حرف روز/ نقطه نهایی بازی آمریکا و اروپا!

یادداشت: مهلت 60 روزه جمهوری اسلامی به اروپا برای عمل به تعهدات خود در ذیل برجام، فردا 16 تیر به پایان می‌رسد؛ اما پاسخ این پرسش مهم که چرا اروپا به تعهدات خود در برجام جامه عمل نمی‌پوشاند، چیست؟ باید پاسخ را در نداشتن توانایی مؤثر اروپا در برابر آمریکا جست‌وجو کرد یا اینکه اروپا اراده و قصدی برای تأمین منابع ایران ندارد؛ چرا که در زمینه مقابله با جمهوری اسلامی ایران بین اروپا و آمریکا با وجود پاره‌ای اختلافات، در سطح راهبردی اتفاق نظر وجود دارد.
واقعیت آن است که آمریکا با وجود فضاسازی‌های تبلیغاتی در یکی از ضعیف‌ترین دوران‌های سیاسی و اقتصادی خود قرار دارد؛ کم نیستند کشورهایی که هم‌اکنون در مقابل آمریکا قد علم کرده و قدرت آن را به چالش می‌کشند یا اینکه اعتباری برای تهدیدات آمریکا قائل نیستند؛ با این وصف تردیدی نیست که اروپا اگر اراده کند در مقابل آمریکا قرار بگیرد، می‌تواند و امکان مواجهه با آمریکا را دارد؛ کما اینکه در برابر برخی اقدامات آمریکا‌ـ به ویژه اقداماتی که در دوره ترامپ عملیاتی شدـ مواضع تقابلی را در پیش گرفت. بنابراین سطحی‌نگری است اگر تصور کنیم کشورهای اروپایی توان مقابله با ایالات متحده و تأمین منافع برجامی جمهوری اسلامی ایران را ندارند. مرور وقایع آشکار سال‌های اخیر و به ویژه مقطع خروج آمریکا از برجام، گویای آن است که اروپا همواره نسبت به توانمندی‌های موشکی ایران و نیز جایگاهی که جمهوری اسلامی در سطح منطقه برای خود تدارک دیده است، مواضع سرسختانه‌ای را اتخاذ کرده و بارها از ایران خواسته است برای مذاکره مجدد با دستور کارهای جدید به میز گفت‌وگو بازگردد.
نکته فوق از این رو حائز اهمیت است که در طراحی اقدامات متقابل و اتخاذ راهکارهایی که تضمین‌کننده منافع ملی کشور است، نباید از اروپا انتظار ویژه‌ای داشت و جهت‌گیری معطوف به ایده «ادامه برجام با اروپا» مادامی که این اتحادیه سیاست حفظ ایران در برجام توأم با حفظ ساختار تحریم‌ها را دنبال کرده و می‌کوشد ایران را در حوزه‌های غیر هسته‌ای دچار محدودیت و عقب‌گرد کند، خطای آشکار محسوب می‌شود. ایران باید اقدامات معطوف به کنار گذاشتن تعهدات برجامی‌اش را با جدیت پیگیری کند؛ در صحت و اعتبار این راهبرد چه چیزی واضح‌تر از اینکه اروپا و آمریکا به تکاپو افتاده‌اند تا به هر صورت ایران را از اقدامات اعلام شده‌اش منصرف کند؟