مرکز بروکینگز دوحه (BDC) و مرکز مطالعات الجزیره یک نشست تخصصی با موضوع «نقش اندیشکدهها در زمان بحران» برگزار کردند. این رویداد بخشی از یک سلسله نشستهای مشترک با عنوان «چرا اندیشکدهها مهم هستند؟» بود. اعضای این نشست چگونگی تطبیق نقش اندیشکدهها در زمان بحران، تضمین رسیدن محتوای آنها به مخاطبان مناسب و نحوه ارتباط مؤثرتر ایدههایشان با این مخاطبان را بررسی کردند. این نشست شامل گروهی از پژوهشگران و کارشناسان برجسته بود، از جمله «نادر قبانی» مدیر تحقیقات در مرکز بروکینگز دوحه قطر، «نایفبننهار الشمری» مدیر مرکز ابن خلدون برای علوم انسانی و اجتماعی در دانشگاه قطر و «محمد شرقاوی» پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات الجزیره و استاد حل منازعات در دانشگاه جرج میسون.
نادر قبانی بحث را با تأملی بر نقش اندیشکدهها آغاز کرد. او استدلال کرد اندیشکدهها پلی بین دانشگاهیان و تصمیمگیران هستند و باید اطلاعات مرتبط را به شیوهای قابل فهم منتقل کنند. او بیان داشت، در زمان بحران، زمان محدود است و تحلیلها باید مختصر و کاربردی باشند. هرچند بسیاری از اندیشکدهها تحلیلهای خود را بر اساس برنامههای از پیش تعیینشده تولید میکنند، باید انعطافپذیری لازم را برای مواجهه با رویدادهای پیشبینینشده داشته باشند. قبانی همچنین به تأثیر مثبت رسانههای اجتماعی بر پژوهشها اشاره کرد و گفت، پژوهشها در این بسترها به سرعت منتشر میشود و امکان دسترسی آسان به افکار عمومی فراهم شده است. او همچنین به چالشهایی که رسانههای اجتماعی به همراه دارند، مانند انتشار سریع اخبار جعلی، پرداخت و تأکید کرد، اندیشکدهها باید متخصصان رسانهای داشته باشند که بتوانند به سرعت به این هجوم اطلاعات واکنش نشان دهند.
محمد شرقاوی در ادامه بحث گفت، ما در دورهای پرآشوب زندگی میکنیم که در آن بحرانها سریعتر از هر زمان دیگری رخ میدهند. او استدلال کرد، در زمانی که کشورها در سراسر جهان با دقت حوادث منطقه را دنبال میکنند، اندیشکدهها میتوانند نقش حیاتی در ارائه دیدگاههای حرفهای در زمینه مسائل گوناگون و هدایت تصمیمگیریهای سیاسی ایفا کنند.
نایفبننهار الشمری با تأکید بر اینکه نباید جهان عرب را با غرب مقایسه کرد، بیان داشت، جهان عرب در توسعه بخش اندیشکدهها پیشرفتهای قابلتوجهی داشته است. او اشاره کرد، تنها در قطر بیش از ۲۰ اندیشکده وجود دارد و در کشورهایی مانند تونس، مراکش و اردن نیز اندیشکدههای تأثیرگذاری وجود دارند. الشمری همچنین گفت، اندیشکدهها باید در پیشبینی بحرانها و تهیه محتوا برای زمان وقوع رویدادها نقش داشته باشند و تأکید کرد، آنها برخلاف مشاوران که بهطور فردی توصیههایی ارائه میدهند، تیمهای تحقیقاتی را گرد هم میآورند تا موضوعات را از زوایای گوناگون تحلیل کنند.
در ادامه این جلسه، شرکتکنندگان پرسشهایی را درباره تأمین مالی اندیشکدهها، دسترسی به اطلاعات و نقش دولتها در ارائه دادهها طرح کردند. الشمری بیان کرد، پیوند مراکز پژوهشی با دولتها به معنای تعیینکننده بودن این ارتباط در تولید محتوای آنها نیست. شرقاوی نیز تأکید کرد، حمایت مالی لزوماً به معنای تحمیل دیدگاههای خاص به محققان نیست. قبانی نیز در پاسخ به پرسشی درباره امکان پیشبینی رویدادها در اندیشکدههای جهان عرب گفت، علاوه بر پیشبینی رویدادها، توسعه طرحهایی برای مقابله با آنها نیز مهم است.
منبع: اندیشکده بروکینگز