«سعید خطیبزاده»، سخنگوی وزارت خارجه ایران در مصاحبهای گفت ایران تا کنون هیچ پیام مستقیم یا غیرمستقیم از دولت جدید آمریکا دریافت نکرده است.
«جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز ۲۲ اسفند مدعی شده بود گفته بود دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن»، در حال پیش بردن «دیپلماسی غیرمستقیم» با ایران است. او گفت: «دیپلماسی با ایران در جریان است، البته نه به شکل مستقیم. در مقطع فعلی منتظریم بشنویم ایرانیها چطور میخواهند پیش بروند.» او گفته گفتوگوها از کانال اروپاییها و از کانالهای دیگر ادامه دارند.
سعید خطیبزاده روز جمعه در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک این ادعای سالیوان را رد کرد. او گفت: «تا الان، ایران هیچ پیامی خواه مستقیم یا غیرمستقیم از دولت جدید آمریکا دریافت نکرده است.»
به نوشته اسپوتنیک، آقای خطیبزاده همچنین گفت با توجه به آنکه این واشنگتن بوده که از «یکی از طولانیترین و مفصلترین توافقات بینالمللی خارج شده» جمهوری اسلامی ایران هم قصد ارسال هیچ پیامی به آمریکا ندارد.
پیش از این، یک منبع امنیتی در گفتوگو با شبکه «پرس تیوی» هم ادعاهای مشاور امنیت ملی آمریکا در خصوص در جریان بودن دیپلماسی و مذاکرات غیرمستقیم میان آمریکا و ایران درباره برجام را رد و هدف از چنین ادعاهایی را خارج کردن بایدن از بحران توصیف کرده بود.
این مقام روز سهشنبه در گفتوگو با شبکه «پرس تیوی» به شرط فاش نشدن نامش گفت ادعاهای مقامات آمریکایی درباره مذاکرات غیرمستقیم با ایران فقط با هدف خارج کردن «جو بایدن» از بحران بیان میشود.
این منبع نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران افزود همه مقامات ایرانی موظف به اجرای «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» قانونی که در مجلس ایران در آذرماه به تصویب رسید، هستند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران روز جمعه در مصاحبه با اسپوتنیک گفت: «برجام، یک نقشهراه تعریفشده دارد... به همین دلیل است که مذاکره [با آمریکا برای بازگشت این کشور به برجام] هم ضرورتی ندارد. ما نیازی به ارسال یا دریافت پیام هم نداریم.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران تصریح کرد تنها چیزی که لازم است این است که آمریکا به تعهداتش پایبند شود، به برجام برگردد و تحریمها علیه ایران را رفع کند.
دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور جدید آمریکا مدعی شده قصد دارد با توسل به دیپلماسی مسیر بازگشت به توافق هستهای برجام را که دولت پیشین این کشور از آن خارج شد هموار کند، با این حال تا کنون هیچ اقدام عملی در این راستا صورت نداده است.
با آنکه واشنگتن طرفی بوده که این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض کرده و از آن خارج شده است دولت «جو بایدن» در چند هفته گذشته تأکید کرده بازگشت آمریکا به برجام منوط به این است که جمهوری اسلامی ایران گامهای جبرانی را که در واکنش به نقض عهد آمریکا و بیعملی طرفهای اروپایی برداشته به عقب برگرداند.
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهدات آمریکا در برجام به مشارکت کشورش در آن توافق پایان داد. ترامپ در آن زمان گفته بود خواستار رسیدن به توافقی «قویتر و طولانیتر» است که در آن به همه زمینههای محل اختلاف با ایران از جمله برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران پرداخته میشود.
تئوری ترامپ این بود که پیگیری سیاست موسوم به «کارزار فشار حداکثری» که او بعد از خروج از برجام آن را اعلام کرده بود میتواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی قویتر از برجام وادار کند.
او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بیمورد تنشها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
دولت جدید آمریکا بارها به شکست سیاست ترامپ در قبال ایران اعتراف کرده اما در اظهاراتی مشابه با او گفته قصد دارد از بازگشت به برجام به عنوان سکویی برای «قویتر و طولانیتر» کردن توافق استفاده کند.
سعید خطیبزاده در گفتوگو با اسپوتنیک تصریح کرد که سیاست فشارحداکثری شکست خورده است. او گفت: «سیاست فشار حداکثری آمریکا شکست خورده است. اگر به آمارهای منتشرشده از سوی سازمانهای بینالمللی مانند صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی نگاه کنیم میبینیم رکود در ایران به پایان رسیده و روند پیشبینیشده مثبت است.»
خبرگزاری اسپوتنیک نوشته از جمله دیگر تحولات مثبتی که میتواند به بهبود اوضاع اقتصادی در ایران منجر شود تصمیم عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر برای رفع محاصره اعمالشده علیه قطر است.
رسانه روسیهای مدعی شده قطر در حال حاضر یکی از طرفهای میانجی میان جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی و امارات است و این میتواند وضعیت اقتصاد ایران را بهبود ببخشد.
سعید خطیبزاده در همین خصوص گفت: «امارات متحده عربی یکی از شرکای تجاری اصلی ما بوده و گامهای موثری برای تقویت روابط در این زمینهها برداشته شده است. روابط با عربستان سعودی، تفاوتهای عمدهای دارد. متأسفانه، نمیتوان رابطه آنها را بر مبنای حسن همجواری توصیف کرد. قطر، از طرف دیگر روابط محترمانه و نزدیکی با ایران دارد. دوحه، همواره تلاش کرده از امکاناتش به عنوان میانجی برای حل مناقشات منطقهای استفاده کند و به همین دلیل است که ما از تلاشهای همکاران قطریمان استقبال میکنیم.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران در بخش دیگری از این مصاحبه درباره عادیسازی روابط میان رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی از جمله امارات متحده عربی و بحرین نیز اظهار نظر کرده است.
تاکنون کشورهای امارات، بحرین، سودان و مغرب به وساطت دولت سابق آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ»، توافقنامههای سازش با رژیم اشغالگر قدس موسوم به «توافقهای آبراهام» امضا کرده و مناسبات دیپلماتیک برقرار نمودهاند. جنبشهای مقاومت فلسطین از جمله جهاد اسلامی و حماس این توافقها را محکوم کرده و آن را در راستای اجرای طرح صلح ادعایی آمریکا موسوم به معامله قرن آمریکا دانستند.
به نوشته اسپوتنیک، آقای خطیبزاده گفته شک دارد مردم منطقه غرب آسیا به اسرائیل اجازه دهند نفوذش را گسترش دهد.
او همچنین گفت: «اسرائیل همواره از هر فرصتی برای تسری دادن بحران به سایر مناطق استفاده کرده و همسایگان ما به غلط تصور کردهاند چنانچه با آنها رابطه برقرار کنند از آشفتگی جلوگیری خواهند کرد.»
خطیبزاده درباره مسئله فلسطین گفت: «مسئله فلسطین همیشه در مرکز همه مشکلات در منطقه قرار داشته است. طرح پیشنهادی ما -که آن را در سازمان ملل معرفی کردیم- شامل چهار ماده بود. طبق آن طرح، آوارگان فلسطینی حق دارند به سرزمینشان برگردند و وقتی به آنجا برگشتند همه ساکنان فلسطین بایستی یک همهپرسی برگزار کرده، دولت تشکیل دهند و پس از آن در خصوص سرنوشت ساکنان آنجا تصمیم بگیرند.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین تصریح کرده جمهوری اسلامی ایران به زودی اسامی مجرمان دخیل در ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده شهید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را اعلام خواهد کرد.