از زمان تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ تا به امروز، این مکان آموزشی به عنوان یکی از دانشگاه های مادر کشور، سیاسی ترین دانشگاه نیز بوده است. جاییکه مسئولان بلندپایه و سیاستمداران شناخته شده خود را در برابر مطالبات دانشجویان قرار داده اند و برخی از این رویدادها تاریخساز و متفاوت بوده اند؛ هرچند تعدادی از مسئولین سعی کردهاند حضوری کاملاً برنامهریزی شده با حضور مسئولین دانشگاه و تعدادی دانشجوی گزینش شده داشته باشند ولی در اکثر موارد سیل مطالبهگری دانشجویان از مسئولین، ۱۶ آذر پرحاشیه ای را رقم زده است.
امسال نیز به مانند سالهای گذشته از سوی انجمنها و گروههای دانشجویی از مسئولین برای حضور در برنامههای مرتبط با ۱۶ آذر در دانشگاه تهران دعوت به عمل آمده که براساس برخی گزارشها، مسئولینی از آن سر باز زدهاند و تعدادی دعوت دانشجویان را لبیک گفتهاند.
امین نوریان دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران در گفتگویی عنوان کرده بود: «پیشتر ازجناب آقای روحانی، رییس جمهور محترم برای حضور در دانشگاه در روز دانشجو و پاسخ به مطالبات کارشناسی و بهحق دانشجویان و اساتید محترم دانشگاه دعوت بهعمل آمده بود. اما از آنجاییکه رییس جمهور محترم همچون رویه سابق خود مبنی بر بیتوجهی به محیط دانشگاه و دانشجو، دعوت دانشجویان را نپذیرفتند، جامعه اسلامی دانشگاه تهران تصمیم گرفت که به سراغ مسئولین انقلابی و دغدغهمند برود.»
براساس همین گزارش، وی عنوان کرد که از حجتالاسلام و المسلمین رئیسی، رئیس قوه قضاییه نیز دعوت به عمل آمد. همچنین بسیج دانشجویی دانشگاه تهران نیز از رئیس دستگاه قضا دعوت کرده بود.
در نهایت با توجه به درخواستهای تشکلها، براساس برنامههای اعلام شده، رئیسی در ۱۶ آذر در دانشگاه تهران حضور خواهد یافت.
حضور بیسابقه رئیس قوه قضاییه در دانشگاه تهران
حضور حجتالاسلام رئیسی به عنوان رئیس قوه قضاییه در روز ۱۶ آذر در دانشگاه تهران، یک رویداد کم سابقه در طول چهار دهه است. تا پیش از این، روسای قوه قضاییه بیشتر در محافل رسمی و اداری بخشی از مطالبات عمومی را پاسخگو بودند ولی قرار گرفتن در برابر موج مطالبات گسترده دانشجویی در روز ۱۶ آذر، موضوعی است که کمتر مسئولی ریسک آن را میپذیرد. به طور کلی در مسئولین امنیتی و قضایی در کشورهای مختلف کمتر سعی میکنند خود را در مقابل افکار عمومی قرار دهند و بیشتر روابط عمومی یا معاونین چنین بخشهایی پاسخگوی رسانهها و افکار عمومی هستند.
در سالهای پیش برخی از مسئولین قوه قضاییه از جمله معاون اول و سخنگوی این دستگاه در دانشگاهها حضور مییافتند ولی اینبار رئیس قوه قضاییه تصمیم گرفته خود در چنین فضایی حاضر شود.
مجموعهای از تحولات در حوزه اقتصاد و پروندههای کلان مفاسد اقتصادی در کنار پروندههای مربوط به حوزههای اطلاعاتی و امنیتی، بستری را فراهم ساخته تا سیل مطالبات و سوالات از حجت الاسلام رئیسی در این روز افزایش یابد.
در چند روز اخیر و پس از قطعی شدن جلسه رئیسی با دانشجویان دانشگاه تهران در روز ۱۶ آذر در میان دانشجویان و گروههای مرتبط با آنها در شبکههای اجتماعی موجی از استقبال و سوالات و مطالبات به راه افتاده است. در همین راستا در گروههای مرتبط با فضای دانشجویی بیشتر سوالات مربوط به نحوه برخورد قوه قضاییه در دور جدید با مفاسد اقتصادی و اداری در دستگاههای مرتبط با قوا از جمله در دولت است. همچنین سوالاتی درباره فعالین محیط زیست، تفاومت مجازات مفسدین اقتصادی، چگونگی برخورد با اخلالگران نظم عمومی و امنیت ملی مطرح شده است.
در دانشکدههای دانشگاه تهران بنرها و پلاکاردهایی تحت عنوان «سوال شما از رئیس قوه قضاییه چیست؟»، در فضای مقابل بسیج دانشجویی و انجمن اسلامی دانشکدهها قرار گرفته است. دانشجویان دانشگاه تهران با استقبال از این شیوه، سوالات متعددی نیز در این بخش مطرح ساختهاند.
حجم انبوهی از مطالبات و سوالات، نشان از دغدغه بخش فرهنگی جامعه در حوزه قضا و برخورد با مفاسد دارد. موضوعی که در یکسال اخیر با ابعاد مختلفی و با جدیت بیشتر در حال پیگیری است و پروندههای کلان اقتصادی با متهمان اسم و رسم دار، گویای چنین جدیتی است.
بر این اساس، قوه قضاییه به عنوان رکن اساسی ایجاد امنیت قضایی در بخشهای مختلف از جمله اقتصاد و جامعه، سعی کردهاست با قرار دادن کارنامه خود در برابر افکار عمومی، پاسخ به مطالبات عمومی را به وجهه اصلی خود در دوره جدید تبدیل کند. حجت الاسلام رئیسی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی نیز حضور فعالانهای دارد و مردم به راحتی در اینستاگرام سوالات و مطالبات خود را به صورت مستقیم با وی مطرح میکنند.
حضور فعالانه رئیس قوه قضاییه در سفرهای استانی و در میان اقشار مختلف مردم از جمله در سفر اخیرش به استان اصفهان، نشان از رویکرد جدید قوه قضاییه برای سخن گفتن با مردم و ایجاد احساس ملموس بودن حل مشکلات و پروندهها برای عموم جامعه دارد. در سفر به استان اصفهان، کشاورزان و تولیدکنندگان اقتصادی، رودرو و به صورت صریح مشکلات خود را مطرح کردند و یکی از ابتکاراتی که در چنین سفری از سوی رئیس قوه قضاییه مطرح شد، ایجاد شورای حل اختلاف اقتصادی بود. به نظر میرسد، از جمله برکات حضور مستمر مسئولین قضایی در فضای عمومی، راهحلهای ابتکاری در تسریع رسیدگی به پروندهها باشد.
به هر حال در سال جدید و با توجه به تحولات عمده در حوزه اقتصادی از جمله افزایش قیمت بنزین در اواخر ماه آبان و اعتراضات گسترده مردمی که بخشی از آن از سوی آشوبگران به انحراف کشیده شد، باید در انتظار یک روز پرشور برای رئیس قوه قضاییه در دانشگاه تهران و آن هم در روز ۱۶ آذر باشیم. در این میان هرچند ممکن است برخی از گروهها و افراد سعی در به حاشیه راندن چنین حضوری در دانشگاه تهران را داشته باشند ولی به نظر میرسد نفس سخنرانی و پاسخ به مطالبات دانشجویی از سوی رئیس قوه قضاییه، باب جدیدی در فضای مطالبهگری از مسئولین باز کند.