درخواست تضمین روسیه از آمریکا برای احیای برجام/ رفتار دقیقه نودی غرب در مذاکرات وین

مذاکرات وین در حالی همچنان بدون نتیجه است که در چند روز اخیر برخی از اعضای کشورهای 1+4  از قطعی بودن توافق صحبت کردند و برخی نیز از وجود اختلاف اندک گفتند که در روزهای آینده مورد توافق طرفین واقع خواهد شد.  بررسی ها از اظهارات مقامات کشورها عضو در مذاکرات وین نشان می دهد که ایالات متحده همچنان به برخی از درخواست های قانونی جمهوری اسلامی جواب قطعی نداده است. بنابراین رسیدن به توافق قطعی نیازمند به رسمت شناختن منافع ملی جمهوری اسلامی از طرف آمریکاست.

نکته بعدی نیز مربوط به رویکرد سیاسی آژانس بین المللی انرژی اتمی است که بر خلاف وظیفه ذاتی خود مبنی بر نگاه فنی به مباحث هسته ای است. سفر رافائل گروسی به تهران در بحبوحه مذاکرات ایران و اعضای 1+4 نشان داد که آژانس همچنان به موضوعات ادعایی خود پافشاری می کند. در رد ادعای گروسی همین بس که اساسا بازخوانی پرونده هایی که در جریان بررسی پرونده ی موسوم به pmd در سال 2015 مختومه شده است بنابراین باز تولید ادعاهای حقوقی در خصوص فعالیت های هسته ای کشورمان در گذشته خود مصداق یک سیاسی کاری آشکار از سوی مدیر کل آژانس محسوب می شود. در شرایطی که آژانس بر این نگاه و رویکرد سیاسی اصرار می ورزید چاره ای جز مواجهه ی حقوقی و فنی با موارد ادعای آژانس و تعیین و تکلیف آن ها قبل از احیای توافق هسته ای باقی نمانده است.
 همانگونه که از سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان بر می آید موارد ادعایی باید قبل از آغاز تعهدات حقوقی و اقدامات عملیاتی ایران در پروسه احیای توافق هسته ای بسته شود. اگر آژانس در مسیر ترسیم شده و حل و فصل موارد باقی مانده تردید کند اساسا خبری از آغاز توافق و اجرایی شدن آن نخواهد بود.

نکته بعدی این است که باید مواظب رفتار دقیقه نودی غرب بود. سوابق مذاکراتی ایران با کشورهای غرب نشان می دهد که اساسا توافقات اولیه با آنها ممکن است در روزهای پایانی مذاکره  از طرف غرب تغییر کند. این کار برای تحث تاثیر قرار دادن طرف مقابل و با هدف فشار روانی از طریق افکار عمومی به تیم ایرانی صورت گرفته می گیرد.

  اینکه هنوز توافق به قطعی نرسیده است ولی خبرگزاری های وابسته به غرب همچون رویترز از پایان مذاکرات سخن می گوید، تلاش برای تغییر محاسبات تیم ایرانی است. آمریکا و تروئیکای اروپایی تلاش می‌کنند تاکتیک مقصر سازی را در مذاکرات وین پیاده‌سازی و اجرا کنند. در این معادله، غرب به‌جای ارائه پیشنهادات سازنده در مذاکرات و مواجهه واقع بینانه با مطالبات حقوقی و منطقی جمهوری اسلامی ایران، درصدد مقصر جلوه دادن کشورمان در این آوردگاه می‌باشد. مقصر سازی ایران با هدف مدیریت افکار عمومی صورت می گیرد تا غرب، تیم مذاکراتی کشورمان را تحت فشار دقیقه نودی قرار دهد و امتیازات مدنظر را از ایران بگیرد البته این هدف نیز با درایت تیم مذاکراتی کشورمان نیز با شکست روبرو شده است. 

مورد بعدی در روند مذاکرات وین  این است که همزمان با تشدید رایزنی‌ها در وین و افزایش گمانه‌زنی‌ها پیرامون احتمال احیای برجام، اظهار نظر وزیر خارجه روسیه مبنی بر ضرورت اعطای تضمین کتبی از سوی آمریکا جهت عدم تاثیرگذاری تحریم‌های وضع شده از سوی غرب علیه مسکو بر منافع این کشور در برجام و در ارتباط با ایران موجب طرح مباحثی درباره آینده مذاکرات نزد صاحب‌نظران شده است.
سید مصطفی خوش چشم، تحلیلگر روابط بین الملل در گفت و گویی در خصوص موضع روسیه و اظهار نظر اخیر وزیر امور خارجه آمریکا درباره احتمال رسیدن به توافق و لغو تحریم ها گفت: رویکرد جمهوری اسلامی در رابطه با سیاست خارجه متمرکز بر تامین منافع ملی است، از این رو روابط با کشورهای دیگر نیز در همین چارچوب تنظیم می‌شود. بی شک، حساسیت‌های روسیه برای ایران قابل درک است، اما آمریکا و روسیه باید تلاش کنند زمینه‌ی ایجاد اختلال در روند مذاکرات را با اختلاف‌های موجود در میان خودشان فراهم نکنند، ضمن اینکه دست یابی سریع به توافقی قوی از نظر ایران مهم است و همه‌ی طرفین باید به دنبال ابتکار عمل هایی برای تامین این رویکرد باشند، یعنی دست یابی سریع به توافقی قوی و پایدار که {براساس تامین منافع جمهوری اسلامی ایران}. 

نکته پایانی

 رهبری فرمودند: "...  اگر می‌خواهند ایران به تعهدات برجامی برگردد، آمریکا بایستی تحریم‌ها را کلا در عمل لغو کند و ما بعد راستی‌آزمایی کنیم و ببینیم که درست تحریم‌ها لغو شده، آن‌وقت به تعهدات برجامی برمی‌گردیم. این سیاست قطعی جمهوری اسلامی است و مورد اتفاق مسئولان کشور هم هست و از این سیاست برنخواهیم گشت".