دوگانه کارآمدی و رقابت در انتخابات

این یک واقعیت غیر قابل انکار است که نفس برگزاری انتخابات در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از رخداد‌های سیاسی و صورتبندی فکری و تشکیلاتی در ایران پس از انقلاب اسلامی، حول و حوش انتخابات‌ها سامان پیدا کرده است. با این مبنا، انتخابات پایان سال نیز در همین چارچوب قابل بررسی و ارزیابی است.

سیاست نظام در این‌باره برگزاری انتخابات پرشور است. در دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب با فقها و حقوقدانان شورای نگهبان -که برخی برگزاری آن را در چنین مقطعی کم سابقه ارزیابی کردند- ایشان تاکید نمودند که همه وظیفه دارند زمینه برگزاری انتخاباتی پرشور را در اسفند ماه امسال فراهم کنند. اما در این‌که چه باید کرد تا انتخابات پرشور بدست آید بحث‌های فراوانی در جریان هست.

برخی کارآمدسازی سیستم‌های خدمات‌رسانی به مردم را سبب ایجاد رضایتمندی و امید و در نهایت ترغیب مردم به شرکت در انتخابات می‌دانند. عده‌ای دیگر نیز بر این باورند که مشارکت پرشور از مسیر انتخابات رقابتی می‌گذرد. البته نظر‌های دیگر نیز در این میانه مطرح می‌شود. هر کدام از این دو نگاه و سایر نظر‌های وارده در جای خود اهمیت دارد. اما هیچ کدام از این زمینه‌های خلق مشارکت پرشور جای دیگری را تنگ نمی‌کند. نه تنها مانع یکدیگر نیستند بلکه وجود این زمینه‌ها اصالتاً دارای اهمیت و اعتبار است.

وجود برخی اشکالات در بخش کارکردی نظام یک واقعیت است و باید به فکر رفع آن خطا‌ها بود؛ اما دستگاه تبلیغاتی و مأیوس‌سازی دشمنان و استمرار جنگ ادارکی رسانه‌های منسوب به نظام سلطه، بخشی از مسئله «کارکرد» و مسئله «رضایت» در ایران را به یک امر ذهنی تبدیل ساخته است؛ بنابراین باید هم در میدان عمل نظام و سازوکار‌های معطوف به حوزه خدمات رفاهی را کارآمد ساخت و هم راه‌های طی شده و اقدامات موفق نظام را در عرصه ذهن و در منظر افکار عمومی تشریح کرد.

حتی با فرض اینکه نظام در مسئله کارآمدی و تولید رضایتمندی در مسیر مطلوبی قرار دارد، باز نباید راهبرد رقابت را از گردونه خارج ساخت. نظام جمهوری اسلامی مفتخر به برگزاری انتخابات به شکل واقعی، جدی و رقابتی است. این دقیقاً همان چیزی بوده که در طی ادوار گوناگون سبب شده مردم به انتخابات و صندوق‌های رأی به مثابه فرصتی برای اعمال دیدگاه‌های سیاسی خود بنگرند. رقابت‌های سیاسی در زمانه انتخابات سبب شده پرستیژ و شخصیت جهانی نظام ارتقا پیدا کند؛ بنابراین راهبرد رقابت صرفاً مستمسکی برای گرم کردن تنور انتخابات نیست؛ بلکه باعث شده سرمایه اجتماعی و نیز اعتبار و موقعیت جهانی نظام جمهوری اسلامی محفوظ باقی بماند.