«ایلهان عمر»، قانونگذار حزب دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا در جلسهای در کمیته امور خارجی این مجلس سیاست دولت فعلی کشورش در قبال توافق هستهای برجام را به چالش کشید.
ایلهان عمر از «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا پرسید با توجه به اینکه ایالات متحده، برجام را ترک کرده چرا اصرار دارد نخست ایران به این توافق پایبند شود.
وی خطاب به بلینکن گفت: «به نظر میرسد در خصوص مذاکرات ایران، با توجه به اینکه هر دو طرف منتظرند طرف مقابل اولین گام را بردارد نوعی بنبست ایجاد شده. حقیقت مبرهن این است که ما طرفی بودیم که از توافق خارج شدیم.»
ایلهان عمر در ادامه از وزیر خارجه آمریکا پرسید: «چرا ما نباید اولین طرفی باشیم که گام نخست را برای پیوستن مجدد به برجام برمیداریم؟»
بلینکن در جواب این سئوال گفت: «ما به صراحت گفتهایم مسیر دیپلماسی باز است و کاملاً آمادهایم در خصوص آن تعامل کنیم.رئیسجمهور بارها گفته اگر ایران به پایبندی برگردد، ما هم همین کار را انجام میدهیم و بعد تلاش خواهیم کرد روی مسائل دیگری که محل اختلاف است، از جمله طولانیتر و قویتر کردن توافق، کار کنیم.»
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ در زمان ریاستجمهوری «دونالد ترامپ» از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) خارج شد و ضمن اعمال تحریمهای متوقف شده ذیل این توافق، تحریمهای دیگری علیه ایران وضع کرد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاستها میتواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند.
او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بیمورد تنشها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده گفته قصد دارد ایالات متحده را به برجام بازگرداند، با این حال تا به حال گامی در این راستا برنداشته است.
ایلهان عمر یک بار دیگر سئوالش را از وزیر خارجه آمریکا تکرار کرد و گفت وقتی آمریکا به برجام برنمیگردد چطور از ایران انتظار دارد این کار را انجام دهد.
او گفت: «اگر ما به توافق برنمیگردیم چطور انتظار داریم آنها پایبند شوند؟ آیا این اتفاق (بازگشت آمریکا به برجام) نباید قبل از اینکه ما از آنها بخواهیم به توافق برگردند بیفتد؟»
بلینکن در جواب گفت: «ما سه سال پیش از برجام خارج شدیم. متأسفانه ایرانیها فاصله بیشتر و بیشتری با پایبندی به تعهدات خودشان گرفتهاند. بنابراین، مسائل چالشانگیزی هستند که باید درباره آنها گفتوگو شود و گفتوگو در خصوص آنها ضروری است. به همین دلیل است که وقتی اتحادیه اروپا همه طرفها را دعوت کرد تا این گفتوگو را انجام دهند ما فوراً پاسخ مثبت دادیم ولی ایرانیها گفتند نه.»
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: «الان درباره اینکه آیا آنها میخواهند مسیر دیپلماسی را در پیش بگیرند یا خیر توپ در زمین آنها است.»
با آنکه واشنگتن طرفی بوده که این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض کرده و از آن خارج شده است دولت «جو بایدن» در چند هفته گذشته تأکید کرده بازگشت آمریکا به برجام منوط به این است که جمهوری اسلامی ایران گامهای جبرانی را که در واکنش به نقض عهد آمریکا و بیعملی طرفهای اروپایی برداشته به عقب برگرداند.
جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده که با توجه به آنکه واشنگتن طرفی بوده که توافق را نقض کرده و کاهش تعهدات تهران در واکنش به اقدام غیرقانونی آمریکا انجام شده هر گامی از سوی تهران بعد از رفع تحریمها صورت خواهد گرفت.