استاد اقتصاد دانشگاه اموری آتلانتای آمریکا بر این نظر است که اصلی ترین اهداف آمریکا از تحریم ایران، پایین آوردن ارزش پول ملی، تورم و بیکاری و پایین آوردن امید جوانان و به تعویق انداختن ایجاد فرصتهای اقتصادی برای نسل جدید است
او معتقد است ایران حدود 350 هزار فارغالتحصیل در رشتههای مختلف علمی، فناوری، مهندسی و ریاضیات دارد. این رقم یک سرمایهگذاری فوقالعاده در سرمایه انسانی و یک پتانسیل ارزشمند در رشد اقتصاد و بهرهوری مخصوصاً در دوره پیشرفت اطلاعات و فناوری است، یعنی دورهای که این مهارتها حکم طلا را دارند.
این اقتصاددان تأکید دارد: سرمایهگذاری در برنامههای دفاعی و نظامی و طرحهای فضایی، با ایجاد اشتغال، منافع اقتصادی به دنبال دارد و فرصت تحقیقات و خلاقیت در سطح بالا و فروش تسلیحات را به وجود میآورد. ایران باید بیشتر تلاش کند و مذاکراتی در مورد تولید داخلی بسیاری از کالاهایی که برای واردات آنها و فناوریهایشان موافقت شده داشته باشد.
وی تصریح می کند که لازم است، بانک مرکزی در کوتاهمدت هزینه و خطر گمانهپردازیها را برای سوداگران افزایش دهد. بانک مرکزی میتواند با دستکاری نرخ ارز، پیشبینی آن را برای این افراد غیر ممکن و مخاطرهآمیز کند.
دیگر نظرات استاد اقتصاد دانشگاه اموری آتلانتای آمریکا :
- اصلی ترین اهداف تحریم، پایین آوردن ارزش پول ملی، تورم و بیکاری است
وضعیت اقتصاد ایران را چطور ارزیابی میکنید؟
اقتصاد ایران از تأثیرات تحریمهایی رنج میبرد که اجرای سیاستهای اقتصادی و توسعهای را بسیار چالشبرانگیز کردهاست. این تحریمها ارزش ریال را پائین آورده، بیکاری را افزایش داده و تورم را به اوج رساندهاند. پیامدهای این تحریمها مانع استفاده درست و سریع از سرمایه انسانی در ایران و پتانسیل بزرگ اقتصادی آن میشود. بیکاری و تورم بالا امید جوانان را پایین آورده و ایجاد فرصتهای اقتصادی برای نسل جدید را به تعویق انداختهاست. البته اینها اصلیترین اهداف تحریمها بودهاند. تمام دلایل دیگری که برای وضع این تحریمها ارائه میشود بهانه هستند و متناقض با اقدامات آمریکا و رژیم صهیونیستی در روابط بینالمللی آنها با دنیای عرب و سایر کشورها است.
- سرمایه های انسانی فارغ التحصیل در رشته های مختلف علمی، فناوری، مهندسی و ریاضیات حکم طلا را دارند
مهمترین مشکل و مسأله را چه میدانید؟
ناتوانی در تجارت آزاد با سایر دنیا و تحریمهایی که مانع سرمایهگذاری خارجی و مشارکت در اقتصاد ایران میشود. این عوامل جلوی اشتغال سرمایه انسانی و خلاقیت جمعیت ایران را میگیرد. ایران حدود 350 هزار فارغالتحصیل در رشتههای مختلف علمی، فناوری، مهندسی و ریاضیات دارد. این رقم یک سرمایهگذاری فوقالعاده در سرمایه انسانی و یک پتانسیل ارزشمند در رشد اقتصاد و بهرهوری مخصوصاً در دوره پیشرفت اطلاعات و فناوری است، یعنی دورهای که این مهارتها حکم طلا را دارند.
راهکارهای بلندمدت، میانمدت و کوتاهمدت حل مشکلات اقتصادی ایران را چه میدانید؟
توسعه بلندمدت نیازمند برنامهریزی و سرمایهگذاری بلندمدت در سرمایه و مهارتهای انسانی است که ایران در حال انجام آن است و همچنین سرمایهگذاری در پروژههای بلندمدت جهت توسعه زیرساختها و مشارکت در اقتصاد و تجارت دنیا. ایران در میانمدت گزینههای چندانی بهجز دفاع از استقلال و آزادی خود در برابر قدرتهای استعماری و قویتر کردن نیروی دفاعی ندارد.
سرمایهگذاری در برنامههای دفاعی و نظامی و طرحهای فضایی، با ایجاد اشتغال، منافع اقتصادی به دنبال دارد و فرصت تحقیقات و خلاقیت در سطح بالا و فروش تسلیحات را به وجود میآورد. ایران باید بیشتر تلاش کند و مذاکراتی در مورد تولید داخلی بسیاری از کالاهایی که برای واردات آنها و فناوریهایشان موافقت شده داشته باشد. درحالحاضر این اقدام تنها با همکاری چین و شاید روسیه امکانپذیر است، برخی کشورهای اروپایی هم از ضرر و زیانی که بهخاطر ناتوانی در تجارت با ایران متحمل شدهاند خستهاند. شاید بههمین دلیل است که اروپا تمایل بیشتری برای امضای یک قرارداد با ایران و پایان دادن به تحریمهای آمریکایی دارد.
*بانک مرکزی میتواند با دستکاری نرخ ارز، پیشبینی آن را برای دلالان غیر ممکن و مخاطرهآمیز کند
بانک مرکزی در کوتاهمدت باید هزینه و خطر گمانهپردازیها را برای سوداگران افزایش دهد.
بانک مرکزی میتواند با دستکاری نرخ ارز، پیشبینی آن را برای این افراد غیر ممکن و مخاطرهآمیز کند. من زمانی برخی تکنیکها را به یک بانکدار در ایران پیشنهاد دادم. اما این کار مستلزم یک عامل قدرتمند و مستقل است که نماینده منافع عموم مردم و دولت در برابر منافع خصوصی باشد. تلاش ایران برای بهبود روابط و تجارت با آسیا و سایر کشورهای منطقه کاملاً درست است و باید توسعه یابد.
ایران باید به یک سیستم پرداخت بینالمللی و ارزی جدید ملحق شود. ارزهای مجازی میتوانند در این راه کمککننده باشند. اما هنوز هم لازم است برخی کشورهای عضو بریکس با جدیت آن را دنبال کنند. زمانبندی این کار بهخاطر جنگ اوکراین و افزایش تنشها بین چین و کشورهای غربی درست است.
- ایران یک بازار مشترک با ترکیه و کشورهای شوری سابق ایجاد کند
پیشنهاد من ایجاد و مشارکت در یک بازار بزرگ مشترک شامل ایران، ترکیه، عراق، بسیاری از کشورهای شوروی سابق و حتی سوریه است. در مرحله سوم میتوان فلسطین و کشورهای عرب را هم اضافه کرد.
البته اگر فلسطین صلح، قدرت و خودمختاری خود را به دست آورد. خودمختاری و تصمیم برای سرنوشت خود در بسیاری از کشورها و قبایل کوچکتر رمز موفقیت است. برداشتن مرزهای اقتصادی باعث حذف درگیریهای نظامی میشود. یعنی کاری که اتحادیه اروپا انجام داده و 75 سال بدون جنگ در این قاره گذشتهاست. هزینههای نظامی بار اقتصادی بالایی دارند، اما در شرایط فعلی دنیا بسیار لازم و حیاتی هستند.
- ایران نمیتواند با امضای قرارداد برجام و قراردادهای مشابه منافع اقتصادی به دست آورد
ایران نمیتواند با امضای قرارداد برجام و قراردادهای مشابه منافع اقتصادی به دست آورد. آمریکا هرگز چنین قراردادی تهیه نمیکند. اکثریت کنگره و سنای آمریکا هرگز به یک قرارداد صلح واقعی با ایران رای نمیدهند.
- در رشته ها و حوزه های دانش بنیان سیستم کارورزی ایجاد شود
امسال بر تولید دانش بنیان توجه شده، چه توصیهای در این خصوص دارید و چقدر آن را در حل مشکلات مؤثر میدانید؟
سرمایهگذاری در آموزش در ایران قابلتحسین است و باید از آن حمایت شده و گسترش یابد. مخصوصاً باید آموزش در رشتههای مرتبط با علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات بیشاز پیش در سطح دانشگاهی تقویت شود و سرمایهگذاریهای گستردهای در مدارس و آموزشگاههای مرتبط با تجارت و مهارتآموزی برای افرادی که علاقهای به مطالعات آکادمیک و موقعیتهای تحقیقاتی ندارند بشود.
در کشورهای مختلفی از کره جنوبی گرفته تا سوئیس، از سال نهم سیستم کارورزی اجرایی میشود. این سیستم بسیار عاقلانه، سلامت و واقعگرایانه است. جمعیتی با مهارت بالا مشاغل خوبی به دست میآورند که حجم وسیعی از طبقه متوسط را تشکیل میدهند. طبقه متوسط بزرگ اولین جزء یک جامعه دموکراتیک و قانونمند است. ارزشهای اخلاقی، معنوی و مذهبی در این جامعه اولویت دارند، اما رفاه اقتصادی برای دفاع از این ارزشها لازم است.