(روزنامه جوان - 1396/07/22 - شماره 5211 - صفحه 1)
ترامپ اعتماد به امريکا را پاره کردرئیسجمهور امریكا دیشب اعلام كرد كه نمیتواند برای بار سوم پایبندی ایران به توافق هستهای را تأیید كند و به این ترتیب تعیین تكلیف آن را به كنگره امریكا سپرد. دونالد ترامپ همانطور كه پیشبینی میشد خروج از برجام را اعلام نكرد ولی گفته كه مقامهای دولت امریكا را مأمور خواهد كرد در همكاری نزدیك با كنگره، حفرههای برجام را برطرف كنند. او شمشیر داموكلس را روی برجام نگه داشت و گفت كه اگر مقامهای دولت او با كنگره و متحدان امریكا درباره برجام به توافق نرسند، برجام را پایان یافته تلقی میکند و هر لحظه ممكن است به عنوان رئیسجمهور امریكا خروج از آن را اعلام كند. حسن روحانی دقایقی بعد از سخنرانی ترامپ گفت كه سخنرانی ترامپ جز «مشتی اتهام واهی» علیه ایران نبود و از او خواست كه یك بار دیگر تاریخ و جغرافیا بخواند. به اين ترتيب ترامپ اگرچه به ظاهر برجام را پاره نکرد اما «سند اعتماد به امريکا» را که اساس برجام است، پاره کرد.
به گزارش جوان، دونالد ترامپ بعد از سه ماه گمانهزنی درباره «تأیید، عدم تأیید برجام»، دیشب موضع خود را درباره توافق هستهای ایران و 1+5 اعلام كرد. ترامپ ایران را به نقض متن و روح برجام متهم كرد و گفت كه به عنوان رئیسجمهور امریكا نمیتواند پایبندی ایران به آن را تأیید كند و به عنوان نمونهای از نقض متن توافق، گفت كه ایران بیش از میزان تعیین شده در برجام، آب سنگین ذخیره كرده است. پیش از این یوكیو آمانو، مدیركل آژانس گفته بود كه میزان آب سنگین ایران دو مرتبه از مقدار مجاز تعیین شده برجام فراتر رفته ولی به طور تلویحی تأیید كرده بود كه فرارفتن میزان آب سنگین ایران از حد مجاز، امری فنی مربوط به نقل و انتقال آن به خارج بوده كه موجب نقض برجام نمیشود.
دولت قبلی امریكا نیز هیچ گاه این موضوع را نشاندهنده نقض برجام نخواند اما حالا ترامپ كه برجام را بدترین توافق تاریخ امریكا خوانده، همین را دلیلی برای نقض برجام از سوی ایران میداند در حالی كه آژانس تا كنون هشت بار در گزارشهای رسمی پایبندی ایران به برجام را تأیید كرده است.
ترامپ در سخنرانی دیشب ایران را متهم كرد كه بازرسان آژانس را ارعاب میكند، موضوعی كه تا كنون در هیچ كدام از گزارشهای آژانس به آن اشاره نشده است، در حالی که ترامپ همین موضوع را نیز به عنوان استنادی برای نقض برجام از سوی ایران قرار داد. رئیسجمهور امریكا با استناد به همین موضوع و اشاره به تاریخچه بلندبالایی از مناسبات امریكا با ایران، گفت كه به عنوان رئیسجمهور امریكا نمیتواند پایبندی ایران به توافق هستهای را تأیید كند. او گفت كه تیمی از مقامهای دولت را مأمور خواهد كرد با همكاری با كنگره، مشكلات برجام را پیگیری كنند، به طوری كه به گفته او «رژیم ایران هرگز نتواند با سلاح هستهای جهان را تهدید كند.»
ترامپ گفت كه اگر با كنگره و متحدان امریكا درباره برطرف كردن حفرهها به توافق نرسد، هر لحظه میتواند به عنوان رئیسجمهور امریكا برجام را پایان یافته اعلام كند:« این توافق تمام شده خواهد بود.» او با اشاره به اینكه به عنوان رئیسجمهور امریكا باید هر 90 روز یك بار پایبندی ایران به برجام را تأیید كند، گفت: «ما نمیتوانیم این تأیید را انجام دهیم و انجام نخواهیم داد. ما كاری را كه نتیجه قابل پیشبینی آن خشونت بیشتر و ترور بیشتر است و تهدید فرار هستهای ایران است، انجام نمیدهیم.»
از گروگانگیری تا «انقلاب سبز»
رئیسجمهور امریكا نطق خود را با موضعگیری تند و تهاجمی علیه ایران آغاز كرد تا پیش زمینهای برای مخالفتش با برجام فراهم كند. او ایران را حامی تروریسم در جهان خواند كه به گفته او، این حمایت تا همین الان هم ادامه دارد. ترامپ در سراسر سخنرانی نه چندان بلند خود از تعابیری مانند «دیكتاتوری»، «حامی تروریسم» و «سركوبگر» برای حكومت ایران استفاده كرد: «رژیم ایران در برابر بسیاری از جنایتها علیه مردم سوریه، مسئول است... . ایران تحت حکمرانی دیکتاتوری بیثباتی را در جهان گسترش میدهد.»
رئیسجمهور امریكا به گروگانگیری 444 روزه در سفارت امریكا در تهران اشاره كرد و از انجا پل زد به حمله به مقر نیروهای امریكایی در لبنان در 1984 و سپس به حمله تروریستی سال 1996 به الخبر عربستان اشاره كرد و گفت كه ایران قبل از حملات تروریستی 11 سپتامبر نیز به عناصری از القاعده پناه داده است و امروز هم با گروههای تروریستی از القاعده تا طالبان همكاری میكند. ترامپ حكومت ایران را به سركوب داخلی متهم كرد و در این باره از تعبیر سركوب «انقلاب سبز» در سال 2009 (1388) استفاده كرد و به شعار مرگ بر امریكا و مرگز بر اسرائیل ایرانیها اشاره نمود. به گفته ترامپ، امریكا و شورای امنیت قبل از توافق هستهای سال 2015، تحریمهای سختی علیه ایران اعمال كرده بودند، اما دولت اوباما با توافق هستهای این تحریمها را برداشت، توافقی كه به گفته او یكی از یك طرفهترین توافق تاریخ امریكا بوده است. ترامپ گفت كه از نظر او این توافق فقط برنامه ایران برای ساخت بمب هستهای را به تعویق انداخته است و از نظر او «به عنوان رئیسجمهور ایالات متحده قابل قبول نیست.» او از همین جا پلی زد تا دلیل مخالفتش با توافق را اعلام كند.
تحریم سپاه
ترامپ در بخشی از سخنرانی خود از تدوین استراتژی جامع علیه ایران سخن گفت كه به گفته او «همكاری با متحدین» علیه ایران، «اعمال تحریمهای بیشتر»، «پیگیری برای رسیدگی به برنامه موشكی بالستیك ایران» نقاط اصلی آن است. ترامپ گفت كه از این طریق میخواهد از حركت ایران به سمت ساخت سلاح هستهای جلوگیری كند. او سپاه پاسداران را به حمایت از تروریسم متهم كرد و گفت كه وزارت خزانهداری امریكا تحریمهای اضافی علیه سپاه اعمال خواهد كرد. او گفت كه در این زمینه از متحدین امریكا نیز میخواهد با امریكا همكاری كنند.
موگرینی: هیچ رئیس دولتی نمیتواند ملغی كند
«بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی با استقبال از راهبرد ضد ایرانی ترامپ، مدعی شد سخنان وی خیلی مهم بود و احتمالاً منجر به جنگ شود. دولت عربستان سعودی نیز با انتشار بیانیهای ضمن استقبال راهبرد جدید امریکا، اعلام کرد که با واشنگتن برای مقابله با تهران همکاری خواهند کرد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تأکید کرد که برجام یک توافق داخلی امریکا نیست و افزود: این یک توافق دو طرفه نیست و یک کشور نمیتواند یک طرفه برجام را رد کند. وی با اشاره به اینکه آژانس هشت بار پایبندی ایران به برجام را تأیید کرده است، افزود: توافق هستهای محدود به برنامه هستهای ایران است و از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری میکند. موگرینی با بیان اینکه توافق هستهای همچنان نتیجه بخش است، چرا که بر اساس اعتماد بنا نهاده شده است، گفت: هیچ رئیسجمهور کشوری نمیتواند برجام را لغو کند. اتحادیه اروپا و جامعه جهانی متعهدند توافق هستهای را حفظ کنند. محمد البرادعی نیز در توئیتی اعلام کرد: ترامپ یافتههای آژانس مبنی بر پایبندی ایران به توافق هستهای را نادیده میگیرد و این یادآور آغاز جنگ عراق است. ما عبرت نخواهیم گرفت؟
ش.د9603137