جسد تکه تکه روزنامه نگار سعودی چه حرفی دارد؟

منابع خبری غیررسمی امروز اعلام کردند خاشقچی به قتل رسیده است. روزنامه واشنگتن پست در گزارشی به نقل از منابع خود در پلیس ترکیه نوشت؛ خاشقچی توسط تیمی 15 نفره که با دو پرواز اختصاصی از عربستان وارد ترکیه شده بودند به قتل رسیده و این یک قتل از پیش طراحی شده بوده است.

طی پنج روزی که از مفقود شدن این روزنام نگار سعودی می گذشت، فشار رسانه ای زیادی بر ریاض وارد بود. آنکارا سفیر عربستان را احضار کرده و خواستار توضیح مفقود شدن خاشقچی شده بود. مقامات سعودی مدعی بودند او از ساختمان خارج شده است. اما دوربین ها که کل کنسولگری را احاطه کرده اند، چنین لحظه ای را ثبت نکرده اند و مدرکی دال بر خروج وی وجود ندارد. محمد العتیبی سرکنسول عربستان در استانبول در مصاحبه ای گفت: کنسولگری دو درب دارد. یکی در جلوی ساختمان و دیگری در پشت آن. شاید خاشقچی از درب پشتی خارج شده است!

مسئله عجیب ربایش خاشقچی به مصاحبه محمد بن سلمان با شبکه بلومبرگ آمریکا نیز کشیده شد. ولیعهد سعودی در این مصاحبه ضمن رد هرگونه توطئه ای گفت ریاض چیزی برای پنهان کردن ندارد، با آنکارا همکاری می کند و خاشقچی کنسولگری را ترک کرده است.

هنوز مقامات رسمی ترکیه درباره جزئیات این قتل موضع گیری نکرده اند اما منابع آگاه در پلیس این کشور می گویند خاشقچی پیش از مرگ بشدت شکنجه شده و جسدش تکه تکه و از کنسولگری خارج شده است. این منابع گفته اند از کل عملیات فیلمبرداری شده و فیلم از ترکیه خارج شده است.

بدون شک در روزهای آینده جزئیات و ابعاد بیشتری از این قتل هولناک منتشر خواهد شد. این قتل پیام ها و پیامدهای مختلفی را با خود به همراه دارد. نحوه قتل که به ربایش خاشقچی آغاز شد، ماجرایی سابقه دار است. آبان ماه سال گذشته سعد حریری نخست وزیر لبنان به ریاض سفر کرد و در اقدامی عجیب و بی سابقه بازداشت و مجبور شد نمایش استعفای خود را در برابر دوربین اجرا کند. بازداشت حریری که با توهین، تحقیر و حتی برخورد فیزیکی نیز همراه بود، به یک رسوایی بین المللی برای ولیعهد سعودی تبدیل شد. همان روزها محمد بن سلمان ده ها سرمایه دار کلان سعودی را نیز بازداشت و عملاً از آنها باج خواهی کرد. وی شرط آزادی آنان را پرداخت بخشی از ثروت خود قرار داده بود. جزئیات دقیقی از میزان پولی که از این ثروتمندان اخاذی شد وجود ندارد و منابع خبری این میزان را از ده ها تا حتی صدها میلیارد دلار عنوان کرده اند.

سرکنسول عربستان در استانبول می گوید شاید خاشقچی از درب پشتی ساختمان خارج شده است!

ربایش و قتل جمال خاشقچی اولین و آخرین مورد از این دست نیست. عصام الزامل یکی دیگر از موارد لیست سیاه ولیعهد سعودی است که ماه هاست دستگیر شده و در زندان به سر می برد. مقامات سعودی وی را به دست داشتن در مسائل تروریستی متهم کرده اند اما واقعیت آن است که او فقط منتقد برنامه 2030 بود. برنامه ای که ولیعهد سعودی دلبستگی خاصی به آن دارد و برایش مقدس است. تنها تفاوت و شانس خاشقچی، مشهور بودن وی بود. مسئله ای که باعث شد ربایش او به سرعت و در سطحی جهانی بازتاب یابد، در حالی که دیگران در سکوت، ساکت می شوند.

بروس ریدل مامور سابق سازمان سیا و تحلیلگر امروز موسسه بروکینگز درباره ماجرای هولناک ربایش خاشقچی می گوید: من شگفت زده نمی شوم. شاهزاده منتقدان خود را تحمل نمی کند و ترامپ هم به این موضوع اهمیتی نمی دهد. شاید برخی ساده لوحان در غرب بالاخره چشم خود را باز کنند و ببینند که او یک اصلاح کننده نیست اما ترامپ پشت اوست.

خاشقچی که سابقه همکاری مفصلی با دولت سعودی دارد از سال گذشته بوی خطر را احساس کرد و فهمید وضعیت در حال تغییر است. سپتامبر 2017 او کشورش را ترک کرد و دیگر بازنگشت. او پس از ترک کشورش گفت: من خانه و کارم را ترک کردم اما صدایم را بالا می برم در غیر این صورت به کسانی که در زندان می میرند، خیانت کرده ام. من می توانم حرف هایی بزنم که دیگران نمی توانند.

خاشقچی در این یک سال از سیاست های ریاض در جنگ یمن، بحران آفرینی با قطر و سیاست های داخلی آن انتقاد کرده بود و اینک جسد تکه تکه شده او، پیامی صریح و عریان به دیگر منتقدان آل سعود است. قتل او بدون شک تاثیری منفی بر روابط سرد ریاض و آنکارا خواهد داشت اما از آن مهم تر بازتاب جهانی آن است. ولیعهد سعودی پول کلانی را در اروپا و آمریکا هزینه می کند تا از خود و کشورش چهره ای متفاوت و مثبت به نمایش بگذارد. قتل این روزنامه نگار سعودی، تمام این صحنه سازی مضحک را دچار خدشه جدی می کند. منابع مالی فراوان، بلند پروازی های خیالی و خامی سران سعودی به سرکردگی محمد بن سلمان، ترکیب خطرناکی است که باعث شده این تصور در دربار سعودی پیش بیاید که می توان دست به هرکاری زد. مرگ هولناک خاشقچی یکی از پیامدهای این تصور مالیخولیایی است.