نشریه اخبار و تحلیل‌‌ها سه‌شنبه 2 آبان

پایگاه بصیرت

اروپا دنباله‌رو آمریکاست
یکی از موضوعاتی که در ماه‌های اخیر و همزمان با اظهار نظر ترامپ درباره توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5 از سوی برخی افراد و رسانه‌ها در داخل مطرح ‌شد، ادامه برجام با اروپایی‌ها در صورت همراهی نکردن آمریکا بود. علت شکل گرفتن این تحلیل در باور برخی سیاسیون هم اظهار نظرهای مقامات اروپایی و حمایت‌های سران و مقامات برخی کشورهای اروپایی درباره ضرورت حفظ برجام بود.
نگاهی به تیتر روزنامه‌های اصلاح‌طلب در هفته گذشته هم حاکی از این واقعیت بود؛ «تلاش سران اروپا برای حفظ برجام»، «اروپا قراردادهای بزرگ‌تری هم می‌بندد»، «اروپا پیشتاز سرمایه‌گذاری در ایران» و «حمایت کشور اروپایی از برجام»؛ اما پس از اظهارات جنجالی رئیس‌جمهور آمریکا، اگرچه مقامات اروپایی نشان دادند که موافق این نوع برخورد نیستند؛ اما در کنار آن بر مقابله با اقدامات منطقه‌ای ایران نیز تأکید کردند. این نوع برخورد مقامات اروپایی نشان داد که نمی‌توان به حمایت تام و تمام آنها از جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با دولت آمریکا دل بست.
تا جایی که رهبر معظم انقلاب در دیدار نخبگان جوان با اشاره به منافع اروپا از برجام گفتند: «اروپایی‌ها باید مقابل اقدامات دولت آمریکا از جمله نقض برجام همچون تحریم‌هایی که انتظار دارند از کنگره بیرون بیاید بایستند و از هم‌صدایی با آمریکایی‌ها در مسائلی نظیر قدرت دفاعی ایران و حضور ایران در منطقه بپرهیزند؛ چراکه ما مطلقاً هم‌آوازی اروپایی‌ها با زورگویی‌های آمریکا را قبول نمی‌کنیم.»
اما با وجود اینکه ترامپ اذعان کرد که به شرکای اروپایی‌اش اجازه داده است تا روابط اقتصادی و تجاری خود با ایران را ادامه دهند و در حالی که دولتی‌ها و چهره‌ها و رسانه‌های نزدیک به آنان همچنان بر همراهی اروپا با ایران برای مقابله با تهدیدهای آمریکا دل خوش کرده بودند، سفیران طرف‌های اروپایی برجام، طی نشستی در اندیشکده «شورای آتلانتیک» در آمریکا تأکید کردند در مقابله با جمهوری اسلامی ایران کنار ترامپ خواهند ایستاد!
این واقعیت تجربه شده در طول سال‌های پس از پیروزی انقلاب است که اروپایی‌ها اگرچه به منافع خود در روابط و تعاملات بین‌الملل می‌اندیشند؛ اما به طور قطع هیچ‌گاه با راهبرد آمریکا مخالفت نخواهند کرد. تحولات جهانی و منطقه‌ای از سوریه و عراق و لبنان گرفته تا یمن و بحرین هم گویای این واقعیت است که اروپا دنباله‌رو آمریکاست و تفکیک بین این دو پس از آزمودن‌های مکرر امری بیهوده و عبث است.

بازی حساب‌شده!
«بوریس جانسون در یک سخنرانی در اندیشکده «چتم هاوس» وابسته به رژیم سلطنتی انگلیس، از سود امنیتی و اقتصادی برجام برای کشورهای غربی سخن گفت و با حمایت از حفظ برجام و سرمایه‌گذاری اقتصادی شرکت‌های انگلیسی در ایران‌، درباره لزوم مهار فعالیت‌های «مخرب‌» ایران در منطقه صحبت کرد که با نگاهی به تحولات فعلی منطقه می‌توان ترجمه عملی این سخنان را تقویت جبهه تروریست‌ها در سوریه و حمایت از خط جدایی‌طلبی در عراق دانست.» وقتی اظهارات این سیاست‌مدار اروپایی را در کنار مصاحبه چند روز پیش دونالد ترامپ با شبکه فاکس که گفته بود «اعتراضی به ادامه تجارت آلمان و فرانسه ندارم و ‌به آنها گفتم که به پول درآوردن (از روابط با ایران) ادامه دهند. آنها دوستانم هستند.» و همچنین کنار سخنان اعتراضی مسئولان مختلف کشورمان درباره پایبند نبودن طرف‌های غربی به برجام و محقق نشدن وعده‌های آنها، مانند آنچه محمدجواد ظریف درباره همکاری بانک‌های اروپایی از جمله بانک‌های انگلیسی با جمهوری اسلامی ایران مطرح کرده بود، قرار دهیم، آنگاه است که پرده از واقعیت راهبرد تدوین شده در غرب برای مواجهه با برجام کنار رفته و این واقعیت مشخص خواهد شد که با وجود اختلاف‌نمایی‌های اروپا و آمریکا و تحلیل برخی چهره‌های داخلی از اختلاف در اردوگاه غرب شاهد یک بازی حساب‌شده هستیم که در آن تنها قرار است امتیاز کمتری به ایران داده شود! برای اثبات این موضوع تنها کافی است به فرایند تغییر موضع مقامات کشورمان در چند ماه اخیر نگاهی بیندازیم، در حالی که پیش از بازی نقض برجام از سوی آمریکا و حفظ برجام از سوی اروپا، همه مسئولان ایران درباره بدعهدی طرف مقابل سخن به میان می‌آوردند و نتیجه طبیعی ادامه این روند را پایان خود به خودی برجام و بازگشت فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان به سطح پیش از توافق می‌دانستند، اکنون و پس از شروع این بازی در تلاش برای حفظ برجام با این شرایط هستند و در دفاع از برجام سخن می‌گویند.

بی‌اعتنایی هیئت‌رئیسه به درخواست160 نماینده!
علی وقف‌چی، نماینده مجلس با بیان اینکه هیئت‌رئیسه مجلس به صورت غیر مستقیم به امضای 160 نماینده مجلس درباره سؤال از رئیس‌جمهور برای تعیین تکلیف مؤسسات مالی و اعتباری بی‌اعتنایی می‌کند، گفت: به تازگی برخی از اعضای هیئت‌رئیسه مجلس اعلام کرده‌اند که امضای نمایندگان ملاک طرح سؤال از رئیس‌جمهور نیست و باید نمایندگان شخصاً درخواست اعلام وصول این طرح را داشته باشند. وی تأکید کرد: بیش از سه ماه از طرح سؤال نمایندگان از رئیس‌جمهور گذشته و هیئت‌رئیسه مجلس باید به قانون پایبند باشد و طرحی را که 160 نماینده امضا کرده‌اند، اعلام وصول کند؛ چرا که اگر مرکز قانون‌گذاری خود به قانون عمل نکند، نمی‌توان انتظار داشت دیگران به قانون عمل کنند.

پرونده بقایی اصلاً بعد سیاسی ندارد
رئیس کل دادگستری تهران در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اینکه ادعای حمید بقایی مبنی بر اینکه پرونده‌اش صرفاً سیاسی است، تا چه حد صحت دارد، گفت: خیلی‌ها سعی می‌کنند وانمود کنند تحت تعقیب گرفتن آنها تحت تأثیر موضوعات سیاسی است؛ اما ابتدا تا انتهای پرونده حمید بقایی صد درصد موضوعات مالی است و اصلاً بعد سیاسی ندارد. اسماعیلی همچنین درباره موارد مطرح شده در پرونده بقایی افزود: تصرف غیر قانونی، اختلاس، حیف و میل بیت‌المال و این‌گونه مسائل در پرونده ایشان مطرح است و هیچ اتهام سیاسی وجود ندارد.

▼ اخبار
1ـ ما همانند کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیستیم
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به نقش رأی و نظر مردم در جمهوری اسلامی، گفت: همه کشورهای دور و اطراف ایران را نگاه کنید، می‌بینید که میلیاردها دلار سرمایه خارجی به آن کشورها سرازیر شده است. ثروت‌های عظیم نفتی کشورهای‌شان را روانه بازارهای سرمایه خارجی کردند؛ اما کدام‌شان امروز قدرت ایران را دارند؟ کدام‌شان می‌توانند با افتخار بگویند که امنیت‌مان درون‌زاست و ما پیشرفت‌مان درون‌زاست؟ محمدجواد ظریف همچنین افزود: این به معنای انزواطلبی و جدا بودن از جهان خارج نیست؛ چرا که ما در عین درون‌زایی، برون‌گرا نیز هستیم، ما خواهان صلح و ثبات منطقه هستیم. ما خواهان تعامل گسترده با تمام جهان هستیم. ما همانند کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیستیم که به محض دیدن یک اخم از سوی آمریکا سراسیمه روانه کمپ دیوید شدند. ما همانند آن کشورها نیستیم که به محض دیدن لبخند در رقص شمشیرهای آقای ترامپ مست این حمایت شویم.

2ـ احتمال لغو توافق فروش هواپیما به ایران
پایگاه آمریکایی «واشنگتن فری‌بیکن» به نقل از چندین منبع مطلع خبر داده است، احتمالاً دولت دونالد ترامپ توافق شرکت بوئینگ با ایران برای فروش هواپیما را لغو می‌کند. در گزارش این پایگاه آمده است: «دولت ترامپ تحت فشار فزاینده کنگره آمریکا برای از بین بردن توافق تاریخی بین بوئینگ و یک شرکت هواپیمایی ایرانی (برای فروش هواپیما) است.» علت فشارهای کنگره آمریکا به دولت این کشور، این ادعا است که عملی شدن قرارداد فروش هواپیما، سبب تقویت ایران در «انتقال جنگجویان ستیزه‌جو»! به سراسر منطقه خواهد شد. بنا به گفته مقامات آمریکایی و افراد مطلع در کنگره، تصمیم اخیر دولت ترامپ برای افزایش فشار اقتصادی بر ایران و کار کردن دوباره آن روی توافق هسته‌ای(برجام)، سبب تغییر تفکر درباره فروش‌های شرکت بوئینگ شده است؛ فروش‌هایی که پیش بردن آنها به مجوزهای وزارت خزانه‌داری نیاز دارند.

3ـ محورهای راهبرد جدید آمریکا علیه ایران
هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی آمریکا درباره برنامه‌ها و سیاست‌های جدید این کشور علیه ایران گفت: تیم مسئول تدوین راهبرد آمریکا در قبال ایران، به جای تمرکز بر موضوع برجام، در تدوین راهبرد جدید به همه آنچه رفتارهای ثبات‌زدا و مخرب ایران نام نهاده‌اند، توجه کرده است. بنا به اظهار مک‌مستر در این راهبرد به حمایت ایران از افراط‌گرایی و تروریسم، حمایت از دولت بشار اسد در سوریه، دشمنی همیشگی با اسرائیل[رژیم صهیونیستی]، تهدید ایران علیه کشتیرانی آزاد به ویژه در خلیج‌فارس، حملات سایبری به آمریکا و متحدانش، وضعیت حقوق بشر در ایران و بازداشت خودسرانه و غیر قانونی خارجی‌ها و از جمله شهروندان آمریکایی در ایران توجه شده است و در این مسیر آمریکا تلاش خواهد کرد از اتحادهای سنتی و مشارکت‌های منطقه‌ای خود برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران استفاده کند.

4ـ واشنگتن اعتبار خود را از دست می‌دهد
«جرولد دی‌گرین» رئیس اندیشکده آمریکایی «شورای اقیانوسیه» درباره برجام گفت:‌ «تأیید نکردن توافق هسته‌ای از سوی دونالد ترامپ، یک اشتباه بود.» وی افزود: «همان‌طور که همه می‌دانیم توافق هسته‌ای ایران، نقاط ضعفی دارد؛ اما این نقاط ضعف به هیچ عنوان تأیید نکردن پایبندی ایران به توافق را توجیه نمی‌کند؛ چرا که عواقب بسیار منفی برای آمریکا به دنبال دارد. با این تصمیم تعامل با متحدان و دشمنان آمریکا، از جمله کره شمالی بسیار سخت‌تر از گذشته خواهد شد و واشنگتن با این اقدام میزان قابل توجهی از اعتبار خود را از دست می‌دهد؛ چرا که به تعهداتش و به راه‌حل‌های دیپلماتیک برای مسائل امنیتی و سیاسی پایبند نبوده است.»

▼ اخبار کوتاه
◄ وبگاه «دیفِنس وان» در خبری اختصاصی اعلام کرد: ژنرال «دیوید گُلدفین» فرمانده نیروی هوایی آمریکا در اظهاراتی گفته است نیروی هوایی این کشور قصد دارد برای نخستین بار پس از جنگ سرد، بمب‌افکن‌های هسته‌ای‌ 52 ‌B را به حالت آماده‌باش ۲۴ ساعته در بیاورد. وی دستور آماده‌باش برای این بمب‌افکن هسته‌ای را یکی از اقدامات نیروی هوایی آمریکا نسبت به تغییرات جغرافیای سیاسی دانست.
◄ «کنستانتین کوشاچف» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس اعلای روسیه در مصاحبه با شبکه خبری «سی‌ان‌ان» تصریح کرد: سرنوشت توافق هسته‌ای ایران را نمی‌توان به اینکه رئیس‌جمهور آمریکا چه کسی است، وابسته کرد. وی گفت: من معتقدم نه فقط روسیه، بلکه هر کدام از دیگر طرف‌های توافق با تصمیم آمریکا برای خروج از این توافق مخالفند. این یک فاجعه کامل است.
◄ تهران پس از شهرهای دبی، ژوهانسبورگ، ریاض و ابوظبی در رده پنجم ورود گردشگران خارجی در سال ۲۰۱۶ در منطقه خاورمیانه و قاره آفریقا قرار داشته و 64/1 میلیون نفر در این سال به تهران آمده‌اند. گفتنی است، براساس گزارش مستر کارت، نیم میلیارد دلار از محل هزینه‌کرد آنان در تهران به دست آمده است.
◄ گمرک ایران در گزارشی گران‌ترین و ارزان‌ترین خودروهای وارداتی شش ماه اخیر را اعلام کرد. خودروی پورشه ماکان 2017 از کشور امارات به ارزش 101 هزار و 762 دلار گران‌ترین و خودروی سواری چانگان از کشور چین به ارزش 5 هزار و 663 دلار ارزان‌ترین خودروهایی هستند که وارد شده است.
◄ بافل طالبانی، فرزند جلال طالبانی با انتشار سندی اعلام کرد: حمله داعش به عراق با دعوت مسعود بارزانی و همکاری اسرائیل بوده است تا دولت مرکزی عراق تضعیف شود و کردها بر اربیل، کرکوک و... مسلط شوند.
◄ فرمانده مرزبانی ناجا جریمه ورود غیر قانونی به عراق را سه سال حبس اعلام کرد و گفت: نیروهای انتظامی از خروج زائران بدون گذرنامه و روادید معتبر در مرزهای چهارگانه اربعین جلوگیری می‌کنند.
◄ «فاتح حسون» از معارضان سوریه در گفت‌وگو با شبکه خبری الجزیره گفت: اگر ایران از دولت «بشار اسد»، رئیس‌جمهور سوریه حمایت نکرده بود، ما می‌توانستیم در جنگ سوریه پیروز شویم.
◄ نخست‌وزیر عراق در دیدار با وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد: «حشد الشعبی» یک نهاد رسمی است و ما باید رزمندگان آنها را تشویق کنیم؛ چرا که امید کشور و منطقه خواهند بود.