق مي آيند و به توافق مي رسند. به طور حتم براي تشکيل دولت و وزرا نظر نبيه بري و فرنجيه نيز جلب خواهد شد. به هر صورت هر دوي آنها از ائتلاف 8 مارس است. راه مقداري مشکل است اما به نتيجه مي رسد.

* گفته شده نمي توان عون را شخصيت سياسي خاص و داراي تفکر مقاومت يا همراه با حزب الله دانست و ممکن است با توجه به اوضاع سياسي کشور و منطقه دستخوش تغيير و تحول شود. از اين رو جريان حزب الله چگونه بايد با اين مساله مواجه شود؟

** ميشل عون طي سال‌هاي گذشته نشان داده همواره حامي مقاومت بوده است. او در اولين نطق خود در پارلمان مجددا از مقاومت حمايت کرده است. در عين حال ارتش لبنان نياز به تقويت دارد و او به اين مساله نيز اشاره کرده است. زيرا بتواند با تقويت ارتش از حرکت‌هاي گروه‌هاي تروريستي جلوگيري کند. به نظر مي رسد در اين زمينه با توجه به ديدگاه‌هاي ميشل عون، مشکلي وجود نداشته باشد. در عين حال با در نظر گرفتن شرايط لبنان، و جايگاه رياست جمهوري ميشل عون، تصور مي شود او همان رويه سابق يعني حمايت از مقاومت را ادامه دهد.

لبنان در انتظار معجزه سياسي جديد روند تشکيل دولت جديد لبنان تا روز عيد استقلال به بن بست رسيده يا دست کم با دو مانع بزرگ رو به رو شده است و از جمله آنها رقابت شديد طرف‌هاي سياسي براي تصاحب وزارتخانه‌هاي « سوپر خدماتي» با توجه به نزديک شدن ماه مه 2017 زمان برگزاري انتخابات پارلماني لبنان است. به گزارش ايرنا، روزنامه لبناني السفير نوشت که مانع دوم هم تنش کلامي بين کاخ بعبدا(رياست جمهوري) وعين التينه( مقر رئيس مجلس) در خصوص تمديد دوره کنوني پارلمان و سپس سخت شدن مذاکرات در خصوص تشکيل دولت است که به ترمزي براي انگيزه‌ها و حماسه آفريني سياسي تبديل شد.

«نبيه بري» رئيس مجلس لبنان در واکنش به سخنان ژنرال « ميشل عون» رئيس جمهوري لبنان تاکيد کرد: تمديد دوره کنوني پارلمان بد بود اما تعطيل روند انتخابات رياست جمهوري براي فعاليت دستگاه‌هاي دولتي حتي پارلمان بدتر بود.پارلمان لبنان در چهل و ششمين نشست ويژه خود براي انتخاب رئيس جمهوري با اکثريت آرا( 83 نماينده از ميان 128 عضو پارلمان ) ژنرال عون نامزد مورد حمايت حزب الله را به عنوان رئيس جمهوري لبنان انتخاب کرد.

اين در حالي بود که بجز جلسه اول ، 44 جلسه ديگر پارلمان لبنان براي انتخاب رئيس جمهوري به علت به حد نصاب نرسيدن شمار نمايندگان در صحن مجلس برگزار نشده بود و فراکسيون «‌تغيير و اصلاح» به رياست ژنرال عون از جمله فراکسيون‌هائي بود که حاضر به مشارکت در جلسات پارلمان نبود.ژنرال عون در سخنراني خود در «بکرکي» مقر مسيحيان ماروني لبنان گفته بود که تمديد دوره کنوني مجلس لبنان موجب ضعف و سستي دستگاه‌هاي دولتي لبنان شده و لبنان امروز از فساد شايع رنج مي برد و دليل اصلي آن انحطاط اخلاق در جامعه و فاصله گرفتن دستگاه‌هاي حکومتي از شايسته سالاري است.

ناظران معتقدند که تنها يک معجزه سياسي مي تواند به « سعد حريري» نخست وزير مامور تشکيل دولت کمک کند که در « مسابقه زمان» در کوتاه مدت پيروز شود و به وعده خود عمل کند اما اشتهاي سيري ناپذير برخي طرف‌هاي سياسي به ويژه « سمير جعجع» سرکرده حزب « نيروهاي لبناني» اين فرصت را از حريري گرفته است.در حالي که به نظر مي رسيد روند تشکيل دولت جديد خوب پيش مي رود و حريري در پاسخ به سوال‌ها در اين خصوص مي گفت که ان شاء الله خير است، تلاش مي‌کنم قطار تشکيل دولت روي ريل قرار گيرد يا زمان تشکيل دولت ديري نخواهد پائيد، حزب « نيروهاي لبناني» به سرکردگي جعجع « دبه» کرد و بارديگر خواستار کرسي وزارت دفاع شد و گفت:يا وزارت دفاع يا وزارت راه و ترابري که « نبيه بري» رئيس مجلس خواستار آن است.

درهمين حال حزب جريان المرده به رياست« سليمان فرنجيه» بر در اختيار گرفتن کرسي يکي از سه وزارتخانه انرژي، ارتباطات يا راه و ترابري تاکيد کرد و با وجود مخالفت جعجع و همچنين «جبران باسيل» رئيس حزب جريان آزاد ملي، جنبش امل ، حزب الله و حتي سعد حريري از اين مطالبه فرنجيه حمايت کرده اند.از سوي ديگر ژنرال« ميشل عون» رئيس جمهوري همچنان اصرار دارد يک وزير سني و يک وزير شيعه جزو سهميه رئيس جمهوري يا فراکسيون تغيير و اصلاح قرار گيرد و در مقابل « نبيه بري» هم اصرار دارد که جنبش امل و حزب الله بايد پنج وزير شيعه در دولت را معرفي کنند و دست کم وزير شيعه جزو سهميه رئيس جمهوري با تفاهم انتخاب شود.نبيه بري و همچنين سعد حريري در مقابل اين درخواست ژنرال عون، گفته اند که بايد بتوانند يک وزير مسيحي در سهميه خود در دولت داشته باشند تا توازن آرا برقرار گردد.ناظران معقتدند که بعيد است ژنرال عون از درخواست خود صرفنظر کند و نرمش نشان دهد و آماده است تا موافقت با درخواستش را بشنود.

به نظر مي رسد با توجه به اين شرايط تشکيل دولت با ترکيب 24 وزير کارساز نيست زيرا به طور اساسي اعضاي گروه 8 مارس را از حضور در دولت جديد منع مي کند و به همين دليل بارديگر زمزمه تشکيل دولت با 30 وزير مطرح شده است.

جزر و مد تشکيل دولت جديد لبنان نشان مي دهد که در مرحله بعداز انتخاب ژنرال عون به عنوان رئيس جمهوري لبنان را وارد مرحله جديد از بحران‌ها و مشکلات کرده و آن تغيير توازن‌هاي طائفه اي و تشکيل بالون‌هاي سياسي که چهره ديگري از درگيري‌ها داخلي را به نمايش گذاشته است.

تا قبل از انتخاب رئيس جمهوري، درگيري بين دو طايفه مسيحي و سني حاد بود تا اينکه قواعد بازي با حمايت سعد حريري رئيس حزب جريان المستقبل از نامزدي ژنرال عون در انتخابات رياست جمهوري تغيير کرد و اکنون به نظر مي رسد دسيسه چيني‌هاي جعجع و امثال او کارساز شده تا زمينه درگيري مسيحي ماروني و شيعي بروز کند و اخيرا با جدال کلامي بين ژنرال عون با نبيه بري و کاردينال« بشاره راعي» رهبر مسيحيان ماروني لبنان با شيخ « عبدالامير قبلان» نائب رئيس مجلس اعلاي اسلامي شيعه لبنان خودنمائي کرد.شيخ «عبدالامير قبلان» نائب رئيس مجلس اعلاي اسلامي شيعه لبنان در واکنش به سخنان اخير کاردينال« بشاره راعي» رهبر مسيحيان لبنان تاکيد کرد: همه مسلمانان شيعه تمايل زيادي براي تشکيل دولت عدالت و مساوات لبنان دارند.

شيخ قبلان افزود: مسلمانان شيعه براي برگزاري موفق انتخابات رياست جمهوري و تحقق ثبات سياسي در لبنان ايثارگري کرده و امتيازهائي را داده اند.وي خطاب به کاردينال راعي اظهارداشت: تاريخ شهادت مي دهد که شيعيان همواره مظلوم بوده و حتي از حق دفاع از مناطق خود محروم بوده اند و اميدوارم مانند اين سخنان را که امروز شنيديم ديگر نشنويم.کاردينال راعي در جريان نخستين ديدار رسمي ژنرال « ميشل عون» رئيس جمهوري لبنان از « بکرکي» مقر رهبر مسيحيان ماروني لبنان گفته بود:نخستين اولويت مرحله جديد،همکاري « سعد حريري» نخست وزير با رئيس جمهوري براي تشکيل دولتي فراگير و با حضور همه جانبه گروه‌هاي سياسي و نه بر اساس سهميه بندي‌ها است.وي افزود: جايز نيست « سبد شرط‌ها» را به چنگ زدن به کرسي‌هاي وزارتي دولت جديد و استفاده از وتو عليه گروه‌هاي ديگر تبديل کرد زيرا خلاف قانون اساسي و سند وفاق ملي است و درها را بر روي اقدامات متقابل به مثل باز مي کند و مانع روند تشکيل دولت حق وقانون مي شود.

رهبر مسيحيان ماروني لبنان افزود:اميدواريم در دوران رياست جمهوري ژنرال عون « ابرهاي سياه» از آسمان لبنان دور شوند.شيخ قبلان در ادامه واکنش خود به سخنان کاردينال راعي تاکيد کرد: ما خواستار مشارکت حقيقي در قدرت لبنان هستيم و بله اين حقي از حقوق ما است و از اولين مخالفان حذف هرکدام از طوائف سياسي لبنان هستيم. نائب رئيس مجلس اعلاي اسلامي شيعه لبنان خاطرنشان کرد:ما از هرگونه تلاش و ايجاد زمينه براي تحقق شراکت واقعي بين ارکان سياسي و طوائف لبناني و تبديل لبنان به وطن ملي همه لبناني‌ها دريغ و کوتاهي نکرده ايم.وي تصريح کرد:به طور مستمر براي از بين بردن موانع فراروي دوره جديد لبنان تلاش مي کنيم و زماني هم براي دور شدن ابرهاي سياه از آسمان لبنان و پايان بحران‌هائي که نيازي به آنها نداريم و براي ضرورت موفقيت تفاهم‌هاي جديد، سبد کاملي از مطالبات و راه حل‌ها را ارائه کرديم.

گفتني است که کاردينال راعي هنگام عزيمت به اروپا به ويژه براي فراهم ساختن دعوت رسمي پاپ از رئيس جمهوري جديد لبنان براي سفر به واتيکان، تاکيد کرد: روابط ما با شيخ قبلان و نبيه بري بسيار ممتاز است و در مناسبت‌هاي مختلف و از طرق مختلف با هم در تماس هستيم.براساس اين گزارش، تفاهم حزب الله و حزب جريان آزاد ملي و حمايت مستمر و صادقانه حزب الله از نامزدي ژنرال عون در انتخابات رياست جمهوري با وجود برخي مخالفت‌ها در طائفه شيعه مانند نبيه بري رئيس جنبش امل، توانسته بود زمينه ساز مصالحه و همکاري دو طائفه شيعه و بخشي از مسيحيان ماروني شود اما اقدام جعجع براي ائتلاف با ژنرال عون و حزب جريان آزاد ملي و تفاهم‌هاي بين آنها به نظر مي رسد امروز زمينه ساز « باج خواهي و زياده خواهي» جعجع را فراهم کرده به اين بهانه که اگر حمايت او نبود ژنرال عون رئيس جمهوري نمي شد.

«جبران باسيل» وزير خارجه ، رئيس حزب جريان آزاد ملي و داماد ژنرال عون که از او به عنوان« رئيس جمهوري در سايه» ياد مي کنند هر چند خود بشدت آن را رد کرده است، بعداز انتخابات رياست جمهوري در دو مرحله اعتراف کرد که «سيد حسن نصرالله» دبيرکل حزب الله شريک اصلي ژنرال عون در اين پيروزي و موفقيت است.حال همه از جمله ژنرال عون و سعد حريري مي دانند که اگر جنبش امل يا حتي حزب جريان المرده در دولت جديد لبنان شرکت نکند، مشارکت حزب الله هم بعيد و يا دست کم خيلي سخت خواهد بود.روزنامه السفير به نقل از منابعي در حزب جريان المرده ، اين ادعا را که فرنجيه مانع تشکيل دولت جديد است ، بشدت رد کرد و حزب « نيروهاي لبناني» را که خواستار سهميه اي فراتر از حجم و اندازه آن است، دليل واقعي اين وضعيت دانست.اين منابع درعين حال تاکيد کرده اند که متناسب با ايثارگري حزب جريان المرده و همپيمانان آن به ويژه حزب الله در انتخابات رياست جمهوري ، بايد اين فرصت را بدهد تا حزب جريان المرده در دولت صاحب يک کرسي اساسي باشد.

انتخاب ميشل عون فضاي جديدي را براي ايران ايجاد کرده است

به اعتقاد وابسته فرهنگى سابق ايران در لبنان، انتخاب ميشل عون فضاي جديدي را براي جمهوري اسلامي ايران و محور مقاومت به وجود آورده است.«عباس خامه يار»، وابسته فرهنگى سابق جمهورى اسلامي ايران در لبنان و کارشناس مسائل جهان عرب در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري تسنيم، در خصوص واکنش آمريکا به انتخاب ميشل عون به‌ عنوان رئيس‌ جمهوري لبنان و انتظار مداخله گرانه اين کشور مبني بر اينکه هيچ مقام حاکمي به‌ غير از دولت در لبنان وجود نداشته باشد، با اشاره به موضع گيري ضد آمريکايي ميشل عون خاطرنشان کرد: ساختار سياسي و حکومتي لبنان ساختار تعريف‌ شده‌اي دارد. وظايف و محدوديت‌هاي سه قوه مجريه، مقننه و قضائيه بر اساس قانون اساسي و توافق‌نامه طايف کاملاً مشخص شده است.

وابسته فرهنگى سابق جمهورى اسلامي ايران در لبنان با يادآوري ساختار جمعيتي لبنان اشاره داشت: اساساً قدرت ميان سه طايفه بزرگ لبنان، مسيحيان، مسلمانان اهل سنت و شيعيان کاملاً تقسيم شده است و حکومت بر اساس اين تقسيم‌بندي چارچوب خود را مشخص کرده است.

سردبير سابق روزنامه «الوفاق» با تأکيد بر ساختار قدرت لبنان افزود: گرچه ممکن است که اين تقسيم‌بندي مورد رضايت همه طرف‌هاي سياسي لبنان نباشد؛ اما به‌عنوان يک مبناي قدرت و حکومت بر اساس قانون اساسي تعريف شده است. اين روند سال‌ها تداوم داشته است.

سردبير سابق مجله «الوحده» با توجه به بيانيه‌ مداخله‌جويانه واشنگتن نسبت به انتخاب رئيس‌جمهوري لبنان تأکيد کرد: انتخاب ميشل عون واکنش آمريکايي‌ها را برانگيخته است؛ اما آن‌ها حق ندارند که تحت عنوان جامعه بين‌الملل اظهارنظر کنند. واشنگتن تنها مي‌تواند ديدگاه‌هاي خود را مطرح کند. موضع‌گيري اخير آمريکايي‌ها نشان‌دهنده يک نوع ناراحتي از نتيجه انتخابات رياست جمهوري لبنان است.مؤلف کتاب «ايران و اخوان المسلمين، عوامل همگرايى و واگرايي» با اشاره به همگرايي ميشل عون با حزب‌الله اضافه کرد: شخصيتي براي رئيس‌جمهوري در لبنان انتخاب شد که در اردوگاه مقاومت قرار دارد و هم‌پيمان حزب‌الله و نيروهاي انقلابي و مقاومت لبنان است.

اين کانديداي پيروز موضع‌گيري انقلابي و معترضانه‌اي نسبت به سلطه واشنگتن داشته است.سردبير سابق مجله «التوحيد» با بيان مخالفت کانديداي پيروز رياست جمهوري لبنان با صهيونيستها تأکيد کرد: ميشل عون هم‌پيمان و طرفدار جمهوري اسلامي ايران و ضد رژيم صهيونيستي است. اين شخصيت بلافاصله بعد از رأي‌گيري و پيروزي در انتخابات موضع‌گيري ضد صهيونيستي و ضد تروريستي داشت. وي بر وحدت ملي لبنان تأکيد کرد.

رايزن فرهنگى سابق جمهورى اسلامي ايران در قطر با اشاره به دليل واکنش ايالات‌متحده آمريکا به سخنان رئيس‌جمهور لبنان گفت: چنين موضع‌گيري‌هاي ميشل عون آمريکايي‌ها را ناراحت کرده است؛ لذا آن‌ها به سخنان وي واکنش نشان داده‌اند.وابسته فرهنگى سابق جمهورى اسلامي ايران در لبنان با ارزيابي ظرفيت ايجادشده در لبنان اشاره داشت: به نظر مي‌رسد که انتخاب ميشل عون فضاي جديدي را براي جمهوري اسلامي ايران و محور مقاومت به وجود آورده است؛ لذا بايد از اين ظرفيت بهره برداري کرد. پيروزي ميشل عون به‌ عنوان رئيس‌جمهور لبنان داراي پيام است؛ لذا شايسته است که بر اين موضوع تکيه بيشتري شود.

شکستن حلقه بدهي‌ها و مبارزه با فساد

با وجود گشايش‌هاي نسبي درعرصه سياسي به ويژه انتخاب رئيس جمهوري جديد و آغاز تلاش‌ها براي تشکيل دولت جديد که ماموريت اصلي آن تصويب قانون جديد انتخابات و برگزاري انتخابات پارلماني است اما دغدغه‌ها و چالش‌هاي اقتصادي بيش ازهرچيز ديگري فکر و ذهن شهروندان لبناني را به خود مشغول کرده است.اگرچه لبناني‌ها با هرتحول جديد، اميدشان به حل بحران‌ها و مشکلات طاقت فرسا و انباشت شده در طول سال‌هاي گذشته زنده مي شود اما گله و شکايت دائمي آنها از بحران اقتصادي بي دليل نيست زيرا داده‌هاي علمي و اطلاعات واقعي از يک فاجعه اقتصادي در اين کشور کوچک حکايت مي کنند.

براي اينکه عمق فاجعه را تصور کنيم کافي است بدانيم که نسبت بدهي عمومي به توليد ناخالص داخلي به حدود 200 درصد رسيده است و البته بحران زباله، برق، آب، زيرساخت‌ها، هزينه‌هاي بالاي زندگي، کشاورزي، صنعت و عدم تصويب بودجه سالانه و ديگر پرونده‌ها را نبايد از نظر دور داشت.

با شروع دوره جديد لبنان و انتخاب ژنرال « ميشل عون» به عنوان رئيس جمهوري ، لبناني‌ها اميد تازه اي به گشايش اقتصادي پيدا کرده اند به ويژه اينکه ژنرال عون درسخنراني اداي سوگند به مشکلات اشاره کرد و وعده حل آنها را داد. کارشناسان امور اقتصادي هم به نوبه خود منتظر اقدامات آينده هستند تا رفتارهاي بعدي خود را بر اساس آن بنا کنند، با اين وجود آنها در زمينه تشخيص مشکلات و بحران‌ها تا حد زيادي با يکديگر اتفاق نظر دارند. «ايلي يشوعي» از بارزترين کارشناسان اقتصادي لبنان است که جايگاه علمي پيشروئي در دانشگاه‌هاي لبنان دارد. وي در گفت وگو با ايرنا، بزرگترين چالش دوره جديد را «شکستن چرخه باطل مرگباري» دانست که در 25 سال گذشته در لبنان حکمفرما بوده و عبارت است از پديده کسري بودجه بالا و خطرناک در اثر وام‌هاي پرهزينه که سياست‌هاي بانک مرکزي در سال‌هاي طولاني به بار آورده است.

سود اين وام‌ها بالاتر از سود رايج در دنيا بوده و باعث انباشت بدهي‌هاي خزانه لبنان شده است.يشوعي با هشدار درباره انباشت بدهي‌هاي مستمر و روزافزون، گفت: نسل‌هاي آينده از طريق ماليات‌هاي بيشتر تاوان اين بدهي‌ها را پرداخت خواهند کرد و اين منصفانه نيست، به ويژه اينکه اين وضعيت ناشي از کوتاهي و هدر دادن اموال عمومي توسط طبقه سياسيوني است که مدت‌هاي طولاني در راس قدرت قرار داشته اند.اما در باره نحوه جلوگيري از ادامه اين خلل در زيرساخت مالي لبنان، يشوعي به مطالب مطرح شده در سخنراني ژنرال عون هنگام اداي سوگند رياست جمهوري اشاره کرد.

ژنرال عون در اين سخنراني بر مديريت نامتمرکز، شراکت بين بخش‌هاي خصوصي و عمومي ، مبارزه با فساد ، توجه ويژه به بخش‌هاي توليدي براي حفظ اقتصاد ، اصلاحات مالياتي و بهره گيري از منابع داخلي که لبناني‌ها در اختيار دارند، تاکيد کرد.به اعتقاد اين کارشناس ارشد لبناني، اجراي اين وعده‌ها مي تواند باعث شکسته شدن حلقه کشنده بدهي‌ها شود اما درغير اين صورت خطر بزرگي در انتظار دوران جديد لبنان خواهد بود.

يشوعي با هشدار درباره احتمال رسيدن بدهي عمومي لبنان به 150 ميليارد دلار در 4 سال آينده، ياد آور شد که بدهي عمومي لبنان در سال 1998 از 18 ميليارد دلار فراتر نمي رفت.وي گفت: تکيه نکردن به سياست‌هاي اصلاحي لازم، لبنان را به جايي رسانده است که بدهي‌ها نسبت به توليد ناخالص داخلي به حدود 200 درصد رسيده است در حالي که طبق معيارهاي بين المللي نبايد از 60 درصد تجاوز کند. يشوعي با توضيح اين شاخص افزود: معناي اين عدد آن است که هزينه‌هاي غيرقابل تحملي بر اقتصاد لبنان تحميل شده است.

https://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2016\12\12-19\19-57-38.htm&storytitle=%D1%C7%E5%20%D8%E6%E1%C7%E4%ED%20%E1%C8%E4%C7%E4%20%C8%D1%C7%ED%20%D1%D3%ED%CF%E4%20%C8%E5%20%CB%C8%C7%CA%20%D3%ED%C7%D3%ED

ش.د9502930