جنگ یمن از 1700 روز گذشت. محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که به عنوان معمار جنگ یمن شناخته می شود 56 ماه قبل اعلام کرد که قرار است با یک حمله برق آسا ظرف مدت چند هفته انصارالله را شکست داده و دولت فراری منصورهادی را به قدرت بازگرداند. به همین منظور ائتلافی متشکل از 12 کشور عربی تشکیل و تجاوز به یمن آغاز شد. اما به تدریج عربستان به این نتیجه رسید که واقعیت های میدانی آن طور که تصور می کرده نیست و جنگ بسیار طولانی تر و پیچیده تر از توهمات ولیعهد سعودی است. در نتیجه کشورهای عضو ائتلاف عربی به تدریج از این ائتلاف خارج شدند و در نهایت اکنون پس از 56 ماه که از آغاز جنگ یمن می گذرد تنها امارات و عربستان در ائتلاف باقی مانده اند. امارات نیز در ماه های گذشته به تدریج نظامیان خود را از یمن خارج کرده و تنها از طریق نیروهای وابسته به شورای انتقالی جنوب در حال نقش آفرینی است. در واقع عربستان در شرایط کنونی تنهاتر از همیشه در میدان نبرد با انصارالله قرار گرفته و به همین دلیل نشانه های تسلیم شدن عربستان بیش از پیش آشکار شده است. مهم ترین دلیل این مسئله نیز کاهش 80 درصدی حملات هوایی عربستان به یمن و شروع مذاکرات بین انصارالله و عربستان است. اما نکته مهم در این مورد به جنایتی که عربستان در یمن مرتکب شده بر می گردد. بررسی تنها بخشی از این جنایت به خوبی رفتار وحشیانه ائتلاف سعودی را نشان می دهد.
پیامدهای نیم میلیون حمله هوایی
مرکز حقوق بشری «عین الانسانیه» که خود را مرکزی مستقل می‌داند و گزارش‌های دوره‌ای درباره خسارت‌های جنگ یمن ارائه میدهد آمارهای وحشتناکی از 1700 روز جنگ یمن ارائه کرده است. طبق این گزارش، ائتلاف سعودی از مارس ۲۰۱۵ (فروردین ۱۳۹۴) تا کنون بیش از ۵۰۰ هزار حمله هوایی و صدها بمباران زمینی و دریایی علیه یمن داشته که این حملات علاوه بر نابودی زیرساخت‌های این کشور منجر به کشته شدن ده ها هزار نفر شده است. طبق این گزارش در این مدت، ۴۲ هزار و 135 غیرنظامی در نتیجه بمباران مستقیم نیروهای ائتلاف کشته و زخمی شده‌اند. (البته آمار کشته های یمن توسط مراکز معتبر جهانی بیش از 100 هزار نفر اعلام شده است)در گزارش منتشر شده، تعداد کشته شدگان غیرنظامی16 هزارو 447 نفر است که در میان آنها 3 هزارو 672 کودک و 2 هزارو 337 زن وجود دارند؛ تعداد مجروحان و افرادی که دچار نقص عضو شده‌اند به 25 هزارو 668 نفر می‌رسد که 3هزارو 856نفر از آنها کودک و 2هزارو 689 نفر از آنها زن هستند. بر اساس این گزارش، کودکان بیش از ۲۵ درصد کشته‌شدگان غیرنظامی را تشکیل می‌دهند.
مرکز عین‌الانسانیه حتی تاکید کرده، عربستان در عملیات‌های نظامی هوایی، زمینی و دریایی خود 461 هزار و 460 مرکز تأسیسات خدماتی، ۴۵۱هزار و 684 منزل، ۱۰۵۲ مدرسه، ۳۸۳ بیمارستان و مرکز بهداشت، ۱۷۲ مرکز دانشگاهی و آموزش عالی، ۶۱۱۲ زمین زراعی، ۱۲۹۴ مسجد، ۴۶ مرکز رسانه‌ای، ۲۴۰ مرکز باستانی و ۳۴۹ عدد از مراکز گردشگری را هم هدف قرار داده اند. همچنین 8هزارو 187 مرکز تأسیسات مدنی تخریب شده به دست ائتلاف شامل ۱۵ فرودگاه، ۱۶ بندر، ۱۸۵۶ انبار آب و شبکه آبرسانی، ۲۹۴ ایستگاه برق و آب، ۳۵۷۵ راه و پل، ۵۱۴ شبکه اتصال و ۱۹۰۸ ساختمان دولتی می‌شود.
در ادامه این گزارش آمده است: «ائتلاف، بخش اقتصادی را در لیست اهداف خود برای تحقق اهداف محاصره در زمان کوتاه قرار داده است؛ در مجموه 20 هزار و 819 مرکز اقتصادی، صنعتی و تجاری هدف گرفته شده است که شامل ۳۴۶ کارخانه متنوع، ۱۰۶۰۱ تأسیسات تجاری، ۶۶۰ بازار، ۳۹۰ مرغداری، ۸۵۷ انبار غذا، ۳۸۴ ایستگاه سوخت، ۶۱۲۷ وسیله حمل و نقل، ۲۸۳ وسیله سوخت، ۷۱۷ بار غذا و ۴۵۴ قایق صید می‌شود».
کودکان، بزرگترین قربانیان جنگ
اخیرا یونیسف اعلام کرد که جان 12 میلیون کودک یمنی در خطر است. اما منابع یمنی آمارهای وحشتناک تری در این مورد اعلام کرده اند. سخنگوی وزارت بهداشت دولت نجات ملی مستقر در صنعا، آمار کودکانی که بر اثر انواع بیماری‌ها، بمباران‌ها و سوء تغذیه در این کشور جان خود را از دست می‌دهند را اعلام کرد. دکتر «یوسف الحاضری» در تشریح این موضوع گفت که ۷۲۰۰ کودک در پی بمباران‌های هوایی کشته و زخمی و ۸۰۰ کودک نیز دچار قطع عضو شده‌اند. همچنین دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به بیماری وبا دچار شده‌اند که از بین آنها ۳۷۵۰ نفر فوت کرده‌اند و کودکان در این میان سهم ۳۲ درصدی دارند. طبق این گزارش، ۳۴۵۲۰ نفر نیز به بیماری حصبه مبتلا شده‌اند که ۲۷۳ مورد منجر به فوت شده و ۶۵ درصد آنها از کودکان بودند. ۴۵۰۰ نفر نیز به بیماری دیفتری دچار شده‌اند که از میان آنها ۲۵۳ نفر جان خود را از دست داده‌اند.
همچینین 2 میلیون و 900 هزار کودک به سوءتغذیه دچار شده‌اند که این تعداد ۵۵ درصد کل کودکان یمنی است و ۴۰۰ هزار نفر از آن ها به سوءتغذیه شدید مبتلا هستند. ۸۶ درصد کودکان یمنی هم دچار کم خونی هستند و ۴۶ درصد نیز از رشد نیافتگی جسمانی رنج می‌برند. ۸۰ درصد کودکان نیز به علت صداهای مهیب جنگنده‌ها و انفجارها به بیماری‌های روحی مبتلا شده‌اند. سخنگوی وزارت بهداشت یمن تاکید کرده به علت نبود خدمات بهداشتی هر ساعت شش کودک در زمان تولد جان خود را از دست می‌دهند و ۳۲۰ هزار نفر به علت بسته بودن فرودگاه صنعاامکان انتقال به خارج از کشور برای مداوا را ندارند. وزارت بهداشت دولت نجات ملی یمن همچنین اعلام کرده، تداوم محاصره این کشور و فرودگاه بین‌المللی صنعا، تاکنون منجر به مرگ بیش از 70 هزار «بیمار یمنی» در تمامی سنین شده است.
پرچم سفید آل سعود
با وجود حملات وحشیانه عربستان در یمن اما در نهایت عربستان مجبور شده تا پرچم سفید را بالاببرد. خبرگزاری فرانسه گزارش داده که بر اساس تحقیق «گروه بین‌المللی بحران» عربستان به دنبال راهی برای خروج از جنگ در یمن است. گروه بین‌المللی بحران از آمریکا خواسته به رژیم عربستان برای برون‌رفت از باتلاق یمن کمک کند. خالد بن سلمان بن عبدالعزیز، پسر پادشاه سعودی که جانشینی وزیر دفاع را نیز برعهده دارد، روز دوشنبه 20 آبان ماه طی سفری از پیش اعلام نشده وارد شهر مسقط، پایتخت عمان شد. «عباس الضالعی» کارشناس یمن، در چرایی سفر خالد به مسقط نوشت که او طی این سفر با هیئت انصارالله در عمان دیدار کرده است. او نوشت: «عربستان در برابر حوثی زانو زد و همه شروط آن ها را برآورده خواهد کرد». رسانه های یمنی دیدار خالد بن سلمان با هیئت انصارالله را «گدایی سعودی از حوثی» دانست و تاکید کردند که انصارالله بر عربستان پیروز شد. در واقع عربستان در جنگ یمن بالغ بر 300 میلیادر دلار هزینه کرده و هیچ نتیجه ای به دست نیاورده و سرانجام مجبور به پذیرش مذاکره با انصارالله شده است. علت این مسئله نیز دو عملیات موفق انصارالله علیه عربستان است.
در عملیات اول، یگان پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن صبح روز شنبه 23 شهریور ماه در عملیاتی، تاسیسات نفتی عربستان را با ۱۰ فروند پهپاد هدف قرار داد. این عملیات که در نوع خود بزرگترین حمله پهپادی علیه زیربناهای حیاتی نفتی عربستان به شمار می آید سبب خسارت های سنگین به بخش نفت و گاز سعودی و همچنین هیمنه و حیثیت سیاسی و نظامی ریاض شد. این هجوم گسترده در ادامه سلسله حمله های پهپادی نیروهای انصارالله به بخش انرژی سعودی به شمار می آید. اواخر اردیبهشت ماه 98 حمله به لوله های پمپاژ تاسیسات نفتی شهر ینبع در جنوب غربی عربستان واقع در ساحل دریای سرخ رخ داد و طی آن هفت پهپاد صدها کیلومتر را در آسمان عربستان طی کردند و به قلب این کشور و نزدیکی پایتخت رسیدند و لوله های انتقال نفت، از شرق به غرب کشور را هدف قرار دادند. در مرحله دوم ۲۶ مرداد سال جاری نیز ارتش و کمیته های مردمی یمن، با ۱۰ پهپاد میدان و پالایشگاه نفتی الشیبه وابسته به شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) را واقع در شرق این کشور هدف حمله قرار داده بودند. این مسئله باعث هراس در عربستان شده و خاندان سعودی به شدت خود را در برابر حملات انصارالله بی پناه می دانند. در واقع حمله انصارالله به دو پالایشگاه البقیق و الخریص باعث شد تا 5 میلیون و 700 هزار بشکه از تولید نفت عربستان کاهش پیدا کرده و خسارت 30 میلیارد دلاری بر عربستان تحمیل شود. مهم تر از همه، سامانه های دفاعی پاتریوت (ساخت آمریکا) عملا در مقابل انصارالله فلج شدند. این حمله به عنوان بزرگترین شکست هوایی تاریخ عربستان نیز مطرح شده است. شکست عربستان در این عملیات نشان داد که هیچ نقطه ای از عربستان امنیت ندارد. مامون ابو نوار، خلبان و مدیر سابق اطلاعات هوایی ارتش اردن در مصاحبه با شبکه الجزیره درباره حملات انصارالله اعلام کرد:« اکنون سرتاسر عربستان ناامن شده است. آنچه رخ داده بی سابقه است قبل از هر چیز باید به مسافتی که این پهپادها طی کرده‌اند توجه کنیم. بیش از هزار کیلومتر برای حمله به تاسیسات آرامکو طی شده بدون اینکه این پهپادها شناسایی شوند.سرعت این پهپادها کند است و حدود ۲ ساعت بر فراز آسمان عربستان بوده‌اند؛ این شکست بزرگی است. عجیب‌تر آنکه حتی آمریکایی‌ها طی این ۲ ساعت موفق به اخلال در ماهواره یا شبکه داخلی پهپادها نشدند. آمریکایی‌ها در فرودگاه خالد حضور دارند با این حال پهپادها با سرعت کندشان تمام این مسافت را با امنیت طی کرده‌اند. اگر کسی می‌خواهد بداند جنگ‌های آینده چگونه است باید به آنچه اکنون در جنگ یمن می‌گذرد بنگرد.»
اما عملیات بزرگ دیگر پس از حمله به آرامکو اتفاق افتاد. پس از حمله به آرامکو، انصارالله یمن، طرح صلحِ فراگیر را از موضع قدرت به عربستان پیشنهاد داد. پس از اینکه ریاض در برابر این طرح سکوت کرد و به نوعی آن را قبول نکرد بلافاصله ارتش و انقلابیون یمن عملیات موسوم به "نصر من الله" که در نجران انجام شده بود را علنی کردند. این عملیات که بزرگترین عملیات زمینی در طول جنگ یمن بود باعث کشته شدن بیش از 500 نفر و اسارت 2000 تن از مزدوران سعودی شد. علاوه بر این 500 کیلومتر از اراضی نجران تحت تسلط انصارالله قرار گرفت و به انداز یک سال جنگ، مهمات و سلاح مدرن جنگی از سوی انصارلله به غنیمت گرفته شد.
نتیجه
جنایتی که عربستان در 1700 روز گذشته در یمن مرتکب شده را بزرگترین تراژدی قرن بیست و یکم می دانند. عربستان تمام ابزارهای خود را برای پیروزی در این جنگ به کار برد اما درنهایت مجبور شده برای نجات از این بحران با انصارالله مذاکره کند. اخیرا انصارالله اعلام کرد که عربستان به دنبال عقب نشینی از جنگ یمن است اما اسرائیل و آمریکا در این مسیر سنگ اندازی می کنند. در واقع انصارالله یمن با حملات خود هیمنه پوشالی آل سعود را در 1700 روز گذشته در هم شکسته و عربستان خسته تر و تنها تر از همیشه با پیامدهای یک شکست به دنبال مذاکره با انصارالله است.
