به وقت صرفه‌جویی

 با از راه رسیدن سامانه‌های بارشی و موج سرمای شدید، دمای هوا در ۲۷ استان کشورمان به محدوده صفر درجه رسید. برودت هوا و یخبندان، موجب افزایش مصرف گاز در کشور شده است تا جایی‌که رکورد مصرف گاز در کشور شکسته شده و به ۸۵۰ میلیون مترمکعب در روز هم رسیده است؛ آن هم در شرایطی که ترکمنستان سوآپ گازی‌اش را کم کرده است؛ چراکه در این کشور هم سرما به شدت اوج گرفته است و با مشکلاتی مواجه شده‌اند.

 گزاره‌های خبری:
۱ ـ وزیر نفت با اشاره به سرمای شدید هوا در کشور که در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است، گفت: «پنج‌شنبه‌ای که گذشت، شاید سردترین شب امسال بود؛ مصرف در بخش خانگی از ۶۸۵ میلیون مترمکعب در روز گذشت که این مقدار گاز، معادل حدود ۴ میلیون بشکه نفت خام است.»

۲ ـ مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز تأکید کرد: «در حال حاضر ۸۵۰ میلیون مترمکعب در روز گاز در کشور تولید می‌شود و طی ۲۴ ساعت گذشته، مصرف بخش خانگی و تجاری به ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است. چند عامل در بروز شرایط کنونی دخیل هستند؛ یکی موضوع تداوم همین وضع است؛ یعنی اگر یک روز رقم مصرف ۷۰۰ میلیون مترمکعب باشد، مشکل نداریم؛ اما اگر روز بعد هم مصرف در همین محدوده باشد، مشکل خواهیم داشت. تداوم و فشار نقطه‌ای هم مهم است. در کل اگر مصرف از عدد ۶۵۰ میلیون مترمکعب بالاتر برود، وارد شرایط بحرانی گاز شده‌ایم.»

۳- ربیعی کارشناس مرکز راهبری شبکه گاز کشور اعلام کرد: «اکنون تولید گاز در کشور ۸۵۰ میلیون مترمکعب است که حدود ۶۸۰ میلیون مترمکعب آن در بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده مصرف می‌شود و این میزان از مصرف، بالای ۸۲ تا ۸۳ درصد از گاز تولیدشده در کشور است.»

گزاره تحلیلی: قطع گاز مصرفی تعداد قابل توجهی از صنایع، فعالیت تمام پالایشگاه‌های کشور با حداکثر ظرفیت برای حفظ سطح فشار گاز در مناطق گوناگون و تأمین گاز مورد نیاز برای تولید برق در نیروگاه‌ها، اعمال محدودیت برای دستگاه‌های دولتی در مصرف گاز و تدبیر میزان فعالیت ادارات، قطع گاز ادارات و سازمان‌های دولتی پرمصرف، اصلاح فوری تعرفه‌ها علیه مشترکان پرمصرف و همزمان با آن، سیاست تشویقی برای کم‌مصرفان گاز (کاهش مصرف تا ۳۰ درصد نسبت به مدت ماه مشابه در سال قبل ـ دریافت خدمات رایگان) و اتخاذ تصمیمات فوری برای تغییر آرایش در بخش تولید و مصرف نسبت به پایداری شبکه انتقال گاز جهت برخورداری از کمترین میزان قطع گاز، همه این موارد سلسله تصمیم‌هایی است که در یک کلام نشان می‌دهد مسئولان عزم‌شان برای تداوم گازرسانی به همه مناطق کشور و حتی حفظ فشار گاز، کاملاً جزم است تا جایی که باوجود آگاهی از بازتاب وسیع و حتی تبعات احتمالی، ابایی از قطع گاز فلان اداره یا صنایع نام‌آشنا هم ندارند. این رویکرد جهادی، رویکردی قابل‌تقدیر است که با همراهی مردم تکمیل خواهد شد.

بدیهی است این رویکرد به معنای نفی آینده‌نگری مدبرانه نیست؛ بلکه ضروری است متولیان امر، حضور و اقدام به‌موقع در کنار پیش‌بینی صحیح و اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه را از دیگر الزامات مدیریت صحیح بدانند. قطعاً موضوع ذخیره‌سازی گاز و نفت از مسائل بسیار مهم به‌ویژه برای شرایط بحرانی و غیرقابل پیش‌بینی است که متأسفانه در یک مقطعی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و شرکت ذخیره‌سازی منحل شده است. وزارت نفت پس از پایان شرایط ویژه فعلی، لازم است به‌منزله یک اولویت کاری، این موضوع را مورد توجه جدی قرار دهد و خطای صورت‌گرفته از سوی مسئولان قبلی را اصلاح کند.

نکته پایانی
میزان مصرف گاز در بخش خانگی در تابستان ۲۰۰ میلیون مترمکعب بوده که در زمستان به دلیل مصرف زیاد، به بالای ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد. در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد انرژی کشور به وسیله گاز تأمین می‌شود. رشد مصرف گاز در کشور در زمینه‌هایی، همچون مصارف خانگی سالانه ۶ درصد، بخش‌های عمده ۵ درصد و در بخش نیروگاهی ۴ درصد برآورد می‌شود. رشد شدت مصرف انرژی در کشور نسبت به مصرف جهانی بیش از دوبرابر است؛ بنابراین در ادامه رویکرد قابل تقدیر مسئولان، ضروری است پویش‌های «هر خانه یک اتاق گرم» و «یک بخاری در هر منزل»، انتخاب و خرید وسایل گرمایشی متناسب با اندازه منزل و اتاق‌ها، پوشیدن لباس گرم و مناسب فصل، بستن دریچه‌های کولر، استفاده از پرده‌های ضخیم، نصب ورقه‌های پلاستیکی شفاف روی پنجره‌ها، استفاده از شیر‌های ترموستاتیک و رعایت دمای رفاه (۱۸تا ۲۱درجه)، پوشش مناسب موتورخانه‌ها و تعمیرات لازم در آن‌ها و... در بین عموم مردم اجرایی و نهادینه شود.

این اصلاح الگو‌های مصرف به فرهنگ‌سازی نیاز دارد که مسئولیت اصلی در این زمینه، بر عهده رسانه ملی، اصحاب رسانه و تریبون‌داران است. داشتن ایده ناب همراه با ابتکار عمل، جان‌بخشی، نمادسازی، استفاده از ترکیب و انطباق برای خلق تبلیغات خلاقانه، بهره‌گیری از اصل مقایسه و تضاد، به‌کارگیری تبلیغات محیطی (تبلیغات بدنه اتوبوس‌های درون‌شهری) و... از مهم‌ترین نکات مورد توجه در این مطالبه فرهنگ‌سازی می‌باشد. زمانی که مردم از نظر فکری اغنا شوند که مدیریت مصرف گاز، امری لازم برای کمک به همنوعان‌شان است، بسیاری از برنامه‌ها و طرح‌های حوزه انرژی که نیاز به مشارکت عمومی دارد، بهتر انجام خواهد شد. در این بین، انتخاب انواع رسانه و روش‌های ایجاد ارتباط با مردم، موضوع مهمی است که می‌تواند با کمترین مشکل، این روز‌های سرد همراه با رکوردشکنی در مصرف را پشت سر بگذاریم و همگان در سراسر کشور، چه آن‌هایی که ساکنان شهر‌های بزرگ و کوچک هستند و چه ساکنان مناطق دورافتاده که بیش از دیگران در معرض افت فشار و قطعی گاز هستند، بتوانند از نعمت گاز برخوردار بمانند. ان‌شاءالله

به قول شاعر:

دوست آن باشد که گیرد دست دوست/ در پریشان حالی و درماندگی