بانک جهانی: فرصت‌های از دست رفته اقتصادی ایران در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰

بانک جهانی در گزارشی به وضعیت فقر و رفاه اجتماعی در ایران طی سال های 2011 تا 2020 پرداخته است که تمام دوره 8 ساله‌ ریاست‌جمهوری حسن روحانی در این بازه قرار دارد.

بر اساس این گزارش، تقریبا 10 میلیون ایرانی به دلیل تحریم‌ها، مدیریت بد اقتصادی و قیمت‌های پرنوسان بین‌المللی نفت، همه‌گیری کرونا در طول «یک دهه» فقیرتر شدند.

بر اساس این گزارش، تولید ناخالص داخلی سرانه ایران در این دهه به صورت سالانه منفی 0.6 درصد بوده است.
تولید ناخالص داخلی سرانه، اندازه‌گیری تولید ناخالص داخلی به ازای هر فرد در جمعیت یک کشور است و نشان می‌دهد که میزان تولید یا درآمد به ازای هر فرد در یک اقتصاد می‌تواند نمایان‌گر میانگین بهره‌وری یا استاندارد‌های زندگی باشد.

* کاهش چشمگیر فقر در ایران پس از انقلاب اسلامی ایران

به نوشته این گزارش، ایران در دهه‌های منتهی به سال 2011 شاهد کاهش فقر بوده است، به طوری‌که افرادی که زیر خط فقر قرار داشتند از 40 درصد جمعیت در سال 1980 به 20 درصد در اوایل دهه 2000 رسیده بودند.  

اما از سال 2011، لغو و اعمال مجدد تحریم‌ها توسط آمریکا و سایر کشورها تاثیر بدی بر رشد اقتصادی و رفاه ایرانی‌ها داشت و رقم 20 درصد به 28 درصد افزایش یافته است. «اقتصاد ایران از یک دهه از دست رفته رشد اقتصادی رنج برده است.»

در این گزارش به این نکته اشاره شده است که اقتصاد ایران پس از سپری کردن یک دهه از دست رفته با رشد اقتصادی ناچیز (2011-2020) به تدریج در حال بهبودی است.

با کم شدن محدودیت‌های کرونایی و شرایط بهتر در بخش نفت به 4 فصل متوالی بهبود اقتصادی منجر شده است. رونق اقتصادی با واکسیناسیون گسترده در نیمه دوم سال 1400 تقویت شد. با این حال، محدودیت ذخایر ارزی قابل دسترس، به دلیل تداوم تحریم‌های آمریکا، منجر به نوسانات نرخ ارز و افزایش تورم شده است.

اقتصاد ایران به تدریج در حال خروج از یک رکود دو ساله

این رونق اقتصادی که عمدتا اشتغالزا نبوده است با تورم بالا سبب شد تا رفاه خانواده‌ها مخصوصا در میان دهک‌های پایین درآمدی که از کرونا به شدت آسیب دیده‌اند، کاهش پیدا کند.

در عین حال، اتفاقات ناگوار ناشی از تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی و افزایش بی‌سابقه ما منجر به کمبود آب و قطعی‌های برق شده است.

اقتصاد ایران در سال 1399 از رکود 2 ساله خارج شد و در سال 1400 میزانی از رشد را تجربه کرد.