عقب نشینی امارات از یمن واقعی یا نمایشی؟

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل / مهدی نوری

امارات در طول یک سال اخیر، دو بار خبر خروج از جنگ یمن را اعلام کرده است. در اکتبر سال ٢٠١٩ رسانه ها اعلام کردند که امارات و سودان تعداد زیادی از تانک ها و ماشین های جنگی خود را از یمن خارج کردند. در ژوئیه ٢٠١٩ امارات قصد خود را برای کاهش و بازاستقرار نیروهایش در یمن را اعلام کرد. امارات این اقدام را با هدف تغییر استراتژی از استراتژی "اول قدرت نظامی" به استراتژی "اول صلح" انجام داد. 20 بهمن ماه نیز خبرگزاری رسمی امارات ( وام ) اعلام کرد که نیروهای اماراتی  به امارات بازگشتند. 2 روز قبل از اعلام بازگشت نیروهای اماراتی از سوی مسئولان این کشور، نیروهای موسوم به " کمربند امنیتی " وابسته به شورای انتقالی جنوب که از سوی امارات حمایت می شوند، مانع ورود نیروهای وابسته به دولت مستعفی و فراری منصور هادی به شهر عدن شدند و مقام های دولت هادی امارات را متهم کردند که با حمایت از تجزیه طلبان جنوبی توافق ریاض را به شکست کشانده است. اما آیا امارات از جنگ یمن عقب نشینی خواهد کرد یا صرفا به دنبال اجرای یک نمایش است؟
امارات درجنگ یمن حدود 5 هزار سرباز مستقر کرده است که در پایگاه های نظامی، مراکز فرماندهی و آموزش، در چند منطقه ساحلی واقع در خلیج عدن و دریای سرخ مستقر بوده اند. علاوه بر این پایگاه صرواح در استان شمالی مارب نیز مرکز حضور نیروهای اماراتی بوده است. سربازان اماراتی در هیچ جنگی به صورت مستقیم شرکت نکردند. تعدادی از سربازانی که از ارتش امارات در یمن کشته شدند یا زخمی شدند دور از مناطق جنگی به سر بردند و در عملیات جنگی کشته نشدند.  همانند آنچه که در مارب اتفاق افتاد و بیش از ٥٠ سرباز اماراتی در ٤ سپتامبر ٢٠١٥ در بمباران موشکی هدف قرار داده شدند. پایگاه این سربازان ده ها کیلومتر از مناطق جنگی به دور بود. در واقع امارات در یمن از طریق مزدورهایی که استخدام کرده به جنگ پرداخته است و سربازان خود را از مناطق جنگی دور نگه می دارد تا آسیب نبیند.
اما نیروهای اصلی امارات در یمن مزدوران استخدامی این کشور هستند که شامل دو بخش مزدوران یمنی و مزدوارن خارجی است. نقش نیروهای امارات در یمن  در هدایت و کنترل تشکیلات و گروه های مسلحی است که تشکیل داده اند، زیرا این نیروها(سربازان امارات) ستون اساسی استراتژی امنیتی امارات در یمن هستند. ابوظبی تشکیلات امنیتی جنوب را تاسیس کرده که در استان های عدن، لحج، أبین و الضالع مستقر هستند که این تشکیلات مراکز قانونی را در شهرهای جنوب تحت سیطره خود در آوردند در حالی که تعدادی از نیروهای امنیتی مانند تیپ ٢٠ در حمله به ساحل غربی یمن مشارکت کردند. امارات در کل موفق شده است حدود 90 هزار مزدور یمنی در جنوب یمن آموزش دهد. به صورت کلی مزدوران یمنی امارات در ساحل غربی در دریای سرخ در منطقه ای که از تنگه باب المندب تا فرودگاه الحدیده ادامه دارد مستقر هستند. مزدوران خارجی نیز بخش بزرگی از نیروهای امارات در یمن هستند.  نقش نیروهای سودانی در نبردهای ساحل غربی یمن که امارات آن هارا برای نبرد استخدام کرده بود مشخص شد. «محمد حمدان دقلو» معروف به «حمیدتی» نائب رئیس شورای نظامی حاکم بر سودان شمار نظامیان سودانی حاضر در جنگ یمن را بالغ بر ۳۰ هزار سرباز خوانده که اغلب آن ها از نیروهای واکنش سریع سودان هستند که دولت قبلی سودان یعنی دولت عمر البشیر از آن ها در جنگ داخلی دارفور استفاده می‌کرد.  امارات  علاوه بر نیروهای سودانی از کشورهای دیگری نیز مزدورانی را استخدام کرده است. طبق گزارش تایمز انگلیس در سال ٢٠١٧ امارات از قبایلی در آفریقا،چاد و نیجر سرباز گیری کرده است. امارات همچنین از سال ٢٠١٤ از مزدوران کلمبیایی نیز استفاده کرده است. رسانه ها تعداد مزدوران کلمبیایی را ٨٠٠ نفر اعلام کرده اند که در خطوط مقدم جنگ یمن مستقر شده اند که ١٠٠ نفر از این مزدوران در بندر عدن مستقر شده اند. امارات از این مزدوارن برای ترورها و حذف برخی مخالفان خود در یمن نیز استفاده می کند.
اگر اعلام خروج نظامیان اماراتی از یمن را صادقانه بپنداریم باید هراس امارات از حملات موشکی انصارالله را مهم ترین عامل در این مورد دانست. حملات انصارالله به آرامکوی عربستان و مناطق مختلف این کشور نشان داد که گزینه های بعدی حملات می تواند دوبی و ابوظبی باشد. همین مسئله باعث شده تا امارات به دنبال تغییر نقش خود در یمن باشد. هرچند امارات در 59 ماه گذشته در صحنه میدانی جنگ یمن نسبت به عربستان خسارات کمتری دیده اما باز این کشور موفق به دستیابی به اهداف خود نشده و خسارات های زیاد متحمل شده است. اوج شکست امارات در بندر الحدیده بوده که در نهایت منجر به عقب نشینی امارات از این منطقه شد. امارات در طی پنج سال گذشته که در جنگ یمن مشارکت داشته است، خسارت‌های سنگینی را در عرصه‌های مختلف متحمل شده است. گزارش‌ها حاکی از هزینه 1.3 میلیارد دلاری ماهانه امارات در جنگ یمن است (16 میلیارد دلار در سال). علاوه بر این امارات از سال 2015 میلادی تا ژوئن 2018 میلادی نزدیک به 111 تن از نظامیان خود را در جنگ‌های فرامرزی و غالبا در یمن از دست داده است. بزرگترین ضربه به امارات کشته شدن 50 سرباز اماراتی در یک حمله در استان مأرب بوده است. افزایش تلفات در میان نیرو‌های اماراتی و کشته و مجروح شدن تعدادی از اعضای خاندان حاکم و خانواده‌های بزرگ برای نخستین بار در تاریخ این کشور رخ داده است. روزنامه نیویورک تایمز اخیرا در مورد دلایل خروج امارات از یمن نوشت،  امارات پس از آنکه فهمید جنگ فرسایشی در یمن این کشور را به سوی فاجعه انسانی پیش می‌برد به سرعت نیروهای خود از این کشور خارج کرد.
امارات به دلایل مالی و امنیتی به دنبال خارج کردن نیروهای خود از یمن است. البته این مسئله به معنای پایان نقش امارات در جنگ یمن نخواهد بود. امارات از طریق 200 هزار مزدوری که در یمن آموزش داده همچنان در جنگ یمن ایفای نقش خواهد کرد. امارات به دنبال کنترل بنادر جنوب یمن بوده و این کار را از طریق تجزیه یمن دنبال می کند. بنابراین بسیار ساده انگارانه است که عقب نشینی نیروهای امارات از یمن را به معنای عقب نشینی امارات از جنگ یمن تعبیر کرد. بلکه امارات تنها برای فرار از حملات انتقام جویانه انصارالله و نجات سربازان خود اقدام به خارج کردن نیروهایش کرده و از طریق مزدورانش همچنان در جنگ یمن حضور دارد.