کاکایی: رقابت در صنعت خودروسازی دستوری نیست

به گزارش بصیرت، خودروسازی کشور اصولا با چالش‌های متعددی رو به رو بوده است. بخشی از این چالش‌ها مربوط به قیمت‌گذاری دستوری و عدم تحقق رقابت در صنعت خودروسازی با خصوصی‌سازی واقعی است. کارشناس و تحلیلگر بازار و صنعت خودرو در گفتگوی پیش رو نگاهی دارد بر راهکار‌هایی که می‌تواند بهبودی در وضعیت خودروسازی کشور ایجاد کند.

امیرحسن کاکایی کارشناس و تحلیلگر بازار و صنعت خودرو در گفتگو با بصیرت در خصوص این موضوع که واردات خودرو بدون حمایت از تولید داخلی و تامین زیر ساخت‌های تولید با کیفیت در داخل منجر به رضایت آحاد مردم می‌شود؛ گفت: به تازگی جمله‌ای در ذهن مردم و مسئولین جا افتاده که اتفاقا وزیر تازه نفس صمت دولت آقای پزشکیان نیز بر آن تاکید کرد ناظر بر این موضوع که با واردات خودروی خارجی خواهان ایجاد رقابت در بازار خودروی کشور هستیم، در حالی که بنا به وضعیت کنونی کشور، این جمله اشتباه است.

وی در این باره خاطر نشان کرد: برای نشان دادن غلط بودن این جمله یادآوری می‌کنم در دهه ۸۰ که ۸۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشتیم و واردات خودرو آزاد بود، درآن زمان حداقل ۲۶ خودروساز داشتیم و تولید خودرو قدر قابل توجهی افزایش یافته بود و به رقم ۱۶۵۰ عدد رسیده بود و به طور متعادل نیز بیش از ۷۰ هزار خودرو وارد کشور می‌شد آیا مردم از روند خودروسازی کشور راضی بودند؟

وی در این باره تصریح نمود: حتی در سال ۹۱ که تحریم‌ها آغاز شد آن زمان نیز نزدیک به ۱۱۰ هزار خودرو وارد کشور شد، بنابراین طی سال‌های گذشته قبل از تشدید تحریم‌ها خودرو‌های وارداتی قابل توجهی وارد کشور می‌گردید؛ پس با رجوع به خاطرات خود و مطالبات و گفتگو‌های مسئولین در آن سال‌ها باز شاهد آن بودیم که همه به این موضوع اعتراف داشتند که بازار رقابتی نیست، با اینکه خودروی خارجی وارد می‌شد.

وی در این باره افزود: علی‌رغم آزادی واردات خودروی خارجی آن زمان مردم احساس می‌کردند صنعت خودرو تحت انحصار است و از این روند اصلا رضایتی نداشتند. جالب است بدانیم در کره جنوبی یک خودرو ساز اصلی به نام هیوندای کیا وجود دارد و مابقی ورشکسته هستند، یعنی این خودروساز غول همه کاره در کره جنوبی است و ۷۵ درصد خودرو‌های این کشور توسط این خودروساز تولید و ارائه می‌شود، پس در کره جنوبی که ما حسرت تولید هیوندای کیا را می‌خوریم نیز به معنای واقعی رقابتی وجود ندارد.

امیر حسن کاکایی افزود: پس مشکل اصلی ما نبود رقابت در بازار نیست، بلکه مشکل اصلی به عدم تامین زیرساخت‌های لازم برای افزایش کمیت و ارتقای کیفیت صنعت خودروسازی کشور است.

وی در این باره بیان داشت: هشت سال پیش گفته می‌شد ایران خودرو و سایپا ۹۵ درصد بازار را دارند و انحصارگر هستند، اما سال گذشته این سهم به زیر ۸۰ درصد رسید، اما این سوال مطرح می‌شود دو برابر شدن تولید مونتاژکاران منجر به احساس خوب و رضایت در مردم شد؟

وی افزود: مسئولین باید بدانند راه‌های رقابتی شدن بازار از مسیر تکرار راه‌های گذشته نیست که کمترین حاصلی نداشته است. کما اینکه در هفت سال گذشته به اسم رقابت قیمت‌گذاری دستوری همچنان وجود داشته و زمینه‌ها برای رشد مونتاژکاران باز شده است.

امیر حسن کاکایی کارشناس بازار و صنعت خودرو افزود: از سوی دیگر به قدر لازم به ایران خودرو سایپا برای فروش با قیمت‌های دستوری فشار آورده شده است. فروش دستوری و سهمیه‌هایی که با عناوین مختلف گذاشته شد هیچکدام نتوانست منجر به رضایت جامعه از وضعیت خودروسازی کشور شود. 

وی در این باره افزود: تنها کسانی که از وضعیت قیمت گذاری دستوری در بازار خودرو رضایت کامل دارند دریافت کنندگان رانت هستند، چرا که آنها از رانت سنگین استفاده کردند، مثلا پژو پارس را ۳۰۰ میلیون خریداری کرده و در بازار آزاد ۶۰۰ میلیون فروخته‌اند؛ با این حال این گروه از کیفیت خودرو‌ها راضی نبوده‌اند بلکه فقط از توزیع رانت به نفع خود رضایت داشته‌اند.

امیرحسن کاکایی خاطر نشان کرد: بی‌تردید دولت باید ورودی جدی به مساله کیفی خودروسازی داشته باشد البته بدون دخالت‌های دستوری و با باز گذاشتن فضا برای رقابت‌های همه جانبه. درصورتی که زمینه‌های لازم برای تحقق اصل ۴۴ قانون اساسی ایجاد نشود نمی‌توان به تولید بیشتر و با کیفیت و رضایت مردم در خودروسازی امیدوار بود.