ایران، کانادا و مکزیک نیست!

همزمان با سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونی به آمریکا، ترامپ یک یادداشت اجرایی در ارتباط با تحریم‌های ایران امضا کرد. یادداشت اجرایی با فرمان اجرایی تفاوت‌هایی دارد؛ از جمله این تفاوت‌ها این است که فرمان اجرایی حالت قانونی ندارد و لازم نیست نحوه اجرای آن را به صورت دوره‌ای به کنگره گزارش داد. همچنین نهاد‌های نظارتی به صورت مداوم نحوه اجرای آن را بررسی نمی‌کنند. در این یادداشت توصیه‌های مختلفی به سازمان‌ها و نهاد‌های مربوطه در ارتباط با بازگشت تحریم‌ها و فشار حداکثری شده است.

ترامپ در سخنانی پس از امضای این یادداشت با لحنی آمیخته به تهدید گفت: «من مایل نیستم که فضا به سمتی رود که مجبور به ابلاغ فرمان اجرایی شوم و بهتر است که ایران به سمت برنامه هسته‌ای نظامی نرود و اگر آنها بخواهند من را ترور کنند، ایران را مورد حمله قرار می‌دهیم.» او همچنین پیشنهاد ملاقات و دیدار با رئیس‌جمهوری ایران را داده است.

به نظر می‌آید ترامپ می‌خواهد همان مدلی را که درباره کانادا و مکزیک اجرا کرده است، درباره ایران هم به اجرا درآورد؛ یعنی تهدید کند و سپس امتیاز بگیرد بدون آنکه تهدید خود را عملیاتی کند. عده‌ای از کارشناسان معتقد هستند ترامپ در پی آن بود که در یک بررسی دوره‌ای طولانی‌تر با ایران مقابله کند؛ ولی ظاهراً نتانیاهو اصرار داشته که ترامپ یک فرمان اجرایی صادر کند؛ اما ترامپ با توجه به پیامد‌های این موضوع، از انجام آن خودداری کرد.

رئیس جمهور جدید آمریکا برای صدور فرمان اجرایی ملاحظاتی داشت؛ از جمله اینکه باید بنادر و پالایشگاه‌های چین را تحریم می‌کرد و این امر موجب شدت گرفتن تقابل چین و آمریکا می‌شد. همچنین اجرای فشار حداکثری و تحریم‌های گسترده به افزایش قیمت نفت منجر می‌شد و عربستان با درخواست ترامپ برای افزایش تولید نفت در همین ارتباط مخالفت کرده است. ترامپ می‌داند که فضای بین‌المللی با دوره اول ریاست‌جمهوری او بسیار متفاوت‌تر است و جمهوری اسلامی ایران هم تجربه مقابله با تحریم‌ها و عبور از آنها را دارد. در کنار آن ایران و تعداد زیادی از کشور‌ها به دنبال این هستند که با تحریم‌های آمریکا در قالب سازمان‌های بین‌المللی، مانند بریکس یا مبادله و صادرات کالا با ارز‌های ملی مقابله کنند. وزیر خارجه جدید آمریکا «مارکو روبیو» هم به این موضوع اشاره کرده است و با نام بردن از کشور‌های هند و برزیل که به دنبال گسترش مبادلات تجاری خود از طریق ارز‌های ملی هستند، گفته است: «اگر این روند ادامه پیدا کند ظرف پنج سال آینده آمریکا نمی‌تواند هیچ کشوری را تحریم کند.» نکته جالب توجه این است که سهم دلار از ذخایر جهانی از ۷۱ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۵۸ درصد در سال ۲۰۲۴ رسیده است. ترامپ نمی‌خواهد از حربه فشار حداکثری به این سادگی دست بردارد. رئیس‌جمهور آمریکا تلاش خواهد کرد از ظرفیت کشور‌های اروپایی هم بعد از این اقدام خود استفاده کند، آن هم از طریق مکانیسم ماشه، یعنی از اروپا بخواهد که با کمک آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحریم‌ها را در قالب برجام احیا کند و خود در نقش پلیس خوب بگوید حاضر به مذاکره با ایران است.