ایران دلیل قانع‌کننده‌ای برای کاهش دسترسی بازرسان آژانس دارد

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به بیانیه روز شنبه گروسی مبنی بر اقدام جمهوری اسلامی ایران در لغو انتصاب چند بازرس با تجربه آژانس گفت: «متأسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا با وجود تعامل مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس با زیاده‌خواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس، از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوءاستفاده کردند.»

بر اساس آنچه سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران بر آن تاکید کرد که ایران پیشتر درباره عواقب این‌گونه سوءاستفاده‌های سیاسی از جمله تلاش برای سیاسی کردن فضای آژانس هشدار لازم را داده بود، اما رافائل گروسی در گفت وگو با خبرگزاری فرانسه تأکید کرد: «اگر ایران دوباره به بازرسان آژانس مجوز ندهد، پیامد‌هایی برای این کشور خواهد داشت؛ لذا وی از ایران خواسته تا در تصمیم خود برای عدم دسترسی به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تجدیدنظر کند.»

مسئله مهمی که در جلوگیری از دسترسی و نظارت‌های بیشتر بازرسان آژانس انرژی اتمی بر تأسیسات هسته‌ای ایران لازم به ذکر است و موجب شده مسئولان ایرانی چنین تصمیم مهمی اتخاذ کنند را باید از این زوایه یعنی سخنان آقای گروسی در شورای حکام مورد توجه قرار دارد؛ چراکه رئیس سازمان انرژی اتمی بی‌اعتنا به همکاری‌های صورت گرفته بین ایران و آژانس و از سوی دیگر بدون توجه به تکالیف و وظایفی که آژانس در قبال کشور‌های عضو برجام دارد به دنبال چالش‌آفرینی و اتهام‌زنی علیه ایران بوده و است.

هر چند گروسی بر رعایت اقدامات فراپادمانی مثل پروتکل الحاقی تاکید دارد، اما خوب است وی و سایر دولتمردان غربی به این موضوع واقف شوند که این موارد زمانی اتفاق می‌افتد که طرف مقابل نیز به تعهدات خود عمل کند؛ چراکه امروز برجامی از سمت غرب وجود ندارد. در حالی که ایران در برجام مانده است، اما آمریکا برجام را نقض کرده، لذا آژانس بدون احیای برجام نمی‌تواند انتظارات خود را در چارچوب برجام دنبال کند.

در این موضوع تردیدی نیست، آنچه ایران انجام داده که منجر به کاهش سطح دسترسی و بازرسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران شده ناشی از نقض برجام است که از سوی غرب و در زمین بازی غرب اتفاق افتاده است؛ چراکه پروتکل الحاقی مصوبه مجلس نداشته و ایران به شرط اجرای برجام به صورت داوطلبانه و موقت پروتکل الحاقی را انجام داده است.

وقتی طرف مقابل ایران زیر میز زده و برجام را عملیاتی نکرده است، ما نیز نباید اجازه دهیم بازرسی‌های فوق‌العاده یا فراپادمانی اتفاق بیفتد، بنابراین لازم است سطح دسترسی‌ها و اقدامات آژانس در تاسیسات انرژی اتمی ایران تعدیل و محدود شود، اما مسئله حائز اهمیت این است که آقای گروسی بدون اعتنا به نقض برجام و بی‌اعتنا به مسئولیت‌های روی زمین مانده از طرف اعضای 1+ 4 یا حتی 1+5 باز هم همان سخنان غیرقابل قبول را تکرار می‌کند، در حالی که بهترین کار توقف است، مثل ماجرای پی ام دی.

آقای گروسی همچنان بر انجام بازرسی‌های فوق‌العاده  در ورامین و در قوزآباد تاکید دارد، در حالی که ایران اعلام کرده «پی ام دی» بسته شده و اگر قرار است مسئله حل و فصل شود، یک بار به شرط حل شدن اجازه داده می‌شود، نه اینکه موضوع نظارت بر تاسیسات هسته‌ای ایران و نقض برجام از سوی غرب به شکل استخوان لای زخم باقی بماند.

آنچه در این موضوع حائز اهمیت است، اینکه آقای گروسی به عنوان رئیس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی باید بداند که با پرونده هسته‌ای ایران نباید سیاسی برخورد کند؛ چراکه برخورد سیاسی آژانس با مسئله هسته‌ای ایران کار را به بن‌بستی کشانده که شاهد آن هستیم، به گونه‌ای که می‌توان گفت ایران در این موضوع واکنش حداقلی نسبت به آنچه غرب در موضوع برجام با ما صورت داده را اعمال کرده است؛ بنابراین کاهش سطح دسترسی بازرسان در تاسیسات اتمی ایران حداقل واکنشی است که ایران نسبت به مطالبات نامعقول و فراحقوقی آژانس داشته است.»