استمرار بازی برجامی پاریس در زمین واشنگتن

بازی دوگانه فرانسوی ها در قبال توافق هسته ای همچنان به قوت خود باقیست. برخی تصور می کردند با خروج دولت ترامپ از برجام، تاریخ مصرف این بازی پارادوکسیکال منقضی شده و فرانسوی ها با رویکرد جدیدی مناقشه برجام را رصد و در قبال آن اقدام خواهند کرد اما شواهد و مستندات موجود نشان می دهد که پاریس و واشنگتن همچنان به بازی مشترکی که از اوایل سال 2017 و با همراهی یکدیگر طراحی کرده بودند، پایبند هستند. بدون شک، میان گفتار مقامات فرانسوی( و به طور کلی اروپایی) در خصوص لزوم پایندی به چندجانبه گرایی و عمل آنها فاصله بسیار زیادی وجود دارد. همین رویکرد سینوسی و پارادوکسیکال سبب شده است تا کسی از امانوئل مکرون به عنوان فردی قدرتمند در نظام بین الملل یاد نکند. بدیهی است که در چنین شرایطی بزک چهره رئیس جمهور فرانسه توسط رسانه هایی مانند سی ان ان نیز نخواهد توانست تاثیری در ذهنیت افکار عمومی غرب نسبت به وی به وجود آورد. از این رو دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ما باید نسبت به بیانیه های کلی اتحادیه اروپا در خصوص حفظ برجام ( مانند آنچه در نیویورک شاهد آن بودیم ) رویکرد محتاطانه ای داشته باشد. دراین خصوص، نکاتی وجود دارد که نمی توان به سادگی از کنار آنها گذشت :

دولت امانوئل مکرون از یک سو دست به معاملات پشت پرده گسترده ای با دولت ترامپ بر سر مسائل جاری در منطقه ( خصوصا در قبال سوریه و ایران ) زده است و از سوی دیگر، سعی دارد در کسوت یک رهبر مستقل خود را وارد معادلات جهانی سازد. به چالش کشیدن سخنان ترامپ در مجمع عمومی سزمان ملل متحد از سوی رئیس جمهور فرانسه نیز در همین راستا قابل تجزه و تحلیل است. مکرون از اینکه رئیس جمهور آمریکا"ملی گرایی" را مبنای عمل خود در قبال جامعه جهانی معرفی کرده است، ابراز تاسف کرده است اما در عمل، با تقویت یکجانبه گرایی ایالات متحده در نظام بین الملل موفق است.!سی ان ان در گزارش اخیر خود در خصوص رئیس جمهور فرانسه، به ایستادگی وی در مقابل رویکرد یکجانبه گرایانه ترامپ استناد کرده و عملا از مکرون به عنوان نماد چندجانبه گرایی نام برده است. سی ان ان در این خصوص می نویسد:

" در حالی که ترامپ قصد داشت از استقلال و ملی گرایی کشورش به عنوان مولفه ای شاخص یاد کند، مکرون در سخنانش تاکید کرد که تنها در سایه رویکرد جمعی و هماهنگ می توان از حاکمیت و برابری افراد حمایت کرد. این اظهارات مکرون با تشویق دیگر اعضای سازمان ملل متحد همراه شد. وی بر همکاری میان دولتها و ملتها برای حل بحرانهای جهانی تاکید کرد. رئیس جمهور فرانسه در سخنانش تاکید کرد که ملی گرایی همواره با شکست رو به رو می شود. او در راستای تایید فرضیه خود، به تجارب تاریخی اروپا و جهان ( از جمله جنگ جهانی) اشاره کرد. بر همین اساس، رئیس کاخ الیزه تاکید کرد که توافقنامه های دوجانبه دیگر نمی تواند برای حفظ صلح و امنیت بین المللی موثر باشد. "

اگرچه سی ان ان و دیگر منابع رسانه ای در غرب، مدعی فاصله گیری مکرون از ترامپ و رویکرد متفاوت فرانسوی ها با دولت ترامپ شده اند، اما بازی رئیس جمهور فرانسه در زمین ترامپ، موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت.اگرچه مکرون از سیاستهای ترامپ در قبال ایران انتقاد کرده است، اما در این حوزه، کاخ الیزه کماکان به بازی مستقیم خود در زمین ایالات متحده آمریکا و دولت ترامپ ادامه می دهد.شواهد و مستندات موجود نشان می دهد که امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه قصد دارد در یک "بازی از پیش تعیین شده"،بار دیگر موضوع "توافق مکمل برجام" را در مطرح کرده و سپس از واشنگتن خواهش کند تا در صورت موافقت ایران با تحدید توان موشکی و منطقه ای خود، بار دیگر به توافق هسته ای باز گردد! همان گونه که اشاره شد، فرانسوی ها در این خصوص پروژه مشترکی را با ایالات متحده آمریکا طراحی کرده و آن را به صورت گام به گام دنبال می کنند. حتی خروج ترامپ از برجام نیز نتوانسته است کلیت این پروژه مشترک را تغییر دهد. متعاقب خروج دولت آمریکا از توافق هسته ای با ایران، رایزنی های پشت پرده مختلفی میان لودریان وزیر امور خارجه فرانسه و مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا صورت گرفته و در این لابی گری ها، بر روی اجرای پروژه مشترک طرفین در قبال توافق هسته ای با ایران تاکید شده است.

منابع رسانه ای در غرب تاکید دارند که رئیس جمهور فرانسه، کماکان قصد دارد موضوع بسط برجام به موضوعات دیگر را مطرح کند، آن هم درست در حالی که اساسا به واسطه خروج آمریکا از توافق هسته ای، دیگر برجامی عملا وجود ندارد! روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در این خصوص می نویسد:

" امانوئل ماکرون قصد دارد بار دیگر پیشنهاد خود برای «تقویت برجام» را تکرار کند. او این پیشنهاد را که از آن به عنوان «توافق مکمل برجام» هم یاد می‌شد چند ماه پیش هنگام خروج آمریکا از برجام مطرح کرد. پیشنهاد فرانسه این بود که آمریکا به برجام پایبند بماند و طرف‌ها به تفاهمی مشترک برای محدود کردن برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران برسند."

بدون شک دستگاه دیپلماسی کشورمان باید در قبال بازی برجامی فرانسوی ها دقت و رصد مضاعفی داشته باشد زیرا این بازی بسیار خطرناک و عواقب و تبعات آن می تواند سخت باشد. طرح موضوع "تکمیل توافق هسته ای "، مدتهاست از سوی فرانسوی ها مطرح شده و این روند پس از خروج ایالات متحده آمریکا از برجام نیز ادامه داشته است. درست در شرایطی که برخی دولتمردان ما از نواخته شدن ساز ناکوک اروپاییان و دولت ترامپ ( در خصوص برجام ) ابراز خرسندی می کنند، معاملات پشت پرده دیگری میان آمریکا و اروپا شکل گرفته است. اگرچه دولتمردان ما بر روی سخنان دونالد ترامپ در نشست شورای امنیت تمرکز کرده اند اما این بازی در قالب یک تقسیم کار و هم افزایی مشترک میان کاخ سفید و کاخ الیزه، به امانوئل مکرون سپرده شده است!این موضوع در قبال سیاستهای منطقه ای مشترک ایالات متحده آمریکا و فرانسه نیز صدق می کند. هم پیمانی کاخ الیزه با کاخ سفید در قبال سوریه و حمله نظامی به این کشور، موضوعی نیست که بتوان به سادگی از آن عبور کرد. این مسئله نشان می دهد که فرانسه هنوز نتوانسته است در کسوت یک بازیگر مستقل در نظام بین الملل ایفای نقش کند، چه رسد به آنکه بخواهد خود را در قالب یک "رهبر بین المللی" به دیگر بازیگران جهان معرفی کند!از این رو باید درک واقع بینانه ای از بازی فرانسوی ها در نظام بین الملل (به خصوص در قبال ایران و منطقه غرب آسیا) داشت.