پایگاه خبری وابسته به نشریه اکونومیست (The Economist) انگلستان که خاندان «روچیلد»، زرسالار مشهور یهودی از سهامداران آن است، در گزارشی تحت عنوان «پیش بسوی توافقی بهتر - بایدن باید توافق سختگیرانهای نسبت به ایران منعقد کند» نوشت: دشمنان خاورمیانهای ایران طی چهار سال گذشته دوستی در کاخ سفید داشتند. ترامپ ایران را مسئول مشکلات منطقه خطاب کرد(!) به اسرائیل و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سلاح فروخت و دولت آمریکا را از توافقی خارج کرد که [طبق آن مقرّر بود] در ازای محدودکردن برنامه هستهای و قبول بازرسی از تاسیسات اتمی توسط ایران، تحریمهای بینالمللی برچیده شود.
این نشریه انگلیسی در ادامه نوشت: ترامپ در ماه نوامبر/ آذر خبری از ترور (شهید) «محسن فخری زاده» معمار برنامه هستهای ایران ریتوئیت کرد. به نظر میرسد که ترور کار اسرائیل باشد که سابقه هدف قراردادن دانشمندان هستهای ایران را دارد. درحالیکه شمارش معکوس پایان دولت ترامپ شروع شده، امکان دارد [این قبیل اقدامات] تلاشی در جهت تحویل زمینی سوخته [به دولت بعدی واشنگتن] قبل از تصدّی سمت ریاستجمهوری توسط بایدن باشد. بایدن قول داده در صورتی که ایران پایبند به تعهدات خود باشد، به توافق هستهای با ایران برگردد.
«جو بایدن» رئیسجمهور منتخب آمریکا پیش از انتخابات (۲۳ شهریور/۱۳ سپتامبر) در پایگاه خبری شبکه CNN در مقالهای تحت عنوان "راه هوشمندانهتری برای سختگیری نسبت به ایران وجود دارد" نوشت: «اگر ایران به تعهدات خود بازگردد، ایالات متحده به توافقنامه هستهای به عنوان نقطه شروع مذاکرات آتی جهت گسترش مفاد آن(!) میپیوندد.»
"دیپلماسی" طبعاً بیشتر مورد استقبال قرار خواهد گرفت. ایران اکنون از آغاز دوره ریاستجمهوری ترامپ به بمب نزدیکتر است. اگرچه ممکن است عملیاتهای مخفی برنامه هستهای ایران را به عقب براند، امّا مذاکره نویدبخش راهحل پایدارتری است. «جو بایدن» پیش از عقبگرد به توافق هستهای، باید این نکته را درنظر بگیرد که از زمان امضاء توافق هستهای سال ۲۰۱۵ اوضاع تغییر کرده است.
نشریه اکونومیست در ادامه ضمن اعلام این ادّعا که "سلسله حملات ایران(!) نظیر حمله موشکی بازدارندگی آمریکا را با تردید روبهرو کرده است" عنوان کرد که عدم پرداخت به به برنامه موشکی و پروژه منطقهای ایران یک نقص در توافق هستهای است. این نشریه در ادامه بدون اشاره به سرازیرشدن سیل تسلیحات بلوک غرب به کشورهای جنوب خلیج فارس نوشت که قدرت موشکی ایران موجب نگرانی مشترک اسرائیل و شیوخ خلیج فارس شده است! این در حالی است که فقط در یک نمونه، پادشاهی عربستان بزرگترین قرارداد نظامی تاریخ جهان را به ارزش ۴۶۰ میلیارد دلار با ایالات متحده آمریکا منعقد کرده است.[۱] کشور امارات هم طی قراردادی ۵۰ جنگنده F-۳۵ را از واشنگتن خریداری کرد که از این حیث، بعد از اسرائیل دوّمین کشور دارنده این جنگنده در غرب آسیا خواهد بود.[۲]
نشریه اکونومیست در ادامه نوشت: هرچه آخوندها فعّالیت هستهای خود را جلو میبرند، محور ضد ایرانی [عربی-عبری] جسورتر میشود. [بر همین اساس] احتمال دارد که اسرائیل پشت پرده چندین عملیات پنهانی در خاک ایران بوده باشد. اوضاع در ایران نیز متفاوت است. تیم اوباما پنج سال پیش با یک دولت عملگرا مواجه بود. امّا دولت [فعلی] با شکست توافق هستهای در کسب منافع اقتصادی بیاعتبار شده است.
نشریه اکونومیست با اشاره به پیروزی مخالفان دولت در کسب اکثریت پارلمان نوشت که نحوه پاسخ ایران به ترور شهید «فخریزاده» کشمکش بین جناحهای داخلی ایران آشکار شد. این انگلیسی نوشت: مجلس ایران طرحی را مبنی بر فاصلهگیری بیشتر از توافق هستهای و اخراج بازرسان خارجی تصویب کرده است. حسن روحانی مخالف این لایحه است.
نشریه اکونومیست ممکن است که نحوه مواجهه تیم ترامپ با ایران مورد پذیرش دولت جدید آمریکا نباشد ولی رژیم تحریمی گستردهای را برای آنان به ارث گذاشته است. اگرچه نخبگان حاکم در ایران راهی برای دورزدن تحریمها یافتهاند ولی مردم عادی درحال صدمه دیدن هستند. بازگشت سریع بایدن به توافق هستهای، به معنای لغو شدیدترین تحریمها و کنارگذاشتن بسیاری از اهرمهای فشار است. این کار اشتباه است.
اکونومیست در ادامه تاکید کرد که «بایدن» باید از اهرمهای در اختیار خود در جهت اعمال فشار سنگین بر ایران استفاده کند. این نشریه آورده است: اولویت «بایدن» باید گسترش اصل توافق هستهای باشد(!) این نشریه انگلیسی بدون توجه به این مساله که برجام یک توافق هستهای بود که در ازای آن تحریمهای بین المللی باید رفع میشد، عنوان کرد که پس از بحث پیرامون قدرت موشکی و منطقهای ایران فشار اقتصادی کاهش یابد: «رهبران ایران تمایل کمی به بحث درباره [قدرت] موشکی ندارند. [قدرتی] که توان اصلی بازدارندگی ایران است. امّا بایدن باید خواستار این باشد که ایران از پرتاپ/آزمایش موشک برد بلند و انتقال به نیروهای نیابتی دست بکشد. در عوض میتواند به تدریج(!) کام اقتصاد ایران را با ایجاد دسترسی به دلار شیرین کند(!)»
نشریه اکونومیست در پایان نوشت: گامهایی نظیر لغو تحریمهای نمادین ترامپ وجود دارد که بایدن میتواند در جهت کاهش تنش با ایران بردارد. امّا باید توافق سختگیرانهای نسبت به [ایران] منعقد کند. بایدن در موقعیتی است که میتواند مذاکرهای در سطح وسیعتر بزرگتر و پایداتر با ایران انجام دهد. بایدن از این موقعیت بهره برداری کند.
ترجمه: ایلیا فروزش
[۱]https://www.cnbc.com/2017/05/20/us-saudi-arabia-seal-weapons-deal-worth-nearly-110-billion-as-trump-begins-visit.html
[۲]https://www.cnbc.com/2020/11/12/uae-set-to-get-its-first-reaper-drones-clinch-f-35-deal-as-trump-administration-pushes-through-final-arms-sales-.html