کتاب مباني پژوهش چندروشي + PDF

اين كتاب دربارة پژوهش چند روشي است ـ اين روش چيست، از كجا سرچشمه گرفته است، و به كجا مي‌رود. كتاب پيشين ما، پژوهش چند روشي: تلفيقي از سبك‌ها (بروئر و هانتر، 1989) از دانشوران اجتماعي دعوت كرد تا براي تركيب سبك‌ها يا روش‌هاي مختلف در يك طرح پژوهشي راهبردهاي آگاهانه و منظمي را ايجاد كنند.

پایگاه بصیرت

پژوهش چند روشي را ديگر نبايد تنها رويايي تحقّق نيافته دانست؛ استفاده گسترده از اين روش به معناي آن است كه اكنون اين روش واقعيتي تثبيت شده است. پژوهشگران اجتماعي عمدتاً پژوهش چند روشي را به منزله سبكي مستقل پذيرفته‌اند؛ سبكي كه قدرت فزاينده‌اي از اقناع و داعيه‌هاي نيرومندي براي اعتبار [پژوهش] فراهم مي‌سازد. اين كتاب برگرفته از كتاب پيشين ماست و ضمن آنكه به توضيح ماهيت تكاملي پژوهش چند روشي مي‌پردازد، مباني تاريخي و معرفت شناختي آن را نيز مي‌كاود.
علوم اجتماعي به ايجاد منازعه بين مخالفان روش‌ها يا سبك‌هاي مختلف پژوهش شهرت دارد. از يك ديدگاه، اين مباحثات درباره روش، نشانه‌اي از سلامت است. شك‌گرايي بخش اساسي كاوش علمي است و روش‌هاي مختلف، معرّف ديدگاه‌هاي انتقادآميز مهم هستند. اما، شناخت فزاينده اين واقعيت كه روش‌هاي گوناگون پژوهش راه‌حل‌هاي ممكني را براي مشكلات هر يك عرضه مي‌دارد نيز به همان اندازه حايز اهميت است. اين مطلب فرض اصلي اين كتاب است.
البته بسياري از دانشوران اجتماعي خود را دنباله‌رو رهيافت پژوهش چند روشي مي‌دانند، و بسياري ديگر هنگام طراحي پروژه‌هاي پژوهشي خود به يك راهبرد چند روشي مي‌پيوندند. شايد شناخته‌شده‌ترين كاربرد، از ميان راهبردهاي چند روشي، سنجش چند روشي، يا سه سويه‌نگري ، باشد، اما، چنانكه بسياري از پژوهشگران نيز پي برده‌اند، رهيافت چند روشي، كاربردها و نتايج بسيار وسيع‌تري دارد. نظريه‌پردازي و آزمون نظريه، صورت‌بندي مسئله و گردآوري داده‌ها، نمونه‌گيري و تعميم، آزمون فرضيه و تحليل علّي، تحليل مسئله اجتماعي و سياستگذاري و حتي نگارش و انتشار نتايج مي‌توانند از ديدگاه چند روشي در تحقيق اجتماعي بهره‌مند شوند.
ما براي پرداختن به اين كاربردها و نتايج گسترده پژوهش چند روشي و نيز به منظور فراهم ساختن بنياد گسترده‌تر و زمينه‌اي تكاملي براي اين روش با توجه به خاستگاه‌هاي تاريخي و زمينه آن در فرضيه‌ها و علايق پوزيتيويستي و توجه آن به اين فرضيه‌ها و علايق و نتايج آن براي يك ديدگاه فراپوزيتيويستي اين كتاب جديد را نوشته‌ايم. كتاب با مقدمه‌اي تاريخي آغاز مي‌شود كه برخي از تحولات و نمونه‌هاي نخستين پژوهش چند روشي را پي مي‌گيرد، گو اين كه در آن زمان از چنين عنواني برخوردار نبود. در فصل يك راهبرد اصلي پژوهش چند روشي عرضه شده است. در فصل دو ارتباط پژوهش چند روشي با نظريه مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در فصل‌هاي بعدي نيز اساساً اين سلسله مراحل در فرآيند پژوهش دنبال مي‌شود. در فصل سه به صورت‌بندي مسائل از ديدگاه پژوهش چند روشي پرداخته شده است، در فصل چهار گردآوري داده‌ها، فصل پنج نمونه‌گيري و تعميم، فصل شش سنجش و اعتباربخشي سنجشي2 و فصل هفت آزمون فرضيه علّي و تحليل نتايج آزمون پژوهش چند روشي مورد بحث قرار گرفته است. در فصل هشت با نگاهي به سبك‌هاي تحليلي جديدتر كه بر معاني و بيان، تركيب‌گرايي اجتماعي3، و گزارش تأكيد دارند، نتايج پژوهش چند روشي در زمينه تحولات اخير فرا اثبات‌گرايي در علوم اجتماعي مورد بررسي قرار گرفته است. كتاب با بحثي درباره جايگاه روش پژوهش چند روشي در علوم اجتماعي و ارتباط اين روش با مسائل و علايق گسترده‌تر اجتماعي به پايان مي‌رسد.