زمانه و زمینه سفر گروسی به ایران

 برخی منابع زمان این سفر را روز جمعه اعلام کرده‌­اند که مدیر کل آژانس در روزهای جمعه و شنبه با  مسئولان سازمان انرژی اتمی و احتمالا برخی مقامات عالی کشورمان دیدار و گفتگو خواهد کرد.

سفری در پایان پروژه آشوب

سفر گروسی نه اولین سفر مسئول آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران است و نه آخرین آن خواهد بود. اما آن چه این سفر را از سایر دیدارهای گذشته متمایز کرده و آن را دارای اهمیت ساخته، زمانه‌­ای است که این سفر در آن صورت می­پذیرد. دشمنان ملت ایران در طی چند ماهه گذشته با طراحی پیچیده و به راه انداختن جنگ ترکیبی بی‌­سابقه در تلاش بودند تا به گمان خود ایران را به نقطه فروپاشی برسانند؛ سناریوی تجزیه و فروپاشی ایران در پاییز، که مدنظر برخی قدرت­‌های غربی بود، چیزی نبود که صرفا در اتاق­های فکر و طراحی­‌های مخفیانه آن­ها باقی بماند، بلکه به رسانه­‌های وابسته به آن­ها نیز کشانده شد. البته دولت­های غربی که به شکل آشکار از پروژه آشوب در ایران حمایت کردند، به موضوع دیگری نیز می‌اندیشیدند و آن این بود که حتی اگر سناریوی فروپاشی عملیاتی نشد، در «نقشه جایگزین» با اعمال جنگ ترکیبی و تمرکز بر ابعاد سیاسی و اقتصادی، حاکمیت در ایران را دچار ضعف و ناتوانی کنند؛ با این تصور که «دولت ضعیف» بیشتر در معرض واگذاری «امتیازات بزرگ» قرار خواهد گرفت! با همین طرز تلقی، کشورهای غربی در مناسبات سیاسی خود با ایران تجدیدنظر کردند. مذاکرات­‌ هسته­‌ای از موضوعاتی بود که توسط دولت­‌های غربی که تا پیش از آن در اولویت برنامه­‌های سیاست خارجی آنان قرار داشت، به یکباره از دستور کار آن­ها خارج شد. در ادامه همین موضوع، مقامات غربی در نظر داشتند در نشست آتی شورای حکام آژانس که ماه مارس (نیمه اسفند) برگزار می­‌شود قطعنامه‌­ای شدیداللحن علیه کشورمان صادر کنند. اما ظهور برخی اتفاقات در ایران سبب شد که این بار نیز غرب دچار اشتباه در محاسبه شود.

خلق واقعه‌­ای شگفت‌­انگیز

این یک قضاوت حقیقی است که 22 بهمن سال1401 را مهم­ترین و تاثیرگذارترین واقعه سال در نظر بیاوریم. نکته اساسی در این باره نیز آن است که این رخداد در شرایط اعمال جنگ ترکیبی دشمنان علیه ملت ایران، همه معادلات و برنامه­های شرورانه آنان را از حیز انتفاع ساقط کرد. 22 بهمن آن رویدادی بود که دولت‌های غربی را با واقعیت­های درونی ایران آشناتر ساخت. آثار این رخداد تاریخی منحصر به آگاه شدن کشورهای غربی نشد؛ بلکه برخی در داخل که در زمینه انتهای جنگ ترکیبی پرشدت و گسترده دشمن دچار تردید و اضطراب شده بودند را نیز از تزلزل و تصورات یاس‌­آلود خارج ساخت. 22 بهمن سبب شد تا فضای منفی شکل گرفته و برخاسته از تبلیغات امپراتوری غرب به کنار رفته و ماهیت واقعی و درونی ملت ایران برای همگان آشکار شود. اخبار رسیده نشان می­‌دهد که سفر مدیر کل آژانس هر چند برای پیشبرد مباحث فنی صورت می­‌پذیرد، اما از آن­سو لازم است برای این سفر کارکرد سیاسی نیز تعریف کرد؛ چه اینکه این سفر به درخواست و یا دست­‌کم با موافقت سران کشورهای غربی انجام شده است. به هر ترتیب 22 بهمن سال1401 نه تنها در داخل برای کشور انسجام ملی و سرمایه اجتماعی تولید کرد، بلکه مسیر تعاملات بین‌­المللی برای ایران را نیز هموارتر ساخت و سناریوی منزوی­‌سازی ایران را که برخی دولت‌ها با طراحی خاص بدنبال آن بودند را به طور کامل به شکست کشانید. سفر مهم و موفق ریاست جمهوری اسلامی ایران به چین، شرکت موثر و عزتمندانه وزیر امور خارجه ایران در ۵۲‌ امین نشست شورای حقوق بشر در ژنو  و سفر رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین­المللی انرژی اتمی به ایران در روزهای آینده را بایستی در این چارچوب تحلیل و ارزیابی کرد.

مسائل سفر

اخبار رسیده گویای آن است که در سفر پیش­روی گروسی به تهران، اولا درباره فرآیند بازرسی از مکان­های سه­گانه -که در سفر اخیر آپارو معاون پادمانی آژانس به ایران جزئیات آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت- تصمیم نهایی به صورت رسمی اعلام خواهد شد. همچنین در همین دیدار مسئله ذرات پیدا شده در سایت فردو نیز به بحث گذاشته خواهد شد. این موضوع اخیر در روزهای گذشته در حجم گسترده در رسانه­‌های برخی دولت­‌های غربی و خاصه رژیم صهیونیستی بازتاب پیدا کرده است. توضیحات فنی این اتفاق همان است که آقای کمالوندی به آن پرداخته است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که این موضوع دلایل فنی دارد و در ارتباط با ذرات 84 درصد رسانه‌های بین‌المللی سعی در تحریف موضوع و فضاسازی رسانه‌ای دارند؛ وی این را هم اضافه کرده، در حالی‌که  تنها دو، سه ذره دیده شده بود که در غنی سازی این موضوع یک مساله عادی محسوب می‌شود؛ در گذشته نیز هنگامی که غنی سازی 5 درصد انجام می‌دادیم، ذره 17 درصدی یا بالاتر دیده می‌شد و  این موضوع عجیبی نیست. هنگام غنی سازی 60 درصد، وجود ذرات بالاتر از  60 درصد، برای مثال 84 درصد طبیعی است و در حقیقت، محصول نهایی اندازه‌گیری می‌شود و ایران در چارچوب اعلامی کارش را دنبال می‌کند.

اما از حیث سیاسی لازم است از مقامات و رسانه­های غربی این پرسش را مطرح کرد که جمهوری اسلامی ایران از 18 اردیبهشت 1398 که در سالگرد خروج آمریکا از برجام و در پی بی­‌عملی اروپا به طور گام به گام از تعهدات هسته­ای خود کاست و به غنی‌­سازی 60 درصد رسید و در ابعاد فنی گام­های مهم و اساسی برداشت، در کدام موضوع و در چه زمانی روش مخفیانه را در پیش گرفت و آژانس را در جریان تصمیمات و اقدامات خود نگذاشته است؟ درباره غنی سازی بالاتر از 60 درصد نیز چنانچه منافع ملی اقتضاء کند، جمهوری اسلامی ایران هم اقدامات لازم را به طور قاطعانه ترتیب خواهد داد و هم شجاعانه آژانس و جامعه جهانی را از قبل آگاه می­‌کند.

دیپلماسی یکی از گزینه­ها یا تنها گزینه؟

تجربه دوره­‌های مختلف مواجهه برخی کشورهای غربی با ایران و خاصه آمریکا نشان می­‌دهد که طرح این عبارت که «همه گزینه‌­ها بر روی میز است!» دیگر به یک سناریویی نخ­نما تبدیل شده است. هیچ فرد آگاهی اقدامات خرابکارانه و بزدلانه عوامل وابسته به رژیم جعلی صهیونیستی در گوشه­ای از مراکز هسته­‌ای و یا نقاط دیگر را واجد اهمیت و دارای ارزش نمی‌­داند. چه اگر این­گونه بود صنعت هسته­ای کشور بدین سان توسعه پیدا نمی­‌کرد که برخی رسانه­‌ها و مسئولان غربی ادعا کنند ایران اگر اراده کند ظرف مدت بسیار کوتاهی می­‌تواند به غنی‌­سازی90درصد دست یابد. واقعیت آن است که دیپلماسی در برابر «ایران بزرگ و متحد» نه یکی از گزینه­‌ها، بلکه «تنها را مواجهه با جمهوری اسلامی ایران به حساب می‌­آید». ایران از به سرانجام رسیدن احیای توافق هسته‌­ای مشروط بر آن­که منافع اقتصادی ملت ایران را و رفع تحریم­‌های ظالمانه را تامین نماید استقبال می­‌کند و از منظر جمهوری اسلامی چنان­چه اراده سیاسی در کشورهای غربی پدید آید فاصله با اعلام احیای برجام طولانی نیست؛ ایران اما از آن سو به تجربه آموخته که باید به تنوع شرکا در روابط و تجارت خارجی نیز بیندیشد و به همین دلیل مجموعه­ای از اقدامات اساسی و زیربنایی را برای تحقق این ایده در دستور کار قرار داده است.

توصیه به مدیرکل

فرآیند همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس انرژی اتمی گویای آن است، که بیش­ترین میزان همکاری و انجام بازرسی­های دوره­ای و خاص، از مراکز هسته­‌ای ایران صورت گرفته است. معنای این اقدام سازنده آن است که جمهوری اسلامی ایران مایل است آژانس بین­المللی در قامت یک نهاد حرفه­ای و بی­طرف باقی بماند. بسیار طبیعی است که بیش و پیش از همه، مدیر کل آژانس بایستی شئونات فنی و حرفه­ای آژانس را مد نظر قرار دهد. تجربه نشان داده که اثرپذیری مدیر کل آژانس از درخواست­های سیاسی و حتی استکباری قدرت­های بزرگ هیچ کمکی به حل مسئله هسته­ای ایران نکرده است. خوب است گروسی این سئوال کلیدی را از خود بپرسد که اعمال فشار سیاسی آژانس و برخی قدرت­های زورگو بر جمهوری اسلامی ایران تاکنون در کدام بخش صنعت هسته­ای ایران و روند پیشرفت آن را دچار تعطیلی و یا حتی وقفه کرده است؟ جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد، سفر روز جمعه رافائل گروسی به تهران آغازی به سمت رهاشدن آژانس بین­المللی انرژی اتمی و مدیر کل آن از فشار تحمیل‌­ها و خواسته­‌های غیرقانونی و سیاسی برخی کشورهای زورگو باشد.