تبلور زن، زندگی، آگاهی پس از پیروزی انقلاب

 جامعه امروز ما که حالا ۴۴ سال پیروزی انقلاب را پشت سر گذاشته با پیش از سال ۱۳۵۷ بسیار متفاوت است. متاسفانه قصه «عادت» گاه باعث می‌شود تاریخ را هم فراموش کرده و تحت تاثیر روزمرگی‌ها موفقیت‌ها و پیشرفت‌ها را نادیده بگیریم. یکی از مسائلی که اغلب گمان می‌کنیم بر سر اتفاق به دستش آورده‌ایم، مسئله سواد میان زنان است. مسئله‌ای که روزنامه‌های آن زمان نسبت به آن واکنش‌های مختلفی نشان دادند و حتی نخست‌وزیر وقت تعداد بی‌سوادان را وحشتناک عنوان کرده بود. طبق آخرین آمار از دوران منحوس پهلوی در سال ۱۳۵۵، حدود ۶۴ درصد ایرانی‌ها بی‌سواد بودند یعنی  ۶۴ نفر به ازای هر صد نفر.

 این در حالی است که نسبت سواد میان زنان و مردان هم به‌شدت نامتوازن بود یعنی سال ۵۵ میزان باسوادی برای مردان بالای ۱۵ سال ۴۷ درصد بود و برای زنان این گروه سنی فقط ۲۴ درصد. این شکاف آماری که ناشی از جنسیت است در گروه سنی ۲۵ تا ۶۴ سال عمیق‌تر بود، آن‌چنان‌که در آن سال فقط ۱۵ درصد از زنان ۲۵ تا ۶۴ سال سواد داشتند درحالی‌که نرخ باسوادی مردان در این گروه سنی به ۴۰ درصد نزدیک بود. این آمار دقیقا مربوط به دورانی است که حکومت پهلوی ادعا می‌کرد ایران را در مسیر پیشرفت و توسعه قرار داده و حالا پس از چند دهه ربع پهلوی هم بر پایه عملکرد پدرش شعار آزادی سر می‌دهد. در صورتی‌که فراموش نمی‌کنیم مدعیان امروز «زن زندگی آزادی» در دوران حکومتشان کمترین ارزش را برای زن قائل بودند حتی در تعیین سطح سواد زنان دخالت کامل داشتند. در سایه همین سیاست‌های کور و تاریک بود که پیش از انقلاب زنان همواره از مردان عقب بودند و شانسی برای تحصیل و ترقی پیدا نمی‌کردند، اما با وقوع انقلاب اسلامی، کفه ترازو به نفع باسوادی زنان سنگین شد و بعد از ۴۰ سال کار به‌جایی رسید که حالا می‌شود به آمار‌های مربوط به باسوادی زنان امیدوار بود. در واقع هرچه بیشتر از عمر انقلاب گذشت، عملکرد کشور در حوزه سوادآموزی بهتر شد و وضعیت زنان ارتقا یافت.

 همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۵۷ تا پایان سال ۱۴۰۰ در حوزه آموزشی سهم زنان در عضویت هیئت‌علمی دانشگاه‌ها ۳۳/۳ درصد و در دانشگاه‌های علوم پزشکی ۳۴ درصد افزایش داشته است. همچنین تعداد دانشجویان دختر در دانشگاه‌های کشور ۵۶ درصد رشد داشته است. در این میان آمار پزشکان عمومی زن هم قابل‌توجه است. در سال ۱۳۵۶، سه هزار و ۵۰۰ پزشک عمومی زن در کشور طبابت می‌کردند که این رقم در سال ۱۳۹۷ به ۶۰ هزار رسیده بود به‌عبارت‌دیگر تعداد پزشکان عمومی زن از سال ۵۶ تا ۹۷، شانزده برابر شده بود. از سوی دیگر تعداد متخصصان کشورمان هم ۵۰ برابر شده است، طبق آمار قبل از انقلاب، تنها ۵۹۰ پزشک متخصص زن در کشور بودند در حالی‌که تا سال ۹۷ این عدد به ۳۰ هزار پزشک متخصص زن رسیده بود.

 اما فاجعه پیش از انقلاب آنجا بروز پیدا می‌کند که تا سال ۱۳۵۷ حدود ۲ میلیون دانش‌آموز دختر در کشور داشتیم که در حال حاضر این جمعیت به ۶ میلیون نفر رسیده است همچنین اوایل انقلاب دانش‌آموخته خانم مقطع کارشناسی به بالا ۶ درصد بود که در حال حاضر طبق آمار‌ها ۴۴ درصد دانش‌آموختگان این مقطع خانم‌ها هستند. در زمان پیروزی انقلاب شاغلین خانم آموزش‌وپرورش ۱۲۵ هزار نفر بودند که در حال حاضر ۶۰۰ هزار خانم شاغل در بخش‌های مختلف آموزش‌وپرورش کشور فعالیت دارند؛ بنابراین می‌توان گفت علیرغم اینکه در دوران پهلوی سعی می‌کردند با نگاه ابزاری، به بانوان القا کنند کار‌های زیادی برای آن‌ها انجام‌شده، اما با یک مقایسه ساده در میزان سطح سواد آن دوره با دوران بعد از انقلاب درمیابیم درصد باسوادی زنان کشور در زمان طاغوت یک‌سوم جمعیت یعنی ۳۵ درصد بود، اما امروز میزان باسوادی زنان کشور ۹۰ درصد است لذا می‌توان اذعان کرد این امر مهم، بالاترین خدمتی است که انقلاب اسلامی بدون هیچ منتی برای زنان کشورمان به ارمغان داشته است. اگرچه حکومت پهلوی زندگی و آزادی را در سایه ولنگاری، از زنان کشورمان ربود، اما این انقلاب اسلامی بود که با اعطای آگاهی به بانوان، به زنانگی آن‌ها هویت بخشید.