این به‌تنهایی کافی نیست!

«رابرت مالی» نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران چهارشنبه گذشته در اندیشکده کارنگی گفت، اگر دولت پیشین آمریکا از برجام خارج نشده بود، ما در این نقطه نبودیم. این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا مدعی شد، دولت بایدن پیشنهاداتی را مطرح کرد که اگر ایران وارد مذاکره می‌شد و به تفاهم می‌رسیدیم تمام تحریم‌هایی که با برجام در تناقض یا ناسازگار بودند، به‌سرعت لغو می‌شدند، بنابراین ازنظر اعتمادسازی این مهم‌ترین اقدامی بود که دولت بایدن می‌توانست آن را انجام دهد.

گزاره تحلیلی: اساساً منظور مالی نسبت به نقطه موجود این است که اکنون ایران از محیط کانالیزه شده‌ای که توسط تیم امنیت ملی اوباما طراحی شده بود، خارج گردیده و این وضعیت نتیجه سیاست فشار حداکثری دوران ترامپ است که ایران را وادار نموده که کاهش تعهدات دهد. این اظهارات به شکلی می‌تواند بخشی از برنامه‌های تیم امنیت ملی بایدن را نمایان سازد. جای تردید نیست که مسئله اساسی تیم بایدن در مذاکرات آتی این است که چگونه ایران را در محیطی قرار دهند که از یک سو مجدداً امتیازات برجامی، آن‌گونه که بوده و حتی بیشتر از آن را از ایران بگیرند و از سوی دیگر آن‌گونه که ایران انتظار دارد، از رفع تحریم‌ها بهره‌مند نگردد. رابرت مالی تصریح کرده مهم‌ترین اقدام اعتمادسازی این بوده که ما به ایران بگوییم آماده‌ایم تمام تحریم‌های وضع شده در دولت ترامپ را که ناسازگار با برجام بودند، لغو کنیم و این مسئله‌ای است که امروز نیز با آن روبرو هستیم. این اظهارات مالی یقیناً به آن اندازه کافی نیست که ایران و ۵+۱ را به یک توافق برساند؛ چراکه ایران در پس یک تجربه تلخ آموخته در قبال آن چیزی که قرار است از محدودسازی در حوزه هسته‌ای به دست آورد، باید تضمین بگیرد. آمریکا گام‌های اعتماد ساز خود را برداشتن تحریم‌ها (البته نه همه آن‌ها) روی کاغذ می‌داند و جمهوری اسلامی آن را نشانه حسن نیت آمریکا قلمداد نمی‌کند، چراکه مشخص نیست فردای توافق مجدداً در همان مسیری قدم بر ندارند که اوباما قدم برداشت. به عبارتی هیچ تضمینی نیست که فردای توافق به این شکل آمریکا توافق را یک‌طرفه نکرده و از برداشتن تحریم‌ها به‌صورت عملی سر باز نزند. ایران خطوطی را برای یک توافق مطلوب و منصفانه ترسیم کرده که بخش اصلی آن این است که ما به ازای تعهدات هسته‌ای، لغو تحریم‌ها و بازگشت‌ناپذیری آنان برای انتفاع اقتصادی پایدار است؛ چیزی که تیم امنیت ملی بایدن به‌شدت از آن واهمه دارد.