عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت تأکید کرد: «بیتردید «ایران خودرو» و «سایپا» را میتوان بهمنزله نمادی از کل اقتصاد ایران معرفی کرد. پس وقتی قیمت همه کالاها و خدمات و صنایع بالا رفته و دستمزدها افزایش یافته است، این سؤال مطرح میشود چرا دولت در این مسیر یعنی اصلاح قیمتها سنگاندازی میکند؟ دلیلش احتمالا این است که دولت نگران اعتراض مردم است، در حالیکه اگر دولت دغدغه نگرانی مردم را دارد راهکار آن مقابله با اصلاح قیمت خودروها در شرکتهای سایپا و ایران خودرو نیست، بلکه راهکارهای دیگری نیز وجود دارد.»
«امیرحسن کاکایی» عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت و کارشناس بازار خودرو در گفتوگو با صبح صادق به چرایی چالشهای اخیر بین دولت و وزارت صمت با دو خودروساز معروف ایران بر سر اصلاح قیمتها پرداخت و دراین باره به ما گفت: «باوجود اینکه تاکنون وزارت صمت افزایش قیمت خودروسازهایی، چون ایران خودرو و متعاقب آن سایپا را رد کرده است. اما بهدلیل افزایش قیمتها و فشارهای هزینهای که به شرکتها وارد شده است چارهای جز افزایش قیمت بر اساس میزانهای مصوب قانونی وجود ندارد.»
وی مشخصا درباره خودروسازی سایپا گفت: «شرکت خودروسازی سایپا وضعیت مالی نامناسبی دارد و در مسیر خصوصیسازی نیز قرار گرفته است؛ بنابراین هیچ چارهای غیر از اصلاح قیمت باقی نمانده است. نکته مهم درباره سایپا که اتفاقاً نگرانکننده است تلاشها برای خصوصیسازی این شرکت است که اگر درست خصوصیسازی نشود و زدوبندی در کار باشد بهمعنای له شدن این شرکت خواهد بود، زیرا قیمت خرید سایپا را بهشدت پایین میآورد؛ بنابراین مردم و دولت در این مدل خصوصیسازی بهشدت زیان میکنند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت تأکید کرد: «وقتی سخن از زیان مردم و دولت گفته میشود به این معناست که در حالیکه صنعتی خراب میشود بازار این شرکت و این صنعت نیز از دست میرود بنابراین فشار بازار و قیمتها بر مردم بیشتر میشود. از اینرو باید گفت، سایپا بهعنوان آخرین سنگر حاکمیت در رابطه با مدیریت صنعت خودروسازی باید بهدرستی مدیریت شود ضمن اینکه اصلاح قیمتها برای جلوگیری از زیانهای بیشتر به این شرکت که میتواند چوب حراج را بر آن بزند باید رعایت شود.»
امیرحسن کاکایی معتقد است: «اصلاح قیمتها در چارچوب قانون باید انجام شود. اما مشکل اصلی این است که دولت هزار و یک مسئله و ملاحظات دیگری دارد که به آن بیتوجهی میکند. ولی در برابر اصلاح قیمت خودروسازان مقاومت میکند و در برابر اعلام قیمتهای جدید خودروسازان تعلل میکند.»
وی در ادامه بحث یادآور شد: «در روزهای گذشته درباره اینکه چه خودروهایی را از خودروسازان خریداری نکنیم، چون در بازار ارزانتر هستند، فیلمهایی در فضای مجازی منتشر شد. در حال حاضر قیمت بسیاری از خودروهای مونتاژکاران از بازار ارزانتر است. این موضوع بدین معناست که رفتار دولت درخصوص ایران خودرو و سایپا متفاوت از دیگر شرکتهاست و جای تعجب دارد؛ یعنی دولت مدام بر سر دو تولیدکننده اصلی خودروی کشور میزند، رویهای غلط که مانع رشد این شرکتها شده است.»
کاکایی تصریح کرد: «به هر حال دولت به هر دلیلی نگران بالا رفتن قیمتهاست نه فقط قیمت محصولات ایران خودرو، بلکه محصولات سایپا نیزهمینطور است؛ بنابراین تمام تلاش خود را بهکار گرفته تا مانع اصلاح قیمتها شود در حالیکه در سه ماهه اول سال تاکنون بسیاری از کالاها و خدمات مشمول افزایش قیمت شدهاند. نباید فراموش کنیم سیاستهای دستوری دولت موجب نابودی صنعت میشود، یعنی هر صنعتی اعم از صنعت خودروسازی یا ... وقتی با قیمتگذاری دستوری مواجه شوند، آسیب میبینند. یا مثلا سیاستهایی که بانک مرکزی و وزارت دارایی اعمال میکنند به صنایع و کسبوکارها و تولیدیها ضربه وارد کرده است.»
وی افزود: «به هر حال بهدلیل تورم، قیمت همه اقلام و کالاها بالا رفته است. برای اینکه مردم فشار قیمتی را متوجه نشوند دولت بهجای فشار بر صنایع و عدم اصلاح قیمتها همزمان باید تولید را رونق دهد و حقوق و دستمزدها را مانند کشورهای منطقه افزایش دهد تا رفاه نسبی مردم افزایش بیابد. اما شاهد هستیم دولت بهعلت ملاحظاتی که با عنوان حمایت از مردم دارد، مانع اصلاح قیمتها میشود در حالیکه دولتها خود عامل ایجاد تورم بودهاند و خود تورم را بر مردم تحمیل کرده و مدام دستشان در جیب مردم بوده است.»
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت تأکید کرد: «بیتردید ایران خودرو و سایپا را میتوان بهمنزله نمادی از کل اقتصاد ایران معرفی کرد. پس وقتی قیمت همه کالاها و خدمات و صنایع بالا رفته و دستمزدها افزایش یافته است، این سؤال مطرح میشود چرا دولت در این مسیر، یعنی اصلاح قیمتها سنگاندازی میکند؟ دلیلش احتمالا این است که دولت نگران اعتراض مردم است در حالیکه اگر دولت دغدغه نگرانی مردم را دارد راهکار آن مقابله با اصلاح قیمت خودروها در شرکتهای سایپا و ایران خودرو نیست، بلکه راهکارهای دیگری نیز وجود دارد.»
کارشناس بازارخودرو در اینباره توضیح داد: «راهکاری که وکلای مجلس ارائه میدهند واردات خودروی خارجی است که مستقیماً به افزایش قیمت دلار در هنگامه تحریمها منجر میشود و افزایش قیمت دلار نیز قیمت دیگر کالاها را در بازار بالا میبرد. اما راهکار اصلی افزایش ارزش ریال است، پس این سؤال مطرح میشود، چگونه ارزش ریال را بالا ببریم؟ پاسخ به این سؤال یک راهکار بیشتر ندارد و آن توسعه صنعتی است.»
این کارشناس صنعت خودرو گفت: «بیتردید صنایع کشور باید رشد کنند. این راه حل اساسی عبور از چالشهای امروزی است وگرنه چاپ پول و افزایش نقدینگی برای حل موقتی معضلات به هیچوجه مشکلی را حل نمیکنند. متأسفانه سیاست ما ضدتوسعه صنعتی است. نه فقط صنعت خودرو هر صنعتی که ما مشاهده میکنیم، همین ماجراست. برای نمونه ما در کشوری هستیم که هزینه هر یک بیتکوین با پول برق صنعتی در ایران حداکثر یک و نیم میلیارد تومان تمام میشود در حالیکه تقریبا ارزش آن هشت و نیم میلیارد تومان است، یعنی اگر من صنعتگر، صنعت را تعطیل کنم و بیتکوین تولید کنم، سودآوری بیشتری دارم.»
کاکایی معتقد است: «ممکن است این پیشنهاد داده شود که اصلا بهجای تولید خودرو یا لوازم خانگی کلا تولید را رها کرده و آنها را وارد کنیم یا با تولید بیتکوین هزینهها را بپردازیم این روشها یک اشکال بزرگ دارد؛ اینکه در این نگاه پولی به جیب ملت نمیرود و فقط عدهای محدود منتفع میشوند. اما پولی که از طریق تولید حاصل میشود چه تولید خودرو یا خدمات یا برنامه نرمافزاری به جیب مردم میرود و سبب ارتقای ارزش پول ملی و توزیع مناسب ثروت در جامعه میشود. پس مشکل من و شما فقط بالا رفتن قیمت خودرو نیست، بلکه مشکل اصلی پایین بودن میزان درآمد است. مشکلی که حتی در گران شدن نان و نگرانی طبقه ضعیف جامعه خود را نشان داده است.»
وی در پایان گفتوگو تأکید کرد: «شاید طبقه متوسط جامعه هنوز نگران گران شدن نان نیست. اما دهکهای یک تا سه از این گرانیها آسیب میبینند، چون درآمد پایینی دارند. اینجاست که باید سیاستگذاریهای درست برای رشد صنعتی، رونق اقتصادی و اشتغالزایی و درآمدزایی مردم ایجاد شود تا با عبور از رکود و افزایش درآمد مردم و افزایش قدرت خرید جامعه توازن در همه عرصهها برقرار شود.»