شبکه خبری العربیه که وابسته به حکومت آل سعود است در گزارشی به افزایش یأس در وزارت خارجه آمریکا به ویژه به دلیل ناکام ماندن سیاستگذاری این کشور در قبال ایران پرداخته است.
بخش انگلیسی شبکه خبری العربیه نوشته «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا اندکی قبل از آنکه صلاحیتش در مجلس سنا به تأیید برسد به نمایندگان کنگره گفت که تلاش خواهد کرد با تشکیل یک جبهه متحد برای مقابله با ایران، روسیه و چین، اعتبار آسیبدیده دیپلماسی آمریکایی را بازیابی کند.
با وجود این، دیپلماتها و منابع نزدیک به وزارت خارجه آمریکا از افزایش یأس در داخل این وزراتخانه به دلیل متمرکز شدن تصمیمگیریها در دستان چند مقام معدود خبر دادهاند. العربیه مینویسد: «با آنکه ایالات متحده توانسته جبهه غرب را در پس زدن حمله روسیه به اوکراین متحد کرده و رهبری کند، وزارت خارجه این کشور در متحد ساختن دنیا علیه ایران و چین آنقدر موثر عمل نکرده است.»
العربیه یادآوری کرده دو دیپلمات کهنهکار آمریکا که نمایندگان ویژه آمریکا در کشورهای آفریقایی بودند از سمتهایشان استعفا کردهاند. در حوزه چین، کشورهای حوزه خلیج فارس به دلیل عدم توجه آمریکا به خاورمیانه به دنبال عقد پیمانهای اقتصادی و امنیتی با چین هستند.
در بحث در خصوص مذاکرات هستهای ایران هم ایالات متحده نتوانسته به وعدههایش عمل کند. العربیه نوشته در ماههای گذشته دستکم سه نفر از اعضای تیم مذاکرهکننده آمریکا در مذاکرات وین از این تیم جدا شدهاند. هدایت این تیم را «رابرت مالی»، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به عهده دارد.
«ریچارد نفیو»، معاون سابق نماینده آمریکا در امور ایران یکی از کسانی است که از این تیم جدا شده. او بهمنماه سال گذشته اعلام کرد از وزارت خارجه آمریکا جدا شده. ریچارد نفیو گفته بود که که دلیل جدا شدن او این بوده که با تیم مذاکرهکننده آمریکا اختلاف سلیقه داشته است.
«آرین طباطبایی»، یکی از مشاوران ارشد در وزارت خارجه هم از دیگر افرادی بوده که از تیم رابرت مالی جدا شده است. او در پروفایلش در لینکدین گفته که این ماه به پنتاگون پیوسته و کارش را در آنجا آغاز کرده است. آرین طباطبایی به درخواست العربیه برای مصاحبه جواب رد داده و گفته در حال حاضر مصاحبه مطبوعاتی انجام نمیدهد.
«دان شاپیرو»، سفیر سابق آمریکا در فلسطین اشغالی هم بعد از حدود ۷ ماه از سمتش به عنوان مشاور رابرت مالی در امور ایران استعفا کرد.
ریچارد نفیو گفته که به دلیل اختلاف سلیقه با سیاستهای تیم مذاکرهکننده آمریکا از این تیم جدا شده است. دان شاپیرو هم گفته که او از همان ابتدا برای یک دوره ۶ ماهه به وزارت خارجه پیوسته بود.
العربیه با وجود این به نقل از منابعی که اشارهای به نام آنها نکرده مدعی شده که عدم تمایل «رابرت مالی» برای شنیدن دیدگاههای مخالف عامل ناخرسندی اعضای تیم مذاکرهکننده ایران در گفتوگوهای وین بوده است.
به گفته منابع آگاه، ریچارد نفیو در زمان حضور در وزارت خارجه آمریکا اطلاعاتی بیشتر از آنچه مورد قبول رابرت مالی بوده در اختیار «رابرت منندز»، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا قرار داده بود. منندز، دموکرات است اما یکی از سرسختترین مخالفان برجام است و دیدگاههای او در حزب دموکرات بسیار مهم تلقی میشود.
طبق ادعای العربیه، رابرت مالی ناخرسندیاش از اقدام ریچارد نفیو را به «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا انتقال داده است.
چند روز بعد از آنکه ریچارد نفیو تصمیمش برای جدا شدن از تیم مذاکرهکننده آمریکا را اعلام کرد منندز در یک جلسه ۵۸ دقیقهای در مجلس سنا به شدت از نحوه مذاکرات با ایران انتقاد کرد. او در آن سخنرانی که بازتاب بسیار گستردهای در رسانههای آمریکا و جهان داشت گفت: «من به عنوان کسی که بلندپروازیهای هستهای ایران را طی سه دهه گذشته دنبال کردهام اینجا هستم تا نگرانیهایم را درباره دور جاری مذاکرات بر سر برجام و درباره برنامه هستهای خطرناک ایران که در آستانه رسیدن به مواد هستهای لازم برای ساخت یک بمب قرار گرفته، اعلام کنم.»
وی اضافه کرد: «ما نمیتوانیم اجازه بدهیم ایران ما را با تهدید به سمت توافقی بد یا توافق موقتی که به آن کشور اجازه میدهد ظرفیت هستهای خودش را گسترش بدهد بکشاند.»
نفیو در مصاحبه با العربیه ارائه هرگونه گزارش به نمایندههای کنگره بدون اطلاع رابرت مالی را تکذیب کرده است. او میگوید: «راب، از جلسات من با اعضای قوه قانونگذار اطلاع داشت و در دورانی که من در تیم او بودم حتی از من میخواست این کار را به عنوان بخشی از تلاشهایمان در جهت ارائه گزارش به همکارانمان در کنگره انجام بدهم.»
نفیو گفته با توجه به اینکه مذاکرات هستهای با ایران هنوز در جریان است قصد ندارد اظهارنظری مطرح کند که بر موضع آمریکا در آن مذاکرات اثر منفی بگذارد. وزارت خارجه آمریکا گفته اختلاف، طبیعی است. العربیه از رابرت منندز خواسته در این مورد اظهارنظر کند اما پاسخی دریافت نکرده است.
ریچارد نفیو بهمنماه سال گذشته هنگام اعلام جدایی از وزارت خارجه در توییتر نوشته بود: «با توجه به اینکه این موضوع در هفتههای گذشته مورد توجه عدهای قرار گرفته بایستی درباره چند مسئله توضیحاتی ارائه کنم. من روز ۶ دسامبر به دلیل یک اختلاف نظر صادقانه در خصوص سیاستها، تیم ایران [در وزارت خارجه آمریکا] را ترک کردم. هفته گذشته از وزارت خارجه آمریکا جدا شدم.»
او در ادامه نوشت: «با آنکه دیدگاهها و سوابق من همچنان توسط عده معدودی سوءتعبیر میشود قصد ندارم در حال حاضر با توجه به ادامه رایزنیها در وین در این خصوص به صورت علنی جزئیات بیشتری ارائه دهم.»
ریچارد نفیو یکی از معماران شبکه تحریمهای ضد ایرانی است که در کتابش به نام «هنر تحریمها: نگاهی از درون میدان» دیدگاههایش را درباره نحوه استفاده از ابزارهای تحریمی برای ایجاد تغییر رفتار در کشورهای هدف مشخص کرده است.
مذاکرات رفع تحریمها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفتوگوها بارها تلاش کرده طرفهای مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند. یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرفهای آمریکایی در مذاکرات وین مخالفتهای نمایندههای کنگره با سیاستهای دولت بایدن در خصوص برجام بوده است. یکی از انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزههای اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران نمیپردازد.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران چندی پیش در مصاحبهای گفت: «مذاکرات وین متوقف نشده، بلکه در روندی دیگر به منظور رفع تحریمهای یکجانبه تحمیلی علیه ما و از طریق تبادل پیامهای مکتوب با آمریکاییها بهواسطه نماینده اتحادیه اروپا ادامه دارد.»
امیرعبداللهیان همچنین اضافه کرد: «هدف ما از این گفتوگوها دستیابی به یک توافق قوی و دائم است. ما از طرف آمریکایی خواستیم که واقعنگر باشد. رفع تحریمها در تمامی حوزهها و گرفتن ضمانت اقتصادی جزء مهمترین نکاتی است که در دستور کار مذاکراتی ما قرار دارد».