زلزله ای که اس 400 ایجاد کرد

سرانجام پس از ماه‌ها تنش بین ایالات متحده آمریکا و ترکیه بر سر اقدام آنکارا برای خرید سامانه دفاع موشکی اس- ۴۰۰ روسیه، در روزهای اخیر اولین محموله های مربوط به این سامانه به پایگاه هوایی «مرتد» ترکیه رسید. خرید سامانه دفاعی روسیه توسط ترکیه به عنوان یک عضو ناتو، با انتقادات تند این ائتلاف و هشدار‌های شریک راهبردی ترکیه، یعنی آمریکا، همراه بود. ما با این حال آنکارا حاضر شد حدود 2.5 میلیارد دلار را برای خرید این سامانه هزینه کند. درک این موضوع که چرا رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به هر قیمتی حاضر به خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسیه شده است، برای کارشناسان امنیتی دشوار است. برخی صاحب نظران براین باورند که آنکارا پس از این اقدام، احتمال خروج از صف متحدان ناتو را پذیرفته و دیگر به دنبال نقطه بازگشتی نیست.
ترکیه درکنار همپیمانی با روسیه، با خرید سامانه اس ۴۰۰ و استقرار آن در حومه آنکارا هدف دیگری را نیز دنبال می‌کند و آن تاثیر گذاری بر اقدامات آمریکا در منطقه است. از سوی دیگر، در کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ ترکیه، پارلمان این کشور از هوا مورد تهدید قرار گرفت. گمانه‌هایی وجود داشت که تهدید به حمله هوایی به پارلمان ترکیه به وسیله موشک‌های سامانه‌ای شبیه به پاتریوت آمریکا صورت گرفته است. همین امر باعث شد، حتی حزب مخالف دولت ترکیه نیز به منظور ارتقای امنیت کشورشان و همچنین پاسخ به امتناع آمریکا در فروش سامانه پاتریوت به آنکارا، از خرید سامانه اس-۴۰۰ حمایت کند.
تهدیدهای مداوم امریکا درخصوص تحریم ترکیه به خاطر خرید سامانه اس 400 و لغو قرارداد فروش هواپیماهای پیشرفته اف 35 به ترکیه، اهدافی که ترکیه از این اقدام دنبال می کند و پیامدهایی که می توان برای آن انتظار داشت، باعث شده است تا رسانه های منطقه به شکل گسترده ای این موضوع را پوشش دهند.
روزنامه سعودی الشرق الاوسط (14/7/2019) در تحلیلی به قلم عبد الرحمن الراشد، سردبیر سابق این روزنامه، با نگاهی به سیاست های منطقه ای اردوغان تاکید می کند رئیس جمهور ترکیه در تمام سیاست های منطقه ای خود ناموفق بوده است که نمونه بارز آن تحولات سوریه است و ترکیه پیوسته در حال امتیاز دادن به ایران و روسیه است. ضمن اینکه به واسطه حمایتی که امریکا از کردهای سوریه می کند، در رسیدن به خواسته اصلی خود که همان جلوگیری از تشکیل یک حکومت کردی درخاک سوریه است ناموفق بوده است. نویسنده با طرح این سوال که آیا ترکیه ی اردوغان به سمت روسیه می رود و ما شاهد یک جنگ سرد دیگر هستیم؟ ابراز عقیده می کند که اجرایی شدن قرارداد فروش سامانه دفاعی اس 400 روسیه به ترکیه باعث پیچیدگی اوضاع می شود و با توجه به اینکه احتمال تحریم های امریکا علیه ترکیه وجود دارد، اقتصاد این کشور که به بازارهای غربی متکی است شرایط بدی را تجربه خواهد کرد. ضمن اینکه مخالفت های داخلی هم حزبی های اردوغان که از سیاست های او ناراضی هستند، به این پیچیدگی دامن می زند.
اسکای نیوز عربی (6/7/2019) ضمن بررسی پیامدهای احتمالی قرارداد خرید اس 400 برای ترکیه، اقدام آنکارا را یک خودکشی سیاسی برای اردوغان توصیف کرده و تاکید می کند که این قرارداد به واسطه تحریم هایی که امریکا قصد دارد علیه ترکیه وضع کند باعث می شود تا اقتصاد ترکیه شرایط سختی را تجربه کند. همچنانکه قطع ارتباط و همکاری تاتو با ترکیه از دیگر پیامدهایی است که از نگاه این رسانه می توان برای آینده متصور بود.
پایگاه خبری امد (13/7/2019) به نقل از روزنامه نیویورک تایمز به بررسی عواقب احتمالی خرید اس 400 برای ترکیه پرداخته و با تاکید بر این که احتمال تحریم ترکیه از سوی امریکا وجود دارد، به کاهش دو درصدی ارزش پول ترکیه پس از اعلام دریافت اولیه محموله قطعات اس 400 اشاره و تصریح می کند که در بین افکار عمومی ترکیه این نگرانی وجود دارد که پول ملی این کشور – که در یک سال گذشته 30 درصد ارزش خود را از دست داده است – به واسطه اقدامات امریکا با بحران جدیدی روبرو شود.
روزنامه رای الیوم (12/7/2019) در سرمقاله خود به قلم عبد الباری عطوان با اشاره با اینکه از نگاه دولت ایالات متحده امریکا هیچ کدام از کشورهای اسلامی از ترکیه تا ایران، سوریه، عراق و مصر و حتی عربستان سعودی و کشورهای حوزه عرب حووزه خلیج فارس قابل اعتماد نیستند، تاکید می کند با توجه به اینکه انتظار تحریم های امریکا علیه ترکیه می رود، این احتمال وجود دارد که ترکیه به سمت صفر کردن مشکلات خود با کشورهای همسایه برود و وروابط خود را با همسایگان عرب، روسیه، چین و دیگر کشورهای اسلامی تقویت کند.
پایگاه اینترنتی الغد (12/7/2019) فروش سامانه اس 400 به ترکیه را دستاوردی برای روسیه می داند که توانسته است به داخل ناتو نفوذ کند؛ دستاوردی که سال ها برای آن تلاش کرده بود. ضمن اینکه خرید این سامانه توسط ترکیه دیگر کشورهای ناتو را هم تحریک و تشویق خواهد کرد تا نسبت به خرید این سامانه اقدام کنند.
روزنامه القدس العربی (15/7/2019) در سرمقاله خود با بیان اینکه خرید سامانه اس 400 توسط روسیه نقطه تحول مهمی در روابط بین روسیه و ترکیه است، تاکید می کند که تحریم های احتمالی امریکا علیه ترکیه یک شمشیر دو لبه است که علاوه بر دور کردن سیاسی و نظامی آنکارا واشنگتن از یکدگیر، باعث نزدیکی بین ترکیه و روسیه است. در این تحلیل تاکید شده است که با توجه به شرایط موجود و تشدید اختلافات بین غرب با ترکیه، دو گزینه بیشتر پیش روی غرب وجود ندارد؛ یا اینکه از ترکیه دست بکشند که این به نفع روسیه خواهد بود و باعث ایجاد خللی بزرگ در موازنه قوا در اروپا و آسیا می شود و یا اینکه با پذیرش وضع موجود تلاش کنند ترکیه را به سمت خود بازگردانند.
القدس العربی در تحلیل دیگری (15/7/201) روی اثرگذاری اقدامات امریکا علیه ترکیه متمرکز می شود و تاکید می کند هیچ اطمینانی نیست که اروپا نیز در تحریم هایی که امریکا علیه ترکیه وضع می کند، واشنگتن را همراهی کند. نویسنده این تحلیل تاکید می کند که واکنش امریکا به موضوع خرید اس 400 روسیه می تواند روی همکاری نظامی بین کشورهایی مثل عربستان و مصر با روسیه نیز تاثیرگذار باشد. دو کشوری که قراردادهای نظامی بزرگی با روسیه امضا کرده اند و سیاست های سختگیرانه امریکا علیه آنها می تواند در نهایت به این منجر شد که کشورهای عربی و دیگر کشورهای آسیایی به این نتیجه برسند که بهتر است وابستگی خود به سلاح های امریکایی را کاهش دهد و منابع تجهیز نظامی خود را تنوع بخشند.
پایگاه خبری العین الاخباریه (14/7/2019) وابسته به امارات متحده عربی از منظری دیگر به موضوع خرید سامانه اس 400 پرداخته و ادعاهایی را مطرح می کند که اردوغان و همفکران او را هدف قرار می دهد. به باور نویسنده ترکیه به عنوان همپیمان غرب و عضوی از ناتو، خیانت کرده است و علت اینکه این سامانه روسی را خریداری کرده، اهداف ایدئولوژیکی است که اردوغان و حزب او درسر می پرورانند و به دنبال برپایی امپراطوری عثمانی جدیدی هستند.