حکم اولیه دادگاه بین‌المللی لاهه؛ گام نخست پیروزی حقوقی فلسطین

اقدام آفریقای جنوبی در دادگاه بین المللی دادگستری، علیه رژیم صهیونیستی، موجی از نگرانی را در میان صهیونیست ها به وجود آورد و در کنار آن، فلسطینیان و حامیان مقاومت را دلگرم کرد. این دادگاه که دو هفته پیش برگزار شد، شاهد ارائه حکم اولیه از سوی قضات دادگاه بود. حکمی که از نگاه بسیاری از ناظران حقوقی پیروزی مقاومت فلسطین و شکست رژیم صهیونیستی را در این عرصه بین المللی نوید می دهد.

 نگاهی به اقدام آفریقای جنوبی 

اقدامی که آفریقای جنوبی در عرصه بین المللی ترتیب داد، ناظر به یک کنوانسیون بین المللی تحت عنوان «کنوانسیون پیشگیری از نسل کشی» بود. براساس این کنوانسیون، کشورهایی که این کنوانسیون را می پذیرند، متعهد می شوند با تمام مظاهر و مصادیق نسل کشی، طبق تعاریف کنوانسیون، مقابله کنند. آفریقای جنوبی با استناد به این کنوانسیون در دادگاه بین المللی دادگستری، دادخواستی را علیه رژیم صهیونیستی ارائه کرد که بر طبق آن اسرائیل با جنایاتی که در خلال نبرد «طوفان الاقصی» در نوار غزه مرتکب شده، عملا این کنوانسیون را نقض کرده است و حال دادگاه باید با صدور کیفرخواست علیه این رژیم، علاوه بر ممانعت از استمرار این اقدامات، برای این رژیم مجازاتی را تعیین کند.

براساس اقدام آفریقای جنوبی، دو اقدام از دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) انتظار می رفت:

نخست، اقدام کوتاه مدت مبتنی بر درخواست از رژیم صهیونیستی برای پایان دادن به جنگ در غزه؛

دوم، اقدام بلند مدت با اثبات دادخواست آفریقای جنوبی بر وجود مظاهری از نسل کشی مبتنی بر مجازات رژیم صهیونیستی.

 حکم دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) 

آنچه روز جمعه گذشته توسط دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) صادر و اعلام شد، یک دستور موقت است و حکم نهایی نیست.

در وجه نخست، دادگاه صلاحیت خود در رسیدگی به این پرونده را با استناد به کنوانسیون پیشگیری با نسل کشی اعلام کرد.

در وجه دوم، دادگاه بین المللی دادگستری، درخواست رژیم صهیونیستی برای رد شکایت آفریقای جنوبی را وارد ندانسته، آن را رد کرد. چرا که اقدام آفریقای جنوبی منطبق با کنوانسیون و قوانین بین المللی، و استناد آن قابل پذیرش است.

در وجه سوم، دادگاه، نسبت به آزادی اسیرانی که در اختیار گروه های مقاومت هستند ابراز نگرانی کرده، خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط آنها شد.

در وجه چهارم، دادگاه با 15 رأی موافق در مقابل دو رأی مخالف، دستور انجام دو اقدام موقت را از سوی رژیم صهیونیستی تا زمان صدور حکم و دستور نهایی صادر کرد. این اقدامات عبارتند از:

1. جلوگیری از نسل کشی: دولت صهیونیستی باید مطابق تعهدات خود ذیل کنوانسیون پیشگیری و مجازات نسل کشی، تمام اقداماتی را که در حیطه اختیارات رژیم صهیونیستی است اتخاذ کند تا از ارتکاب اعمالی که براساس ماده دوم کنوانسیون در حیطه نسل کشی قرار می گیرند، جلوگیری کند. مصادیق این اقدامات به قرار زیر هستند:

• کشتن؛
• آسیب جدی جسمی یا روانی؛
• تحمیل عمدی شرایط زندگی با هدف حذف فیزیکی آنها، خواه به طور کامل یا جزئی؛
• اعمال تدابیری با هدف جلوگیری از تولد.

2. جلوگیری از تخریب شواهد و تضمین حفظ آنها: دولت صهیونیستی باید اقدامات مؤثری را برای جلوگیری از تخریب و تضمین حفظ شواهد مربوط به ادعاهای مربوط به اعمالی که در محدوده مواد دوم و سوم کنوانسیون پیشگیری و مجازات نسل کشی در نوار غزه هستند، اتخاذ کند.

  دستاوردها  

اگرچه آنچه تاکنون در دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) به دست آمده، یک دستاورد نهایی نیست و باید منتظر نتایج پس از آن بود، اما تا همین جای کار نیز چند دستاورد قابل توجه از این اقدام حقوقی به دست آمده است:

 رد شکایت رژیم صهیونیستی و تأیید اولیه نسل کشی 

حکم موقت دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ)، در نگاه اول، مصادیق اعلام شده از سوی آفریقای جنوبی را منطبق با نسل کشی دانست و این به معنای آن است که در مرحله نخست، اقدام به نسل‌کشی رژیم صهیونیستی براساس معیارهای بین‌المللی اثبات شده است. این به معنای برداشتن گام نخست به سمت محکومیت صهیونیست‌ها و از آن مهم‌تر اثبات دروغ‌بودن ادعاهای آنها است. ادعاهایی که از سوی غرب و آمریکا نیز تأیید می‌شود. لذا تا اینجای کار هم صهیونیست‌ها و هم آمریکا، در آستانۀ یک بی آبرویی بین المللی به دلیل حمایت از نسل کشی رژیم صهیونیستی قرار دارند.

  صدور دو الزام موقت از رژیم صهیونیستی  

با وجود آنکه دو خواسته موقتِ دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) متوجه رژیم صهیونیستی است و در حکم موقت دادگاه، نسبت به وضعیت اسیران رژیم صهیونیستی، ابراز نگرانی شده، خواسته ای از گروه های مقاومت در حکم دادگاه به چشم نمی خورد.

این دو خواسته هر دو در تأیید نسل‌کشی رژیم صهیونیستی هستند. اول اینکه، با استناد به مصادیق نسل‌کشی، مندرج در کنوانسیون پیشگیری از نسل کشی، از رژیم صهیونیستی می خواهد تا صدور حکم نهایی دادگاه، از انجام این مصادیق، امتناع کند.

دوم آنکه، از رژیم صهیونیستی می خواهد از تخریب شواهدی که نسل‌کشی را اثبات می‌کنند جلوگیری کرده، تضمین دهد که این مصادیق را حفظ خواهد کرد.

مجموع آنچه از حکم موقت دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) به دست می آید یک پیروزی اولیه در عرصه بین المللی برای فلسطین و گام نخست شکست برای رژیم صهیونیستی است. در گام نخست، صهیونیست ها محکوم به نسل کشی شده اند و فلسطینیان- که موضوع نسل‌کشی اعمال شده از سوی رژیم صهیونیستی اند- در گام نخست و در حکم اولیه دادگاه پیروز میدان هستند.

حکم نهایی این دادگاه، اگر با فشار لابی های صهیونیستی و ایالات متحده و غرب با شواهد موجود صادر شود، می تواند ضربه ای جدی به صهیونیست ها و گامی بلند در راستای تحقق حقوق ملت فلسطین باشد. گامی که با استمرار مقاومت می تواند پیروزی های ثانویه و جدی تر را برای ملت فلسطین و مقاومت رقم بزند.