وزیران امور خارجه گروه هفت در آخرین روز از نشست خود با انتشار بیانیهای مشترک مدعی شدند که جمهوری اسلامی ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد. بر اساس این بیانیه، ایران منبع اصلی بیثباتی منطقهای عنوان شده که هرگز نباید به آن اجازه داد که سلاح هستهای توسعه دهد و به آن دست یابد. وزیران امور خارجه آمریکا، کانادا، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، و آلمان و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین تاکید کردند که ایران باید سیاستهای کلی خود را تغییر دهد، تنشزدایی کند، و دیپلماسی را برگزیند.
وزیران امور خارجه گروه هفت در بخش دیگری از بیانیه خود ارائه کمکهای نظامی توسط ایران، چین، و کره شمالی به روسیه را محکوم و بر لزوم مقابله با چنین اقداماتی از سوی کشورهای ثالث تاکید کردند. نکته قابل توجه آنکه بدون ئر نظر گرفتن نسل کشی در غزه، وزرای گروه ۷ بار دیگر بر حق اسرائیل برای دفاع از خود تأکید کردند و حملات حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ را "تروریستی و غیرقابل توجیه" توصیف کردند. وزرای خارجه گروه ۷ در بخش دیگری از بیانیه مشترک خود خواستار آزادی فوری همه گروگانهای باقیمانده در غزه شدند و تصریح کردند که "حماس هیچ نقشی در آینده غزه نمیتواند داشته باشد" و نباید هیچ تهدیدی علیه اسرائیل ایجاد کند.در واکنش به این ادعا نیز سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، ادعاهای مندرج در بیانیه نشست اخیر وزرای امور خارجه گروه هفت راجع به جمهوری اسلامی ایران را کاملا بیاساس و مزورانه توصیف کرد و آن را محکوم کرد.اسماعیل بقائی در یک موضع گیری رسانه ای متهمکردن ایران به رفتار بیثباتکننده در منطقه را تحریف آشکار واقعیت و فرافکنی شرورانه نویسندگان بیانیه دانست و با اشاره به رفتارهای غیرقانونی، غیرمسئولانه و مداخلهجویانه کشورهای عضو گروه هفت در منطقه غرب آسیا، بهویژه حمایتهای تسلیحاتی، مالی یا سیاسی از رژیم نسلکش اسرائیل، تاکید کرد که کشورهای عضو گروه هفت باید پاسخگوی عملکردهای ناشایست خود در قبال صلح و ثبات منطقه غرب آسیا و نیز همدستی و معاونت در نقضهای فاحش حقوق بشردوستانه و حقوق بشر در فلسطین اشغالی باشند.سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با تاکید بر این امر که فعالیتهای هستهای ایران متناسب با نیازهای فنی و صنعتی کشور، و مطابق با حقوق و تعهدات بینالمللی کشورمان ذیل معاهده عدم اشاعه و موافقتنامه پادمان طراحی و در حال اجرا است، ابراز نگرانی گروه هفت در اینخصوص را بیمبنا و صرفا ناشی از رویکرد سیاسی برخی کشورهای عضو گروه هفت دانست. بقایی همچنین ادعای گروه 7 درباره نقش ایران در جنگ اوکراین را رد کرده است.
گروه 7 چه میخواهد
1-سرپوش بر اختلافات داخلی
حقیقت آن است که هر چند گروه 7 مدعی ائتلاف و اتحاد فراگیر است اما تحولات ماههای اخیر نشان میدهد که عملا هیچ همگرایی میان طرفین وجود ندارد و عملا همگان رودرروی یکدیگر هستند. نخستین روز از نشست دیپلماتهای ارشد کشورهای عضو گروه_۷ در با موجی از اعتراضات وزرای خارجه بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ژاپن به وزیر خارجه آمریکا برگزار شد.این نشست بلافاصله پس از آن آغاز شد که ترامپ تهدید کرد در صورت عدم عقبنشینی اتحادیه اروپا از اعمال تعرفه بر ویسکی آمریکایی در واکنش به تعرفههای ایالات متحده بر فولاد و آلومینیوم، تعرفهٔ ۲۰۰ درصدی بر شراب و سایر مشروبات الکلی اروپایی اعمال خواهد کرد. این وضعیت در کنار اختلافنظر این کشورها با سیاست خارجی دولت آمریکا در موضوع جنگ اوکراین باعث شد مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، در اولین سفر رسمی خود به کانادا و اولین حضورش در نشست گروه ۷، با موجی از انتقادهای وزاری خارجه دیگر اعضای گروه ۷ مواجه شود. دونالد ترامپ تأکید دارد که آمریکا خود دارای این محصولات و سازندۀ بسیاری از کالاها است و کمپانیهای آمریکایی باید بیشتر از محصولات و منابع آمریکایی استفاده کنند تا اینکه به واردات از خارج که ارزانتر است، متکی باشند.
در این میان مسئله تعرفههای میان اروپا و آمریکا، فشارهای ترامپ برای پیوستن کانادا و گرینلند به آمریکا فضایی از بی اعتمادی را میان طرفین ایجاد کرده است. در همین حال یک جانبه گرایی آمریکا در مذاکره با روسیه بر اوکراین نیز حثیت سیاسی و منافع جهانی اروپا را تهدید تاثر قرار داده است. در این شرایط عملا نشست گروه 7 جایی برای همگرایی میان اعضا نبوده و گرد هم آمدن آنها بیشتر یک نوع گردهمایی برای گلایه گذاری بویژه اعتراض به سیاستهای آمریکا بوده است. با توجه به این وضعیت میتوان گفت که سران گروه 7 با ادعاهای ضد ایرانی به دنبال نمایش وحدت میان خود بودهاند تا رسوایی فروپاشی گروه 7 را به حاشیه مبدل سازند.
2-بازی با فشار حداکثری
رفتار واحد اروپا و آمریکا نشان میدهد که آنها در قبال ایران سیاست فشار حداکثری را در پیش گرفته اند. هر چند که آنها در ظاهر مدعی رویکرد تعاملی با ایران و حتی نامه نگاری ترامپ با تهران هستند اما در عمل رویکرد خصمانه آنها با دو گزینه سازی جنگ یا مذاکره ( بخوانید تسلیم ) ادامه دارد. از برگزاری نشست شورای امنیت پشت درهای بسته با محوریت اتهام زنی هستهای علیه ایران، اعمال تحریم علیه وزیر نفت، گزارشهای حقوق بشری در سازمان ملل و شورای حقوق بشر و.... در این چارچوب قابل تعریف است. رفتار گروه 7 را میتوان ادامه این روند دانست که نشان میدهد اروپا و آمریکا بر سر هر چیز که اختلاف داشته باشند علیه ایران دارای وحدت هستند و این تصور که میتوان میان آنها با رویکرد مذاکراتی با اروپا فاصله انداخت توهم و سرابی بیش نیست که جز هزینه برای کشور نخواهد داشت.
رفتار واحد اروپا و آمریکا نشان میدهد که آنها در قبال ایران سیاست فشار حداکثری را در پیش گرفته اند. هر چند که آنها در ظاهر مدعی رویکرد تعاملی با ایران و حتی نامه نگاری ترامپ با تهران هستند اما در عمل رویکرد خصمانه آنها با دو گزینه سازی جنگ یا مذاکره ( بخوانید تسلیم ) ادامه دارد.
3-تکرار توجیه شکست
هر چند اروپاییها و آمریکا میلیاردها دلار خرج جنگ اوکراین کردهاند اما در نهایت از یک سو روسیه بخش عمدهای از اهدافش را محقق ساخته است و از سوی دیگر مذاکرات آمریکا با روسیه بر سر اوکراین نه از روی قدر بلکه از ضعف بوده است. کشورهای غربی از برملا شدن شکست ناتو در برابر روسیه در هراس هستند لذا با متهم سازی سایر کشورها همچون ایران، چین و کره شمالی به کمک نظامی و نفراتی به روسیه، به دنبال نمایش ادعای جنگ با چند کشور هستند تا از میزن گستردگی رسوایی شکست در برابر روسیه بکاهند. به عبارتی دیگر رفتار گروه 7 را نباید برگرفته از قدرت آنها بلکه ناشی از شکستهای سنگین آنان دانست که با هوچی گری به دنبال سرپوش نهادن بر آن هستند.
حقیقت آن است که از زمان آمدن ترامپ دیگر واژهای به نام گروه 7 معنایی ندارد و از آن صرفا مجموعهای برای گرفتن عکس یادگاری باقی مانده است. اختلافات شدید درونی، یک جانبه گرایی آمریکایی و ناتوانی شدید اقتصادی و امنیتی اروپا در کنار دستاوردها و کارکردهای بریکس و شانگهای عملا گروه 7 را می رود تا به نابودی سوق دهد هر چند که در ظاهر با هوچیگری به دنبال کتمان این وضعیت بحرانی هستند.