حرف روز/ مذاکره برای کسب دستاورد

پایگاه بصیرت / مصطفی قربانی

یادداشت: سفر بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس به ایران و دیدار وی با مقامات کشورمان با اظهارنظرها و تحلیل‌های متفاوتی درباره‌ اهداف، دستاوردها و پیامدهای این سفر برای کشورمان مواجه شد. نکته‌ جالب در این زمینه، ذوق‌زدگی برخی رسانه‌ها و جریان‌های سیاسی از این سفر و تلاش آنها برای بهره‌برداری جریانی از آن بود. به هر حال، درباره‌ این سفر و سفر دیگر مقامات اروپایی به کشورمان، به ویژه با توجه به در پیش بودن احتمال سفر رئیس‌جمهور فرانسه به ایران در روزهای آینده، توجه به یک نکته بسیار مهم و اساسی به نظر می‌رسد. در واقع، سفر مقامات اروپایی به ایران در وهله‌ نخست موضوعی است که مورد استقبال قرار می‌گیرد و ایرادی به اصل این سفرها وارد نیست؛ اما در گام بعدی باید به این نکته توجه کرد که دستاورد این سفرها چیست؟ آیا با این سفرها و رایزنی‌ها حداقل می‌توان مطمئن بود که اروپا به تعهداتش در برجام پایبند خواهد بود یا اینکه در برقراری و تقویت مناسبات اقتصادی این کشورها با ایران، گشایش‌هایی حاصل خواهد شد؛ برای نمونه، بانک‌های بزرگ اروپا خواهند توانست با ایران مبادلات بانکی انجام دهند و وضعیت غیرعادی سایه‌افکنده بر روابط مالی‌ـ تجاری ایران و اروپا برداشته خواهد شد؟ مسلم است که چنانچه این سفر و سفرهای احتمالی دیگر مقامات اروپایی به ایران در آینده با چنین هدفی صورت بگیرد و این‌گونه دستاوردهایی برای کشورمان در پی داشته باشد، مطلوب بوده و باید بیش از پیش توسعه یابد؛ اما اگر این قبیل سفرها، دیدارها و مذاکرات، «سفر برای سفر یا مذاکره برای مذاکره» باشد و در پی آن گشایش‌هایی ایجاد نشود یا فراتر از این، تلاش برای کسب امتیاز از ایران و متقاعد کردن کشورمان به تعمیم مدل برجام به دیگر حوزه‌های راهبردی، مانند توانایی موشکی و نفوذ منطقه‌ای یا پیگیری موضوع یک زندانی و... باشد یا اینکه صرفاً برای برخی جریان‌ها در داخل کشور مصرف داخلی داشته باشد، به هیچ‌وجه مطلوب نیست. در واقع، دستگاه دیپلماسی و فعالان اقتصادی کشورمان باید در مناسبات با کشورهای اروپایی و دیگر کشورها، برای کسب نتایج و دستاوردهای عینی و ملموس، به ویژه در حوزه‌ها‌ی اقتصادی بکوشند و مقتدرانه به آنها گوشزد کنند که تعمیم مدل برجام به دیگر حوزه‌ها امکان‌پذیر نیست.