آمریکا و پایان قدرت نرم

قدرت با توجه به معیارهای مختلف، به انواع متفاوتی تقسیم می شود؛ «سخت، نیمه سخت و نرم.» رهبر معظم انقلاب در دیدار با دانش آموزان و دانشجویان به مناسبت روز ملی مبارزه با استکبار جهانی، قدرت نرم امریکا را رو به افول دانسته و فرمودند؛«بسیاری از سیاسیّون معتبر دنیا و جامعه شناس های معتبر دنیا معتقدند که "قدرت نرم" آمریکا فرسوده شده است، در حال از بین رفتن است، قدرت نرم چیست؟ قدرت نرم این است که یک دولتی بتواند خواسته خود و نظر خود وعقیده خود را به اطراف بقبولاند و آن ها را اقناع کند به نظر خود؛ این قدرت در آمریکا امروز رو به ضعف کامل است؛ در زمینه های مختلف. حالا زمان دولت اوباما هم همین جور بود اما زمان این آقا که دیگر به طور واضح با او مخالفت می شود؛ در غالب زمینه هایی که او تصمیم می گیرد، در دنیا با او مخالفت می شود...حتی دولت ها هم که رودربایستی دارند با امریکا، با او مخالفت می کنند؛ چین مخالفت می کند، اروپا مخالفت می کند، روسیه مخالفت می کند، هند مخالفت می کند، آفریقا مخالفت می کند، آمریکای لاتین مخالفت می کند قدرت نرم امریکا رو به افول است، رو به سقوط است.»

فرسایش قدرت نرم از زبان جوزف نای

جوزف نای از مبتکران و بنیانگذاران نظریه نئولیبرالیسم در روابط بین الملل محسوب می شود و آثار و نوشته های نای در باب سرشت قدرت، جایگاه ایالت متحده در سلسله مراتب قدرت جهانی و آینده قدرت در عصر اطلاعات باعث شده که وی را در شمار نظریه پردازان مفهوم قدرت با طرح نظریه «قدرت نرم» به حساب آورند.

نای چندی پیش در مقاله ای که در پایگاه پراجکت سیندیکت منتشر شد، اذعان به فرسایش قدرت نرم امریکا نموده ومی نویسد: «شواهد مشخص است. ریاست جمهوری دونالد ترامپ، باعث فرسایش قدرت نرم امریکا شده است. در رأی گیری موسسه گالوپ که در 134 کشور برگزار شده است تنها 30 درصد به مطلوبیت ایالت متحده تحت رهبری ترامپ رای داده اند که کاهش 120 امتیازی در مقایسه با دوران اوباما است.» وی در ادامه میگوید؛ «مرکز تحقیقات پیو به این نتیجه رسیده است که چین با نرخ تایید 30 درصدی به جایگاه مساوی با امریکا رسیده و شاخص بریتانیایی قدرت نرم 30 نشان می دهد که امریکا از رتبه اول در سال 2016 به رتبه سوم تنزل پیدا کرده است.» اعتراف به این حقیقت توسط جوزف نای در حالی صورت می پذیرد که او بدون در نظر گرفتن قدرت رقیب خصوصا اسلام، پیش از این به ارائه منابع قدرت امریکا پرداخته و امریکا را تنها قدرت اقتصادی جهان با داشتن نیمی از 500 شرکت برتر جهان می دانست و در شاخص های اجتماعی نیزدر زمینه جذب مهاجرین، ایالت متحده را در رتبه دوم و صادر کننده شماره یک فیلم های سینمایی در جهان می دانست وهمینطور در موارد دیگر که نشان می داد جوزف نای، بخش زیادی از قدرت نرم امریکا را در داشتن امکانات و تجهیزات می بیند و اکنون امیدوار است امریکای بعد از ترامپ، مجددا قدرت نرم از دست رفته خویش را بازیابی کند.

جهان بدون امپراطور

ایالت متحده مدتهاست در مجموعه ای از اشتباهات و محاسبات غلط خود گرفتار شده و همین مسئله باعث کم شدن اعتماد جهانی به امریکا شده است. گروه تحقیقاتی "Eurasia Group" که بزرگترین گروه مشاوره امریکا در موضوع بررسی خطرات سیاسی جهان محسوب می شود، در گزارشی به پیش بینی 10 خطر سیاسی بزرگ پرداخت که در سال 2018 جهان را تهدید می کند. بر اساس این گزارش نفوذ امریکا در جهان کاهش یافته و اعتبار این کشور که ترکیبی از قدرت نرم، لیبرالیسم اقتصادی و سیاسی بود، با بحران بی ثباتی مواجه شده است و اکنون بیش از هر زمانی جهان، بدون رهبر احساس می شود.

عملکرد ترامپ در عرصه های مختلف همچون خروج از پیمان های بین المللی مانند پیمان تجاری فراآتلانتیک (تی پی پی) که امریکا و 11 کشور دیگر بیش از 7 سال برای منعقد کردن آن مذاکره کرده بودند و توافق پاریس که پیمانی در خصوص تغییرات آب وهوایی است و خروج از برجام که به ضعف حیثیت امریکا کمک بیشتری کرده و به شرکای اروپایی و منطقه ای خود نشان داده شریک قابل اعتمادی نیست به گونه ای که متحدانش هم نمی توانند اقدامات متعاقب این کشور را تخمین بزنند. تحریم های بی دلیل کشورها یکی دیگر از دلایل کم شدن نفوذ امریکاست از این رو برخی کشورها دست به اقدامات پیشگیرانه می زنند.

دلایل داخلی

یکی از دلایل کم شدن نفوذ امریکا در طول این سال ها علاوه بر مشکلات در عرصه بین المللی، مسائل داخلی آن در زمینه های سیاسی، امنیتی، مالی و اخلاقی است. فروپاشی اخلاق نتیجه نگاه لیبرالی، باعث انحطاط اخلاقی در امریکا گردیده و اینجاست که باید پرسید چه چیزی باعث می شود یک دانش آموز با سلاح بعد از این که والدین خود را به قتل رسانده وارد مدرسه شده و همکلاسی های خود را نیز به قتل برساند؟ چرا آمار خشونت و تجاوز جنسی در آمریکا بیداد می کند؟ چرا نوجوانان بیشترین مصرف کنندگان الکل هستند؟ بر اساس بررسی های انجام شده امریکا به لحاظ فراوانی تجاوز جنسی در میان کشورهای جهان در رده سوم قرار دارد. از هر سه زن امریکایی، یک زن در طول زندگی خود مورد آزار جنسی واقع شده ا ست و 2 درصد مردان در طول زندگی خود حداقل یکبار مورد تجاوز قرار گرفته اند. با نگاه به آمار اتهامات تجاوزات جنسی دولتمردان و رئیس جمهوری که در کتاب جدیدا منتشره و جنجالی "آتش و خشم" به گوشه هایی از بی بندوباری وی اشاره شده که نشانگر اوج بی عفتی یک فرد می تواند باشد عمق فاجعه بیشتر درک می شود که البته این بحران اخلاقی نشانه ای از وجود بحرانی فراگیر در تمام جوامع غربی است. از لحاظ مالی و اقتصادی هم امریکا در وضعیت خوبی به سر نمی برد. ارقام اقتصادی امریکا فقط روی کاغذ خوب به نظر می رسد و رشد اقتصادی امریکا با مشکلات فزاینده روبه روست. بدهکاری 22 تریلیون دلاری و قریب به هشتصد میلیارد دلار کسر بودجه این مطلب را تایید می کند.

در پایان می توان گفت فروریختن هیمنه قدرت نرم امریکا وضعیف شدن جبهه مقابل با حمله به کشورها به بهانه مبارزه با تروریسم و باهدف تخریب زیرساخت ها و تهاجم به چاه های نفت و به تاراج بردن ثروت های ملی آنها روز به روز بیشتر باعث منفور شدن ایالت متحده بین ملت ها گردیده است. به اظهار دولتمردان و سیاست مداران امریکایی، ایالت متحده با فرسایش قدرت خویش مواجه گشته و دیگر مقبولیت و جذابیت گذشته را ندارد و به دلیل نگاه استعماری به دولت ها و ملت ها و تلاش برای استعمار و استثمار آنها به شیوه نرم، قدرت نرم خود را از دست داده است.