ورشو؛ نشستی برای گرفتن عکس یادگاری

مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در سفر دوره ای خود به منطقه سعی داشت که ایران هراسی و تهدید ایران را به به عنوان یک مسئله مهم برای کشورهای عربی مطرح کند. به همین دلیل پمپئو در کشورهای مختلفی که در سفر یک هفته ای خود از آن ها دیدن کرد بارها ایران را به به عنوان بزرگترین تهدید برای امنیت منطقه ای معرفی کرد. اوج حملات وی علیه ایران در قاهره بود. پمپئو در سخنرانی 3500 کلمه ای خود در قاهره 27 بار نام ایران را به زبان آورد. وزیر خارجه آمریکا در قاهره تاکید کرد، ما تا زمانی که ایران رفتار خود را مانند یک کشور هنجارمند تغییر ندهد، فشار‌ها را سخت‌تر و سخت‌تر خواهیم کرد. علاوه بر این، بین المللی کردن مقابله با ایران نیز یکی از محورهای دکترین ترامپ است. در این ارتباط قرار است 24 و 25 بهمن همایشی ضد ایرانی به میزبانی آمریکا در لهستان برگزار شود. اما اهداف آمریکا از برگزاری این همایش چیست؟

دلایل انتخاب لهستان به عنوان میزبان

اما چرا لهستان به عنوان میزبان نشست ضد ایرانی انتخاب شده است و کشورهای و متحدان سنتی آمریکا مانند فرانسه، انگلیس یا آلمان انتخاب نشده اند. مسئله اول به رویکردهای سیاست خارجی ورشو و روی کار آمدن حزب قانون و عدالت با آندره دودا رئیس جمهور ملی گرای لهستان از سال 2015 مربوط است، که همواره در صدد قوی تر کردن روابط خود به عنوان متحد آمریکا بوده است. نزدیک شدن به آمریکا سرلوحه سیاست خارجی آندره دودا شده و تا جایی پیش رفته که گویی سیاست ورشو همانند عربستان در دستان ترامپ قرار گرفته است و این آمریکا است تعیین کننده اصلی اهداف استراتژیک لهستان است. نوک پیکان دومین دلیل این انتخاب استراتژیک ترین متحد آمریکا یعنی رژیم صهیونیستی است به این دلیل که بسیاری از صهیونیست های ساکن سرزمین های اشغالی لهستانی بوده و در رفت و آمدند و واقعیت آن است که رژیم صهیونیستی پایگاه خاصی در لهستان دارد.

از سوی دیگر، طبق گزارش پایگاه خبری هیل، به نظر می‌رسد لهستان در یک قمار، تمام شانس خود را بر روی کارت واشنگتن گذاشته است. لهستان که این روزها از قدرت بیش‌ازپیش روسیه در هراس است، به فکر همکاری با آمریکا در زمینه نظامی افتاده است. آمریکا هم‌اینک هم پایگاهی نظامی در لهستان دارد که در حدود 900 نفر نیرو دارد. به‌پیشنهاد و حمایت ترامپ، ناتو نیز قرار است برای مقابله با تهدیدات روسیه، میزان حضور نیروهای نظامی در این کشور را بالا ببرد و نخستین اقدام در این زمینه در اختیار قرار دادن یک پایگاه نظامی همیشگی به آمریکا است. به گزارش اسپوتنیک، آندژه دودا، رئیس‌جمهور لهستان آنقدر از این موضوع رضایت دارد که در کنفرانس مشترک مطبوعاتی که چندی پیش با ترامپ برگزار کرده بود، نتوانست خوشحالی خود را از این توافق پنهان نگه دارد و عنوان کرد می‌توان به پایگاه نظامی آمریکا در لهستان که قرار است با منابع مالی 2 میلیارد دلاری ساخته شود، «دژ ترامپ» لقب داد. پیش‌تر نیز لهستان به آمریکا پیشنهاد کرده بود یک لشکر زرهی را به‌ طور دائمی در این کشور مستقر کند و گفته بود ورشو آماده است مخارج این کار به میزان تقریباً 5/1 تا 2 میلیارد دلار را برعهده بگیرد.

اهداف آمریکا

-بین المللی کردن تهدید ایران

آمریکا به دنبال این است تا در نشست ورشو ایران را به عنوان یک تهدید بین المللی معرفی کند. این مسئله به معنای این است که آمریکا به این نتیجه رسیده است که تلاش های این کشور از جمله تحریم و سخنرانی های جان بولتون برای تهدید نشان دادن ایران با موفقیت همراه نبوده است. بنابراین این بار آمریکا سعی دارد بار دیگر یک شوی سیاسی به راه بیندازد. هدف از این شو نیز دعوت برخی از کشورهای نه چندان مهم در تحولات جهان است تا با گرفتن عکس های یادگاری برای ساعاتی حس پیروزی در برابر ایران را به دست بیاورند. برگزاری این نشست به عبارتی اذعان آمریکا به نتیجه بخش نبودن سیاست های تحریمی این کشور علیه ایران و لاجرم توسل به سایر کشورها و بازیگران است تا به یاری آمریکا بشتابند.

-مشروعیت بخشی به روابط کشورهای عربی با رژیم اسرائیل

یکی دیگر از مهمترین اهداف آمریکا در همایش ورشو به عادی سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی بر می گردد. در دولت ترامپ این مسئله با جدیت بیشتری در حال پیگیری است و حتی نتانیاهو به عمان نیز سفر کرد. به نظر می رسد که آمریکا سعی دارد با دعوت همزمان از اسرائیل و کشورهای مرتجع عربی، مقدمات دیدار سران این کشورها با مقامات اسرائیل را در ورشو فراهم کند. بسیاری از کارشناسان یکی از مهمترین اهداف نشست ورشو را تسریع فرایند عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل می دانند. بنابراین به نظر می‌رسد که مقصود آمریکا از برنامه ریزی کنفرانس ورشو، تنها تشدید تحریم علیه ایران نیست، بلکه همانطور که در عنوان کنفرانس هم مطرح شده است، هدف کلی، کمک به صلح و ثبات و امنیت خاورمیانه است. صلح و ثبات در خاورمیانه اما بدون راه حلی برای مسئلۀ فلسطین، خواب و خیالی بیش نیست و طبعاً رهبران آمریکا نیز از این موضوع بی خبر نیستند. بدین لحاظ تصور این است که کنفرانس ورشو در واقع مرحلۀ نخست افشای "معاملۀ قرن" است، معامله‌ای که علاوه بر دولت خودگردان فلسطین، جناح راستگرای اسرائیل نیز از آن بیم دارد. با این حال، آمریکا با به میان کشیدن مقابله با "فعالیت‌های ایران در منطقه" به عنوان یکی از اهداف اصلی کنفرانس، می‌کوشد تا جاذبۀ لازم را برای حضور اسرائیل و کشورهای عرب در کنفرانس به وجود آورد.

اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا نیز در یادداشتی به قلم ری تکیه اهداف نشست بین المللی در لهستان را به صورت زیر فهرست کرده:

-حفظ تمرکز بیرحمانه بر ایران

-تحریم های اقتصادی بیشتر

-حمایت تسلیحاتی از متحدین عرب آمریکا

-برقراری روابط اسرائیل با کشورهای عرب منطقه

-ایجاد مانع مستحکم در برابر نفوذ منطقه ای ایران

چالش های پیش روی آمریکا در همایش ورشو

البته به نظر می رسد که تلاش های آمریکا برای برگزاری یک نشست قوی علیه ایران چندان با استقبال مواجه نشود. نشریه «وال‌استریت ژورنال» از عدم شرکت «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشستی که قرار است علیه ایران در لهستان برگزار شود، خبر داد. علاوه بر این بعد از ادعای وزیر خارجه آمریکا درباره حضور بیش از 70 کشور مختلف در نشست ضد ایرانی در لهستان، جمعی از فعالان ضدجنگ در آمریکا و دیگر کشورها با امضای طوماری از کشورهای اروپایی خواستند در این نشست، شرکت نکنند. در این مطالبه که تاکنون حدود سه هزار امضا جمع‌آوری کرده، با تاکید بر عبارت «صلح با ایران» از کشورهای اروپایی خواسته شده که نشست ضد ایرانی آمریکا را که قرار است ۲۴ و ۲۵ بهمن در لهستان (۱۳ و ۱۴ فوریه) برگزار شود، تحریم کنند. برخی رسانه های امریکایی نیز گزارش داده اند، تلاش‌های دولت این کشور برای همراه کردن کشورهای اروپایی با کارزار فشار علیه ایران به بن‌بست خورده و منابع آگاه می‌گویند کشورهای عضو اتحادیه اروپا از شرکت در نشستی که واشنگتن قرار است علیه ایران در «ورشو» برگزار کند، خودداری خواهند کرد.

«ناصر قندیل»، سردبیر روزنامه لبنانی «البناء» نیز در یادداشتی برای این روزنامه با عنوان «پیمان جدید ورشو... اما علیه ایران» تاکید کرد، آمریکا یک بار دیگر اما این بار در موقعیتی ضعیف‌تر به تجربه شکست خورده ائتلاف‌سازی علیه ایران روی آورده است. نشست صلح شرم الشیخ در سال ۱۹۹۶ علیه ایران برگزار شد، هدف از این نشست که به میزبانی بیل کلینتون رییس جمهور آمریکا در شرم الشیخ مصر برگزار شده بود، تمرکز بر مسائل امنیتی و افزایش تلاش‌ها برای مقابله با تروریسم بود. در این نشست حسنی مبارک رئیس جمهور وقت مصر، یاسر عرفات رئیس وقت حکومت خودگردان فلسطین، پطروس غالی، دبیرکل وقت سازمان ملل و شیمون پرز رئیس جمهور وقت رژیم صهیونیستی حضور داشتند. به عقیده قندیل، شاید پمپئو متوجه نشده باشد این برای اولین بار نیست که سلاطین عرب ضد مقاومت در یک کنفرانس با سران رژیم اشغالگر همنشین می‌شوند و شاید هم متوجه نشده که نشست سال ۱۹۹۶ در سطح سران کشورهای شرکت کننده بود در حالی که در کنفرانس ورشو وزرای خارجه عرب قرار است گرد هم جمع شوند علاوه بر اینکه از آن روز تا به امروز، حال و وضع آمریکا و حکام عرب و اسرائیل هم دچار ضعف و افول شده است.

عکس یادگاری و دیگر هیچ

تسفی بارئیل در هاآرتص نوشته است، با وجود آنکه واشنگتن تلاش زیادی را برای گردهم آوردن ۷۰ رهبر جهان در پایتخت لهستان دارد، اما حتی در موفقیت این کشور برای تشکل ائتلاف عربی ضد ایرانی هم شک و تردید های زیادی وجود دارد. مشکل بزرگ مقابل کنفرانس ورشو آن است که هیچ کس حاضر نیست سیاست های پر هرج ومرج و مطرود ترامپ را در خاورمیانه فراموش کند. در راستای طرح ضد ایرانی پمپئو قرار است نمایندگان ۷۰ کشور جهان به ورشو بروند، اما هنوز هدف اصلی این کنفرانس مشخص نیست ، زیرا مهمترین گام در این استراتژی که همانا خروج از توافق هسته ای است را، دولت آمریکا پیش از این انجام داده است و ثابت کرد در قانع کردن کشورهای اروپایی برای پیوستن به این اقدام شکست سختی خورده است، حتی ایران را هم تحریم کرد و پیام تحریم ها را هم برای همگان ارسال کرد اما باز راهی به جایی نبرد پس باید گفت ظاهرا این نشست بیش از هر چیز دیگر به دنبال آن است تا با ایجاد موجی از فشار، تهران را دست آخر مجاب به نشست پشت میز مذاکره کند. شاید بزرگترین برنده نشست ورشو، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل باشد چون این اجلاس به وی این فرصت را می دهد تا عکس های یادگاری بیشتری را با شخصیت های مختلف جهانی گرفته و با آنها دست بدهد تصور نمی شود، چیز دیگری عایدمان شود چون باور پذیر نیست که در لهستان بتوان خطوط عملی اقدام علیه ایران طبخ کرد.

نتیجه

کنفرانس ورشو را می توان یک کنفرانس شکست خورده نامید، چرا که کنفرانس ورشو تمام خواهد شد و نتایج آن بهتر از اجلاس سال ۱۹۹۶ شرم الشیخ یا کنفرانس سال ۲۰۱۲ دوستان سوریه نخواهد بود و البته در سطح شرکت کنندگان هم ضعیف‌تر از آن دو نمونه قبلی است. به نظر می رسد که همایش ورشو که شباهت زیادی به همایش سالانه گروهک تروریستی منافقین دارد تنها با گرفتن چند عکس یادگاری برگزار خواهد شد و همانند نمونه های قبلی محکوم به شکست است.