در تاریخ 26 مارس 2015 برابر با 6 فروردین 1394 ائتلافی از کشورهای عربی به سرکردگی عربستان با یک حمله هوایی موسوم به عملیات «طوفان قاطعیت» آغازگر جنگ ویرانگر یمن بود که اکنون وارد هفتمین سال خود شده است. این عملیات در ابتدا به منظور بازگرداندن «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهور فراری یمن که از نزدیکان دولت سعودی است و البته علیه ملت و جنبش انصارالله و کمیته‌های مردمی یمن آغاز شد. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به جز عمان به همراه مغرب٬ مصر٬ اردن و سودان در حمله عربستان به یمن مشارکت داشتند.
اهداف و زمینه‌های مداخله عربستان در یمن
عربستان همواره نقشی مداخله گرایانه در یمن داشته و این کشور را حیاط خلوت خود تلقی کرده است و به طور کلی مهم ترین جهت گیری های سیاست خارجی عربستان در قبال تحولات سیاسی یمن، بر مبنای محورهای زیر پایدار بوده است:
-عدم شکل گیری دموکراسی در یمن.
-جلوگیری از سرعت یافتن تحولات و تلاش برای مدیریت و کنترل آن.
-حفظ ساختار حکومت یمن و تلاش برای به قدرت رساندن افراد و جریانات وابسته به سعودی.
- کاهش نفوذ جنبش انصارالله و کمیته‌های مردمی در یمن.
بارزترین اقداماتی که ائتلاف سعودی از آغاز تجاوزات خود ضد یمن انجام داده عبارتند از:
-محاصره اقتصادی و نظامی.
-بی اعتنایی به هنجارهای حقوقی و انسانی بین المللی.
-کسب حمایت سازمان‌ها و قدرت‌های بین‌المللی.
-جبهه بندی سیاسی و مذهبی.
-تخریب زیرساخت‌های اقتصادی و دولتی.
- حمله نظامی و کشتار غیرنظامیان.
برخی اقدامات عربستان در تخریب زیرساخت‌ها و اماکن غیرنظامی یمن به شکل زیر است:
-حمله به کارخانه لبنیات که در 100 متری پادگان جنبش انصارالله قرار داشته و برای اهداف غیرنظامی استفاده می شد و نیز تجاوز به 355 کارخانه دیگر.
- مورد هدف قرار دادن 7819 تاسیسات تجاری.
-حمله به 774 انبار مواد غذایی.
-حمله به 4134 زمین کشاورزی.
-بمباران بیمارستان صرواح الریفی در استان مارب.
-بمباران 130 باشگاه و تاسیسات ورزشی.
-حمله به سیلوهای گندم.
-حمله به زیرساخت‌های غیرنظامی از جمله نیروگاه برق صنعا.
-حمله به فرودگاه بین‌المللی صنعا و مورد هدف قرار دادن هواپیماهای مسافربری آن به منظور جلوگیری از ارسال کمک‌های خارجی به یمن.
-مورد هدف قرار دادن خطوط گاز و نفت و بنادر دریایی یمن.
-حمله به 176 تاسیسات دانشگاهی و 914 مدرسه و مراکز آموزشی.
- تخریب زیرساخت‌های تاریخی یمن در شهر صعده.
-تجاوز به 344 تاسیسات بهداشتی و پزشکی.
-بمباران‌های هوایی دشمن منجر به نابودی کامل 671 بازار مرکزی، سوختن 10998 فروشگاه تجاری مواد غذایی و 3500 مزرعه شده است.
- مورد هدف قرار دادن بیش از 1868 تاسیسات آبی و 1338 پمپ و شبکه آبی نیز موجب شده تا بیش از 14 میلیون یمنی به آب آشامیدنی پاکیزه دسترسی نداشته باشند.
- در بخش شیلات نیز ائتلاف متجاوز دشمن بیش از 100 مرکز نگهداری ماهی را تخریب کرده و بیش از 40 هزار ماهیگیر یمنی از ادامه فعالیت برای گذران زندگی محروم شده‌اند؛ همچنین اینکه بیش از 500 ماهیگیر نیز در سواحل یمن هنگام کار در حملات دشمن کشته شدند.
- ائتلاف سعودی با حمله به بیش از 483 مرکز بهداشتی و 92 آمبولانس، موردهدف قرار دادن تاسیسات مذهبی و آثار باستانی و تخریب بیش از 417 اثر تاریخی و باستانی و بیش از 1324 همه عرف و هنجارهای بین المللی را زیر پا گذاشته است.
-مرکز حقوق بشری «عین الانسانیه» یمن اخیرا گزارش داد که بر اثر حملات ائتلاف سعودی 15 فرودگاه، 16 بندر، 4764 جاده وپل، 307 نیروگاه و مولد برق، 551 شبکه و مرکز ارتباطی، 2228 منبع آب آشامیدنی هدف قرار گرفته است.
-طی شش سال 571,190 منزل و 178 مرکز دانشگاهی، 1413 مسجد، 367 مرکز گردشگری و 390 بیمارستان و مرکز درمانی هدف قرار گرفته است.
جنایت‌های ائتلاف سعودی-آمریکایی علیه غیرنظامیان یمن
درباره آخرین آمار جنایت‌های ائتلاف آمریکایی-سعودی علیه یمنی‌ها وزارت حقوق بشر در صنعا 25 ژانویه 2021 گزارشی منتشر کرد که بر اساس آن در نتیجه تجاوزات این ائتلاف ضد یمنی‌ها از 6 سال گذشته 16802 غیرنظامی یمنی از جمله 3753 کودک و 2361 زن جان خود را از دست داده‌اند. 19375 غیرنظامی نیز به شدت مجروح شده‌اند که 4036 تن از آنها کودک و 2994 نفر زن هستند. بیش از 3.2 میلیون نفر نیز آواره شده‌اند. به دنبال محاصره ظالمانه یمنی‌ها از سوی ائتلاف متجاوز 75 هزار یمنی که از بیماری‌های سخت رنج می برند به دلیل تعطیلی فرودگاه صنعا نمی‌توانند برای معالجه به خارج از کشور بروند. همچنین طی سالهای گذشته 42 هزار بیمار یمنی به همین علت جان خود را از دست داده‌اند.
این گزارش نشان می‌دهد که علاوه بر آن محاصره‌ای که دشمن سعودی-آمریکایی علیه یمنی‌ها اعمال کرده منجر به فوت هزاران شهروند یمنی که اکثر آنها زن و کودک هستند در اثر نبود و کمبود دارو و نیز سوءتغذیه شدید شده که در میان بیش از 2.6 میلیون کودک رایج است. این امر درباره مادران باردار به 200 درصد رسیده است.
مخمصه بزرگ سعودی‌ها در جنگ پس از 7 سال
اما عربستان سعودی در هفتمین سالگرد جنگ یمن هنوز نتوانسته چه به صورت درگیری میدانی و استراتژیک و چه به صورت مذاکره و چالش در عرصه دیپلماتیک از باتلاق یمن رهایی یابد. اخیرا نیز با تغییر دولت آمریکا عرصه برای سعودی‌ها در این جنگ تنگ شده و آنها مجبورند تحت فشارهای دولت «جو بایدن» رئیس جمهوری جدید آمریکا جنگ را متوقف کنند. هرچند که مواضع دموکرات‌های آمریکا در حل بحران یمن بر اساس منافع واشنگتن در خاورمیانه و نیز کسب امتیاز برای عربستان است اما در هر صورت ریاض ناچار است با چشم‌پوشی از اهدافی که برای خود ترسیم کرده بود از این جنگ خارج شود.
علاوه بر آن در این جنگ قدرت نرم عربستان نیز تحت الشعاع قرار گرفته و پخش تصاویر بچه ها و زنان آواره یمنی چهره محافظه کار آل سعود را در برابر همه جهانیان کاملا تخریب کرد و موجب افزایش انزجار افکار عمومی از عربستان شد.
شگفتی‌آفرینی یمنی‌ها در تثبیت معادله بازدارندگی
اما جنبش انصارالله یمن به خصوص طی دو سال اخیر با انجام چندین عملیات علیه ائتلاف سعودی، قدرت بازدارندگی خود را ثابت کرد. در سال پنجم جنگ در سایه تقویت قدرت پدافندی و موشکی یمن موازنه قدرت در عرصه جنگ تغییر کرد.
نگاهی به افزایش توان موشکی و پهپادی یمن نشان می دهد که یمنی‌ها از حدود سه سال پیش به تولید موشک‌های پیشرفته و نیز هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) پرداخته‌اند اقدامی که موجب برتری نظامی در مقابله با تجاوز سعودی‌ها شده است.
موشک‌های بالدار کروز یکی دیگر از موشک های مورد استفاده رزمندگان یمنی است که توسط خود آنها ساخته و تولید شده است. این موشک های دقیق در ارتفاع پایین حرکت می‌کند؛ برد آن به 2 هزار و 500 کیلومتر می رسد و از دقت بالا در اصابت هدف برخوردار است و میزان خطای آن کمتر از یک و نیم متر است.
موشک زلزال 3 نیز از جمله موشک‌های ساخت یمن و جزو موشک‌های بالستیک است که می تواند مقادیر زیادی از مواد منفجره و کلاهک‌های منهدم کننده جنگی را با خود حمل کند.
کارشناسان نظامی منطقه پیش‌بینی کرده بودند که تحولات به وجود آمده در جنگ یمن و دستیابی نیروهای انصارالله به فناوری ساخت موشک‌های پیشرفته‌تر، سال هفتم این جنگ را با سالهای گذشته آن متفاوت کند.
اکنون با گذشت چند ماه، پیش‌بینی کارشناسان نظامی منطقه که در برخی از منابع خبری منتشر شده، تحقق یافته است و انصارالله توانسته به فناوری ساخت موشک‌های پیشرفته‌تر و استفاده از قایق‌های تندرو دست یابد.
یمن از 2 سال گذشته توانسته در زمینه تولید سلاح‌های هوایی به پیشرفت قابل توجهی برسد که پیروزی‌های ارتش و درماندگی دفاع هوایی عربستان را به دنبال داشته است.
در جدیدترین دستاورد وزارت کشور دولت نجات ملی یمن مورد حمایت انصارالله از تولید خودروهای امنیتی زرهی به دست کارشناسان یمنی خبر داد که از کیفیت بالایی در انجام عملیات اطلاعاتی و امنیتی برخوردار است و نشان از توانمندی در تولید دستاوردهای اطلاعاتی آنها علی رغم محاصره و حمله ائتلاف سعودی است.
ارتش و کمیته‌های مردمی یمن از اوت 2019 تاکنون 6 عملیات بازدارندگی علیه عربستان سعودی و در خاک این کشور انجام داد:
-عملیات بازدارندگی نخست در اوت 2019 و در عمق 1200 کیلومتری عربستان در منطقه شرقی الدمام انجام شد. عملیات بازدارندگی دوم سپتامبر 2019 علیه تاسیسات نفتی عربستان در بقیق و خریص در شرق انجام شد و توقف 50 درصدی تولید نفت این کشور را در پی داشته است.
-عملیات بازدارندگی سوم فوریه 2020 انجام شد و این بار ارتش و کمیته‌های مردمی یمن شرکت آرامکو و اهداف حساس دیگر در «ینبع» واقع در غرب عربستان را هدف قرار داد.
-عملیات بازدارندگی چهارم نیز در ژوئن 2020 انجام شد و وزارت دفاع، اطلاعات و پایگاه هوایی «سلمان» و برخی مواضع نظامی در ریاض، پایتخت عربستان و جیزان و نجران هدف حملات موشکی و پهپادی ارتش و کمیته های مردمی یمن قرار گرفت.
-عملیات بازدارندگی پنجم در فوریه 2021 و به فاصله هشت ماه پس از عملیات بازدارندگی چهارم انجام شد. به لحاظ جغرافیایی، این عملیات بار دیگر ریاض، پایتخت عربستان و دو شهر جنوبی ابها و خمیس مشیط را هدف قرار داد. به لحاظ هدف نیز مکان‌های حساس نظیر فرودگاه ریاض و اماکن نظامی هدف حمله قرار گرفت. به لحاظ تجهیزات نیز به گفته یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن از یک موشک بالستیک، 15 هواپیمای بدون سرنشین از جمله 9 هواپیمای بدون سرنشین صماد 3 و 6 هواپیمای بدون سرنشین قاصف K2 استفاده شد.
-سرتیپ یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن 7 مارس 2021 اعلام کرد که یگان پهپادی و موشکی یمن در عملیاتی مشترک و ترکیبی 22 موشک و پهپاد به سمت عربستان شلیک و ارسال کرده‌اند. او گفت که در این عملیات که «موازنه بازدارندگی ششم» نامگذاری شده، هشت موشک بالستیک و 14 فروند پهپاد تهاجمی دوربرد استفاده شده است. سخنگوی نیروهای مسلح یمن در تشریح این عملیات مهم گفت که در این عملیات، شرکت نفت ملی عربستان (آرامکو) در بندر نفتی «رأس‌التنوره» و اهداف نظامی در شهر «الدمام» (شرق عربستان)، با 10 پهپاد از نوع صماد 3 و یک فروند موشک از نوع ذوالفقار هدف قرار گرفته است. او همچنین گفت که با چهار پهپاد از نوع «قاصف کی2» و هفت موشک از نوع «بدر» نیز مناطقی در «عسیر و جیزان» در جنوب عربستان هدف قرار گرفته است.
تلفات ائتلاف سعودی در 7 سال جنگ
اخیرا سخنگوی جنبش انصارالله یمن درباره تلفات دشمن در جنگ یمن گزارش داد، از ابتدای جنگ بیش از 10400 نفر از عناصر و افسران ارتش سعودی کشته و زخمی شده‌اند. بیش از 400 نفر از عناصر و افسران ارتش عربستان از ابتدای سال جاری میلادی در عملیاتی که آنرا هنوز اعلام نکرده‌ایم و جزئیات آن در زمان مناسب اعلام خواهد شد، کشته شده‌اند. تا مورخه 23 مارس 2020 خسارات دشمن اماراتی به 1240 کشته و زخمی رسید. بیش از 8634 کشته و زخمی در میان مزدوران سودانی بوده است که در این بین 4416 نفر کشته و 4218 تن دیگر زخمی بوده است.وی گفت: تلفات و خسارات وارد شده به مزدوران و خائنین بیش از 226615 کشته و زخمی بوده است. دشمن طی روزهای گذشته به کشته شدن 18 هزار مزدور و زخمی شدن 50 هزار نفر در سال 2020 فقط در جبهه مأرب اذعان کرد. بیش از 4700 کشته و زخمی در ماههای گذشته در میان خائنان و مزدوران ثبت شده است. همچنین بیش از 14524 خودرو نظامی، نفربر، تانک و دیگر تجهیزات و سلاح از ابتدای جنگ منهدم و از کار افتاده است.
طرح عربستان برای فرار از باتلاق یمن
علاوه بر آن پیشروی برق‌آسای نیروهای انصارالله در شهر راهبردی «مارب» که آخرین سرپل عربستان در یمن به شمار می‌رود موجب شده تا وضعیت جنگ برای سعودی‌ها بیش از پیش پیچیده شود. بر همین اساس ریاض روز دوشنبه 22 مارس - دوم فروردین، طرحی به زعم خود برای حل بحران یمن ارائه داد. «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه عربستان، این طرح را رسما در ریاض اعلام کرد و از انصارالله یمن خواست که آن را بپذیرند.
وزیر خارجه سعودی در این زمینه گفت، ائتلاف عربی به رهبری عربستان از شدت محاصره بندر الحدیده خواهد کاست و درآمدهای مالیاتی این بندر به حساب بانکی مشترکی در بانک مرکزی واریز خواهد شد. همچنین اجازه داده خواهد شد تا فرودگاه صنعاء به تعداد مشخصی از کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی به صورت مستقیم پرواز داشته باشد.
اما در مقابل، «محمد عبدالسلام»، سخنگوی انصارالله یمن و رئیس هیئت مذاکره کننده صنعا بیان کرد: طرح عربستان برای پایان جنگ چیز جدیدی دربرندارد. ریاض باید توقف جنگ را اعلام کرده و محاصره را بشکند نه اینکه افکار و ایده‌هایی را که قبلا بررسی شده، مطرح کند. شکستن محاصره نیاز به طرح ندارد و مبادله پایاپای در پرونده انسانی جنایت در حق کل ملت یمن است و هرگونه طرحی که به جنبه انسانی توجه نداشته باشد، جدی نیست.
اما به گفته کارشناسان آنچه فیصل بن فرحان مطرح کرده، ظاهرش طرح و باطنش خدعه ضد یمنی‌ها و به مثابه بمبی دودزا است که از جانب ریاض برای سرپوش گذاشتن بر شکست و عقب نشینی تاکتیکی از جنگی است که تقریبا در حال اتمام به نفع صنعا پیش می‌رود.
سه هدف سعودی از این طرح عبارت است از؛
-تلاش برای نجات خود و متحدانش از باتلاق شکست.
-تلاش برای تبدیل شکست به پیروزی.
-کاستن از محاصره و جنگ و نه پایان آن.
این طرح در واقع به منظور تحقق اهداف ریاض و متحدانش است به ویژه که آمریکا و انگلیس واروپایی‌ها به سرعت از آن استقبال کردند اما دولت صنعا و متحدانش خواستار پایان جنگ و رفع کامل محاصره و انجام مذاکرات یمنی-یمنی بدون دخالت خارجی هستند.
آمریکایی‌ها نیز پیش از این طرحی یکجانبه برای حل بحران یمن ارائه داده بودند که یمنی‌ها آن را نپذیرفته و مشابه طرح قبلی سازمان ملل دانستند که نتیجه‌ای نداشته است.
مسلم است، یمنی‌ها پس از تحولات اخیر میدانی که معادله‌های جنگ را تا حدود زیادی به نفع آنها تغییر داده قصد ندارند از حقوق ملت خود چشم‌پوشی کنند و به هر قیمتی پایان جنگ را نمی‌پذیرند و تسلیم خواسته‌های دشمن سعودی-آمریکایی نخواهند شد.
کارشناسان معتقدند، در هفتمین سالگرد جنگ یمن، صنعا به دلیل دگرگون کردن موازنه جنگ به نفع خود، برنده این نبرد به نظر می رسد. دستاورد صنعا تحول چشمگیر در پرونده نظامی با وجود تفاوت در امکانات، تسلیحات و نیرو بود که موضع دفاعی اش را به موضع تهاجمی تغییر داد.
این همان چیزی است که نیروهای مسلح یمن با ادله و آمار تایید و اعلام کرد که از ابتدای جنگ، 1348 موشک بالستیک شلیک کرده که هدف 499 عدد از آنها تاسیسات نظامی و حیاتی عربستان و امارات بوده‌اند. این مسئله از سویی بیانگر آمادگی کامل نظامی نیروهای یمن بخصوص بعد از گسترش فضای تحت کنترل خود در داخل یمن با پیروزی‌های میدانی‌اش در بیش از یک جبهه است و از سوی دیگر، حجم مخمصه‌ای را نشان می‌دهد که عربستان و متحدانش در آن گرفتار شده‌اند.
دستاورد دیگر صنعا گسترش روابط خارجی و شکستن وضعیت محاصره دیپلماتیک بر خود و نشان دادن قدرتمندی جنبش انصارالله و موفقیت آن در ایجاد یک تجمع گسترده پیرامون خود بود. این مسئله باعث شد که پس از درج نام این جنبش در لیست تروریسم آمریکا، موج وسیعی از واکنش‌ها علیه این اقدام برانگیخته شود که آمریکا را وادار به عقب نشینی از این تصمیم کرد.
اما شش سال جنگ یمن درحالی به پایان رسید که سایه فجایع آن برای مدتی طولانی بر سر سعودی‌ها خواهد ماند. عامل اصلی ناکامی عربستان در این جنگ عدم وجود یک دکترین نظامی و خلاء اطلاعاتی درباره توانایی‌های طرف مقابل بود که اکنون ریاض و متحدان آن را در شوک فرو برده است؛ این امر به ویژه پس از ضربات دردناک موشکی و پهپادی یمنی‌ها به عمق عربستان کاملا مشهود شد.
شواهد حاکی از آن است که هفتمین سال جنگ یمن نیز همانند سال گذشته همراه با شگفتی‌آفرینی‌های جدید یمنی‌ها در سطحی وسیع‌تر خواهد بود و هرچند نمی‌توان زمان دقیقی برای پایان جنگ یمن تعیین کرد، اما در سایه افزایش خسارت‌های مادی و معنوی ائتلاف عربستان و عدم وجود چشم‌اندازی برای خروج از این بن‌بست، سعودی‌ها نمی‌توانند برای مدت طولانی جنگ را ادامه دهند.
-طی شش سال 571,190 منزل و 178 مرکز دانشگاهی، 1413 مسجد، 367 مرکز گردشگری و 390 بیمارستان و مرکز درمانی هدف قرار گرفته است. 
