دغدغه های ترامپ در اجلاس داووس

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل/حنیف غفاری

دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا با "دولتی تعطیل" و در سایه بحران های داخلی شدیدی که میان کاخ سفید و سنای این کشور حاکم است، راهی اجلاس داووس شده است. بحران در داخل آمریکا به اندازه ای شدید بود که در ابتدا زمزمه هایی مبنی بر لغو سفر رئیس جمهور آمریکا به سوئیس نیز شنیده شد، با این حال ترامپ در صدد است میان حوزه سیاست داخلی و خارجی خود مرزی پررنگ ترسیم کند؛ تلاشی که محکوم به شکست خواهد بود.
اگرچه ایالات متحده آمریکا از خود به عنوان " دولت مقندر" و "هژمون" در نظام بین الملل یاد می کند، اما ضعف داخلی و انزوای بین المللی دو مقوله ای هستند که خصوصا طی سال های اخیر بر ضریب آسیب پذیری این کشور افزوده است. اساسا رئیس جمهور آمریکا نمی تواند در کسوت یک "سیاستمدار قدرتمند" در اجلاس داووس و دیگر نشست های بین المللی حضور داشته باشد و اجلاس داووس نقطه آشکار ساز ضعف رئیس جمهور آمریکا و همراهانش در نظام بین الملل خواهد بود. در این خصوص نکاتی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد:

1- این نخستین بار نیست که بحران های سیاست داخلی آمریکا به حوزه سیاست خارجی این کشور سرایت می کند. این روند در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ تشدید شده است. بهمن ماه سال گذشته و در جریان برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ (در حالی که تنها دو ماه از حضور ترامپ در کاخ سفید سپری شده بود)، شاهد ابراز خشم و عصبانیت جان مک کین، سناتور شناخته شده آمریکایی، از ترامپ در مونیخ بودیم. مک کین در جریان برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ، از وجود بحران در دولت امریکا پرده برداشت و در آن کنفرانس تصریح  کرد استعفای فلین، مشاور امنیت ملی ترامپ انعکاس مشکلات عمیق دولت جدید آمریکا است. سناتور جمهوریخواه آمریکا در این خصوص تاکید کرد:
«به نظر من مساله فلین به روشنی گویای آن است که دولت جدید آمریکا در بسیاری از ابعاد، دچار بی نظمی است و باید در این زمینه کارهای بسیاری انجام دهد. ترامپ بیانیه صادر می کند و سپس در موقعیت زمانی دیگری خودش را نقض می کند و ما عادت کرده ایم به اینکه ببینیم آنچه که ترامپ انجام می دهد دقیقا مخالف آن چیزی است که او می گوید.»
در سال گذشته، منازعات سیاست داخلی ایالات متحده آمریکا به کنفرانس امنیتی مونیخ کشیده شد. این بار نیز همین اتفاق در داووس رخ می دهد.

2- دونالد ترامپ سعی دارد در جریان اجلاس داووس، به بررسی برخی مسائل غیر مرتبط با این کنفرانس بپردازد تا صرفا به دیگران اثبات کند که بحران سیاست داخلی این کشور بر رفتار واشنگتن در حوزه سیاست خارجی آن تاثیر نگذاشته است. «هربرت مک مستر» مشاور امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرده است که رئیس جمهور آمریکا قرار است در حاشیه اجلاس سالیانه مجمع جهانی اقتصاد در شهر داووس سوئیس، با «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی، پل کاگامه رئیس جمهور روآندا و مقامات کشورهای دیگر، دیدار و گفتگو کند. مک مستر  محور گفتگوی دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو در این دیدار را برنامه موشکی تهران و افزایش حضور ایران در منطقه عنوان کرد. این در حالیست که مشابه چنین گفت و گوهایی بارها میان نتانیاهو و ترامپ برگزار شده و حتی در سطوح پایین تر میان دیگر مقامات آمریکایی و سران صهیونیستی نیز جریان دارد. مک مستر و دیگر مقامات آمریکایی اصرار دارند که در برهه زمانی فعلی، رفتار و حضور ترامپ در اجلاس داووس را طبیعی جلوه دهند، در حالی که با تشدید منازعه سناتورهای آمریکایی و ترامپ، وی وضعیت سختی را در کاخ سفید می گذراند. بدون شک با شکست احتمالی جمهوریخواهان در انتخابات میان دوره ای کنگره در سال 2018 (سال فعلی) و تسخیر کنگره توسط دموکرات ها این روند تشدید خواهد شد.

3- دونالد ترامپ در صدد است با حضور در اجلاس داووس، وانمود کند که بحران داخلی این کشور و تعطیلی دولت فدرال موضوعی تکراری و کم اهمیت است. اگرچه دولت فدرال آمریکا برای نوزدهمین بار در تاریخ است که تعطیل می شود، اما این بار موضوع تا حد زیادی با دفعات قبلی متفاوت است! نباید فراموش کرد که این تعطیلی در پایان نخستین سال حضور ترامپ در کاخ سفید رخ داده است، آن هم در حالی که محبوبیت ترامپ در نزد شهروندان آمریکایی به زیر 40 درصد کاهش یافته است. به عبارت بهتر، این تعطیلی نشان می دهد که ترامپ هم در نزد افکار عمومی کشورش و هم در نزد سیاستمداران آمریکایی جایگاه خود را از دست داده است.
 از سوی دیگر، تعطیلی دولت فدرال آمریکا در حالی رخ داده است که تلاش ترامپ برای تصویب بودجه موقت نیز در سنای آمریکا رای نیاورد! رئیس جمهور آمریکا با زبانی طعنه آمیز، این مسئله را هدیه ای از سوی دموکرات ها دانست و سعی دارد حزب رقیب خود را مسبب این تعطیلی جلوه دهد، اما بر همگان مسجّل است که این ادعای ترامپ با واقعیات جاری در آمریکا منطبق نیست! دموکرات ها هم اکنون اکثریت سنا را در دست ندارند و دارای 49 کرسی هستند. از سوی دیگر، عدم رای آوردن بودجه موقت (برای جلوگیری از تعطیلی دولت) نشان داد که تعدادی از سناتورهای جمهوریخواه نیز با دموکرات ها در مسیر تعطیلی دولت همراهی کرده اند. "چاک شومر" رهبر دموکرات های سنا و دیگر سناتورهای دموکرات نیز تاکید کرده اند که تعطیلی دولت آمریکا معلول همراهی عده ای از جمهوریخواهان با دموکرات ها بوده و نباید دموکرات ها را در این خصوص مقصر قلمداد کرد.
 بنابراین، تعطیلی دولت ترامپ در زمانی صورت گرفته است که اکثریت سنای آمریکا در دست حزب جمهوریخواه (حزب حامی ترامپ در انتخابات سال 2018) است. بدیهی است که اگر معادله در سال 2018 میلادی برعکس شود، کار برای ترامپ دشوارتر و قدرت مانور وی در معادلات سیاست داخلی و خارجی این کشور محدود خواهد شد. در چنین شرایطی "شخصیت سیاسی مستقل" ترامپ، یعنی دقیقا چیزی که وی الان اصرار می کند که دیگران آن را بپذیرند، از بین خواهد رفت. این بدترین خبر ممکن برای دونالد ترامپ و همراهانش مانند مک مستر و مایک پنس خواهد بود.
در نهایت اینکه بحران عدم مقبولیت مردمی، بحران های موجود میان کنگره و کاخ سفید و فراتر از همه، نارضایتی بین المللی از رئیس جمهور آمریکا سبب شده است تا ترامپ در وضعیت سختی به سر ببرد. در چنین شرایطی حضور وی در اجلاس داووس و دیدار با سران دیگر کشورهای جهان، نمی تواند منجر به لاپوشانی بحران های چندگانه موجود در قبال ایالات متحده و دولت ترامپ شود. بدون شک در آینده ای نزدیک، شاهد تاثیرپذیری بیشتر ترامپ و تیم همراه وی از بحران های سیاست داخلی آمریکا و تعمیم این مسئله به سیاست خارجی ایالات متحده خواهیم بود./