نشریه اخبار و تحلیل‌ها دوشنبه 20 شهریور

پایگاه بصیرت

سناریوی برجام منهای آمریکا
سیاست و رفتار آمریکا در قبال برجام پس از روی کار آمدن ترامپ، به ویژه در روزها و هفته‌های اخیر، تغییرات محسوسی داشت. آمریکایی‌ها در کنار تلاش برای اعلام ‌پایبند نبودن ایران به برجام، درصدد بوده و هستند تا به زعم خود، براساس برجام، بازرسی از پایگاه‌های نظامی را به بازرسی از پایگاه‌های هسته‌ای ضمیمه کنند. همچنین، آنها در گوشه‌وکنار از ضرورت تلاش برای مذاکره مجدد درباره برجام و تکمیل آن سخن به میان آورده‌اند. البته مذاکره برای برجامی دیگر را رئیس‌جمهور فرانسه مطرح کرد، اما در فحوای کلام آمریکایی‌ها نیز مطرح بود.
همزمان با این قضایا، در داخل کشورمان ضمن مخالفت قاطع با خواسته غیرقانونی آمریکا برای بازرسی از پایگاه‌های نظامی کشورمان، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه و علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در مواضعی مشابه از امکان تداوم برجام بدون آمریکا سخن گفتند. در واقع، آنها با استناد به اختلاف‌نظر و تفاوت نگاه اروپا و آمریکا به برجام، مدعی شدند که احتمالاً اروپا حاضر به پیروی از سیاست نقض برجام از سوی آمریکا نیست.
به هر حال در این زمینه توجه به چند نکته ضروری است:
1ـ رویکرد دولت ترامپ به برجام را می‌توان در قالب مفهوم «جاذبه ترس» تحلیل کرد؛ به این معنا که آنها با آگاهی از اهمیت برجام برای دولت ایران و ترس این دولتمردان از لغو برجام، همواره درصدد بهره‌برداری از این ترس بوده و از این طریق درصدد هستند با مستمسک قرار دادن آن، آرزوها و رؤیاهای تعبیرناپذیر خود در قبال ایران را محقق کنند.
2ـ هرچند آمریکا با نقض‌های مکرر برجام، در عمل روح و جسمی برای آن باقی نگذاشته است؛ اما اعلام خروج رسمی از برجام برای این کشور می‌تواند بسیار هزینه‌بردار و سنگین تمام شود،‌ از این رو نباید ترس و دلهره‌ای در میان دیپلمات‌های ما وجود داشته باشد؛ چرا که اگر این کشور از برجام خارج شود، خود به خود مجوز خروج از برجام برای کشورمان نیز صادر شده و ایران هم می‌تواند از اجرای تعهدات برجامی خود سر باز زند.
3ـ امیدواری به اتحادیه اروپا نمی‌تواند ثمربخش باشد؛ زیرا این اتحادیه در مقابل آمریکا چندان استقلالی ندارد و در انتخاب بین ایران و آمریکا، واضح است که آمریکا را ترجیح می‌دهد.

شهرداری در مسیر دولت!
آرام‌آرام انتقادات از حضور محمدعلی نجفی در رأس مدیریت شهر تهران به دلیل آنکه بیماری قلبی دارد و با توجه به سن بالا نمی‌تواند آن‌گونه که باید مدیریت شهری را پیش ببرد و برای اداره شهری، چون تهران با حجم وسیعی از کار و فعالیت مناسب نیست، در حال فراموش شدن و گم شدن میان اخبار مختلف بود، که انتصاب‌های وی در این مجموعه مهم، بار دیگر جنجال‌آفرین شد؛ انتصاب بازنشسته‌ها و چهره‌های تکراری و مسن در پست‌های کلیدی شهرداری تهران موجب شد نه تنها جریان رقیب و اصولگرایان، بلکه بسیاری در بدنه جریان اصلاح‌طلبی هم در برابر این انتصابات موضع بگیرند و ابراز نگرانی کنند که پس از دولت «پیر و خسته» حالا شاهد شهرداری مسن و کم‌توان باشیم. در این زمینه، محسن رنانی، از اقتصاددانان اصلاح‌طلب با بیان اینکه متأسفانه 90 درصد مقامات کشور تکراری هستند، در یادداشتی نوشت: «چندی پیش دوستی که به معاونت وزیر رسیده بود می‌گفت کسی که قبلاً جایی مدیرکل بوده آمده بود و تقریباً التماس می‌کرد که مرا جایی به مدیریت بگمار. حقوقش مهم نیست، محلش مهم نیست، نوع کارش مهم نیست، فقط مدیریت باشد. این همان اعتیادی است که نمی‌گذارد چیزی تغییر کند.» «جواد امام» از جمله نزدیکان رئیس دولت اصلاحات نیز در توئیتی هشدارگونه نوشت:‌ «بس کنید! به‌کارگیری افراد بالای ۶۵ سال را ممنوع کنید. تا کی ملت باید شاهد حضور بازنشستگان و سالخوردگان در دولت و نهادهای عمومی باشند.» انتقاداتی که حتی به صحن علنی شورا هم رسیده است. «حجت نظری» عضو شورای شهر تهران می‌گوید: «شهرداری تهران با توجه به حجم مشکلاتی که دارد، نیازمند است از مدیران جوان‌تر استفاده کند»؛ موضوعی که اگر همچون انتقادات پیشین به دولت و همین شورای شهر برای انتخاب شهردار جوان مؤثر واقع نشود و روند به‌کارگیری مدیران کم‌تحرک و پیر ادامه پیدا کند، مشکلات و نگرانی‌های زیادی را به همراه خواهد داشت که آسیب آن متوجه مردم خواهد بود.

کابوس ژنرال‌های صهیونیست از حضور سپاه
ژنرال «یائیر گولان» معاون سابق رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی تأکید کرد: «تهدید پایدار ایران همچنان فراتر از خطر گروه‌های تروریستی قرار دارد و نگرانی اصلی اسرائیل باقی مانده است.» به نوشته «جروزالم‌پست» گولان در بخش دیگری از سخنانش در مؤسسه مطالعات خاور نزدیک واشنگتن گفت: «برای اسرائیل، ایران بسیار خطرناک‌تر از داعش است؛ چرا که ایرانی‌ها پیچیده‌تر و دارای تمدن بالاتری هستند. آنها زیرساخت‌های آکادمیک، صنعت و دانشمندان خوبی دارند و این کشور از جوانان با استعداد زیادی برخوردار است.» وی افزود: «ایرانی‌ها بسیار به ما شبیه هستند و به همین علت هم بسیار خطرناک‌تر خواهند بود. اسرائیل برای سال‌های متمادی با گروه‌های شبیه داعش سروکار داشته و در این سال‌ها یاد گرفته است چگونه با آنان مقابله کند؛ اما رهبری اسرائیل باید به فکر تدوین راهبرد کاملی به منظور رویارویی با تهدید ایرانی‌ها باشد.» «جروزالم‌پست
 افزود: «گولان گفته است، ایرانی‌ها طبق گزارش‌ها با ساخت سلاح به سوریه کمک می‌کنند و حتی پایگاه‌های تولید موشک را در این کشور راه‌اندازی کرده‌اند تا بتوانند به راحتی سلاح‌های دقیق و قدرتمند را برای حزب‌الله به لبنان منتقل کنند.» گولان در ادامه اظهار داشت: «در مسئله سوریه، ایران به سمت غرب این کشور و مرزهای اسرائیل حرکت کرده و مسکو هم نشان داده است که شریک عملیاتی خوبی است. منافع ما با منافع روس‌ها سازگاری ندارد؛ اما نمی‌توانم نفوذ روسیه را امری منفی توصیف کنم.»
 
▼ اخبار
1ـ وقتی فتنه‌گران مدعی حق‌الناس می‌شوند!
روزنامه «آرمان» در گزارشی با عنوان «سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبانه، نه به سیطره تک‌صدایی» به نقل از «علی شکوری‌راد» دبیر کل حزب اتحاد ملت (بدل حزب منحله مشارکت) نوشت: تأکید مکرر و اصرار رهبر معظم انقلاب بر ضرورت افزایش مشارکت مؤثر مردم و فتوا و ابرام ایشان بر حق‌الناس دانستن رأی مردم در انتخابات، اکنون این موضوع را به امری راهبردی در سیاست کلان جمهوری اسلامی ایران بدل کرده است و ما خرسندیم که در گشایش و ارتفاع این افق خود را صمیمی‌ترین و صادق‌ترین پیرو ایشان می‌دانیم! گفتنی است، شکوری‌راد در حالی از حق‌الناس در انتخابات دم می‌زند و اصلاح‌طلبان را صادق‌ترین پیرو رعایت حق‌الناس جا می‌زند که او و همقطارانش در فتنه ۸۸ تمام‌قد در برابر رأی و خواست مردم ایستادند.

2ـ باید در راه‌های عاقلانه گام برداریم
رسول منتجب‌نیا، از فعالان اصلاح‌طلب‌ در مصاحبه‌ای درباره موضوع حصر گفته است: من معتقدم باید در راه‌های عاقلانه در راستای رفع حصر گام برداریم. راه حل رفع حصر مذاکره محرمانه است و جنجال رسانه‌ای فايده‌اي ندارد. راه‌اندازی جنجال رسانه‌ای و کشاندن این جنجال‌ها به رسانه‌ها نه تنها نتیجه مثبتی ندارد؛ بلکه اقدامات دیگر را هم خنثی و بی‌نتیجه می‌کند. من از دوستانم تقاضا می‌کنم در رسانه‌ها به این مسئله نپردازند. به نظرم باید از راه گفت‌وگوهای محرمانه و متناسب با اهمیت موضوع جلو برویم. این موضوع را نمی‌خواهم بیش از این باز کنم؛ اما آنچه مهم است این است که نباید در رسانه‌ها جار و جنجال راه بیندازیم.

3ـ تعرفه مالیاتی برای حضور اتباع خارجی شاغل در عربستان
برخی مقامات آگاه دولت عربستان معتقدند بلندپروازی‌های شاهزاده عربستان و شکست در تحقق اهداف اقتصادی از پیش تعیین‌شده سبب شده است وضعیت اقتصادی عربستان روز‌به‌روز وخیم‌تر شود. یکی دیگر از برنامه‌های جنجالی برای اتباع خارجی شاغل در عربستان دریافت 26 دلار مالیات به ‌ازای هر نفر است که این مالیات طی سال‌های آینده به چهار برابر افزایش خواهد یافت. بر اساس ارزیابی‌های صورت‌گرفته، با اعمال این سیاست 25 درصد از کل اتباع خارجی شاغل در عربستان مجبور خواهند شد این کشور را ترک کنند.

4ـ ایران را درگیر جنگ داخلی کنید
روزنامه «هافینگتون‌پست» نوشت: «جان بولتون» نماینده اسبق آمریکا در سازمان ملل متحد که در راه انداختن جنگ فاجعه‌بار در عراق نقش ویژه‌ای داشت، در طرحی به «دونالد ترامپ» پیشنهاد کرده است، برای خارج کردن واشنگتن از توافق هسته‌ای با ایران، جنگ داخلی قومی در این کشور راه بیندازد. بر اساس این طرح، رئیس‌جمهور آمریکا باید به صورت مخفیانه با کشورهای «متحد» خودش برای تأمین مالی گروه‌های تروریستی و راه‌اندازی جنگ داخلی در ایران توطئه‌چینی کرده و دولت ایران را موظف به پرداخت غرامت بابت حادثه 11 سپتامبر کند.

5ـ هشدار درباره وضعیت وخیم مسلمانان میانمار
سازمان بین‌المللی مهاجرت درباره وضعیت وخیم مسلمانان در ایالت راخین میانمار هشدار داد. سخنگوی این سازمان گفت: بسیاری از این افراد در وضع بسیار بدی در پناهگاه‌های موقت و بدون دسترسی به غذا زندگی می‌کنند. برخی دیگر در فضای باز و بدون سرپناه هستند. این اظهارات در حالی بیان شد که افشاگری تازه سازمان بین‌المللی مهاجرت نشان می‌دهد، برخی آوارگان میانماری هنگام فرار به بنگلادش سوزانده می‌شدند، هدف گلوله قرار می‌گر‌فتند یا با وسایل برنده زخم‌هایی روی بدن آنها ایجاد می‌شد و جان خود را از دست می‌دادند.

▼ اخبار کوتاه
◄ مهدی چمران در مصاحبه با روزنامه «اعتماد» با بیان اینکه از نپذیرفتن پیشنهاد معاون اولی در دولت نهم پشیمان است، گفت: «الآن که فکر می‌کنم و صحبت‌های عده‌ای را می‌شنوم، می‌گویم کاش قبول می‌کردم. احمدی‌نژاد نسبت به من حالت دیگری داشت که با بقیه نداشت و شاید اگر قبول می‌کردم، خیلی ماجراها پیش نمی‌آمد.»
◄ بنیاد ملی نخبگان در گزارشی با اعلام اینکه ایران در حوزه تولید و صادرات دارو ورود کرده است، نوشت: داروهای زیست‌فناوری صادر شده به روسیه توانسته‌اند صددرصد بازار این کشور را در اختیار بگیرند و جایگزین نمونه‌های آمریکایی این دارو در روسیه شده‌اند.
◄ محمدجواد لاریجانی در گفت‌وگویی اظهار داشت: به نظر من برجام مرده است و آثار حیات ندارد. وی افزود: پایبندی به برجام مهم نیست. وضعیت قرمز این است که غرب تحریم‌های خود را داشته باشد و در عین حال ادعا کند که برجام برقرار است.
◄ محسن نظافتی، مدیر کل عتبات سازمان حج و زیارت با بیان اینکه صدور روادید اربعین حسینی از بیستم شهریور (امروز) آغاز می‌شود، گفت: سفارتخانه‌ و کنسولگری‌های عراق در شهرهای تهران، مشهد، کرمانشاه و اهواز مبادرت به صدور روادید می‌کنند.
◄ رمزی، رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات کشور از تولید 50 میلیارد نخ سیگار در سال جاری خبر داد و اعلام کرد: ‌بر اساس آمارهای موجود، میزان مصرف سالیانه سیگار در کشور، معادل 55 میلیارد نخ است.
◄بر اساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت، پنج خودروساز خصوصی کشور در مجموع ۴۹ هزار و ۱۰۳ دستگاه انواع محصولات سواری را در پنج ماه تولید کرده‌اند که سهم خودروسازان خصوصی 8/9 درصد برآورد می‌شود.
◄ محمدیون، دبیرکل جمعیت هلال احمر با اعلام اینکه محموله ۴۰ تنی کمک‌های امدادی به مردم آسیب‌دیده میانمار از طریق کشور بنگلادش ارسال شده است، گفت: متأسفانه دولت میانمار اجازه ورود این محموله را نداد.
◄ اسناد جدید در پرونده قضایی حملات یازده سپتامبر نشان می‌دهد، سفارت ریاض در واشنگتن حمایت مالی و عملیاتی این حملات را بر عهده داشته‌ است.